MOVING WITH SPONDYLARTHROPATHY Dr C. Hindryckx Fysische Geneeskunde en Revalidatie Kan fysiotherapie het ziektebeeld positief beïnvloeden? Relatief aandeel in behandeling? Welke signs & symptoms beïnvloedbaar? Behandelingsmodaliteiten o o o Meest toegepast actueel Nuttig? Voldoende? Signs & Symptoms 1. 2. 3. 4. 5. 6. Verstijving Pijn Algemene vermoeidheid Fysieke fitheid ↓ Osteoporose Subjectief welbevinden↓ 5 Verstijving • Ankylose SIG • Syndesmofytose lumbaal … thoracaal …. • Verstijving manubriosternaal / sternocostaal Verstijving Verstreken lordose lumbaal Kyfoseren thoracaal Blik niet meer horizontaal Mobilisatie Stretching Houdingscorrectie Voorbereidend tonus ↓ hydro/fysio Pijn Mechanisch Inflammatoir Mobilisatie fysio Stretching Houdingscorrectie Anti-inflammatoire Kapandji • Mechanische belastbaarheid op axiaal skelet is evenredig met aantal krommingen • 3 krommingen in normale wervelzuil 10 maal meer bestand tegen druk dan 0 krommingen Vermoeidheid – fysieke conditie ↓ Reconditionering Aerobe training Uithouding Osteoporose Pathogenese : multifactoriaal o Exogeen o Genetisch SA + At risk osteoporose o Chronische inflammatie Osteoporose • Voedingsadvies • Lichaamsbeweging – Lage intensiteit – Repetitief – Weight bearing Subjectief welbevinden o Vrijstelling endorfines bij fysieke training o Relaxatie hydro / fysio Buikspieren Oppervlakkige ligging • Rectus abdominis • Obliquus internus abdominis • Obliquus externus abdominis • Transversus abdominis Buikspieren Diepe ligging • Quadratus lumborum • Iliopsoas Rugspieren Oppervlakkige ligging • Latissimus dorsi • Trapezius Rugspieren Diepe ligging • Erector spinae – Iliocostalis – Longissimus – spinalis Rugspieren Diepe ligging • Multifidi • Rotatores Lumborum Buik – en rugspieren Vorm en functie • Spieren die beweging realiseren • Posturale stabiliserende spieren • Primair stabiliserende spieren Spieren die beweging realiseren • • • • • • • Grote bewegingen in WZ Werking vanop afstand op WZ Geen directe insertie op WZ Grote hefboomwerking Overspannen # gewrichten van de WZ Weinig stabiliserend vb. rectus abdominis 22 Posturale stabiliserende spieren • Ondersteunende functie • Rechtstaande houding, evenwicht • Tegen zwaartekracht in • Overspannen # gewrichten van de WZ • Via uitgebreide aponeurosis • Vedervorm • Continue activiteit • Uithouding • vb. erector spinae Primair stabiliserende spieren • • • • • • Diepe ligging Klein Directe insertie op WZ Monosegmentair Fijnregeling vb. multifidi / rot. lumborum Verstijving • • • • Shöber index Vinger / grond afstand Thoraxexpansie Tragus tot muur afstand Verstijving Stretching o PECTORALIS o ABDOMINAALSPIEREN o PSOAS Verstijving Tonificatie o ERECTOR TRUNCI o TRAPEZIUS/ LATISSIMUS DORSI o HEUPEXTENSOREN Verstijving WEL : houding verbeteren NIET : activiteit ziekte beïnvloeden syndesmofytose tegengaan Verstijving Beïnvloeden van de weke delen o Spieren o Ligamenten o Kapsels Wervelzuil Centrale staaf Anterieure structuren Posterieure structuren Posterieure tonischer maken Anterieure stretchen Literatuurgegevens 1. Questionnaires Artsen – Kinesitherapeuten 2. Reviews van klinische studies Questionnaires Subjectief Alle : positieve invloed van oefentherapie In vroege én gevorderde stadia Positief economisch effect: absenteïsme,artsenbezoek,NSAIM Klinische studies • Meten van spinale mobiliteit • Registratie van (vas score) – Verbeterde mobiliteit – Vermindering van pijn • Registratie van functieverbetering (basfi index) Resultaten • Op korte termijn : significant + • Voorkeur in groep • Significant + : “SPA therapy” • Steeds lichte terugval na stoppen therapie Literatuurgegevens Kritiek: o Vergelijkbare patientengroepen ? o Inhoud oefenprogramma’s niet duidelijk o Lang termijn effect niet gekend Modaliteiten 1. Educatie 2. Individuele oefeningen thuis / kinesitherapeut 3. Oefeningen in groep 4. SPA / Wellness / Küren 5. sportbeoefening Educatie • Restricties, prognose AS • ADL aanpassingen • Vereniging, zelfhulpgroep • RIZIV Individuele oefeningen • Thuis – Na opstaan – Herhalen !! • Kinesitherapeut – Geassisteerde stretching – Controle correcte uitvoering Oefeningen in groep • Hydrotherapie • Zaaloefeningen • Sport Voordeel:solidariteitsgevoel, controlefunctie Sport • • • • • • • • • Volleybal Zwemmen Wandelen Nordic walking Yoga Pilates Tai Chi (muurklimmen) Langlauf SPA therapie • Infrarood • Sauna • Jaccuzzi • Massage 1. 2. Beweeglijk maken van middenrug naar strekking Stabiliteit verbeteren van middenrug 42 Beweeglijk maken van rug/nek en schoudergordel 43 Beweeglijk maken van schoudergordel 44 1. 2. Beweeglijk maken van bekken/heup Stabiliteit verbeteren van lage rug 45 Beweeglijk maken van middenrug en schoudergordel 46 Beweeglijk maken van middenrug en schoudergordel 47 Beweeglijk maken van middenrug en schoudergordel 48 Beweeglijk maken van middenrug 49 Beweeglijk maken van de rug 50 Beweeglijk maken van lage en middenrug 51 Beweeglijk maken van de rug 52 Beweeglijk maken van lage rug/heup 53 54 55 56 Kan fysiotherapie het ziektebeeld positief beïnvloeden? Relatief aandeel in behandeling? Welke signs & symptoms beïnvloedbaar? Behandelingsmodaliteiten o o o Meest toegepast actueel Nuttig? Voldoende? Hiaten o o o Educatie Groepsoefeningen Multidisciplinaire revalidatie Psycholoog Ergotherapie Sociaal VVB