DE BEHANDELING VAN COMPLEXE LICHAMELIJKE PROBLEMEN IN DE PALLIATIEVE EN TERMINALE FASE Gastro – intestinale problemen. DR. P. VANDECANDELAERE MDL - ARTS (SUB) OBSTRUCTIE PERSISTERENDE HIK DR. P. VANDECANDELAERE MDL - ARTS (sub) obstructie? Definitie ? (sub) obstructie? Definitie ? Obstructie: een blokkade of afsluiting (sub) obstructie? Definitie ? Obstructie: een blokkade of afsluiting in de darm. Subobstructie: gedeeltelijke afsluiting (sub) obstructie? Definitie ? Obstructie: een blokkade of afsluiting in de darm. Subobstructie: gedeeltelijke afsluiting van de darm. Ileus: een gestoorde werking zonder duidelijke vernauwing. (sub) obstructie Wat moet ik weten ? Oorzaak? Obstructie Oorzaak ? Endolumineel Vreemd voorwerp Galsteen Bezoar Stoelgang Obstructie Oorzaak ? Endolumineel Wand Tumor van de GI tractus Poliepen Inflammatie /abces Obstructie Oorzaak ? Endolumineel Wand Extern Briden Peritonale tumoren/implants Tumoren van buikorganen Hernia (Ascites) Obstructie Oorzaak ? Endolumineel Wand Extern Paralytisch ileus Obstructie ‘paralytisch ileus’ • infiltratie van darmmusculatuur, mesenterium of plexus coeliacus door tumor • peritonitis carcinomatosa • autonome dysfunctie • paraneoplastisch • co-morbiditeit (bijv. diabetes mellitus, chronische intestinale pseudo- obstructie) • ten gevolge van medicatie, bijv. vinca-alkaloden, opioden, setronen (zoals ondansetron, tropisetron, granisetron, palonosetron) of anticholinergica Obstructie Oorzaak ? Locatie ? Obstructie Localisatie symptomen Slokdarm – maag – duodenum Sterk verminderde intake (faecaloïd) Braken (respiratoir – aspiratie) Weinig of geen opzetting Dunne darm Dikke darm Pijn (krampend, continu) Constipatie Afwezigheid van stoelgang of flatus) Opzetting Obstructie Diagnostiek Anamnese / voorgeschiedenis Symptomen Onderliggend probleem (tumor?) Voorgeschiedenis (heelkunde , radiotherapie) Huidige Medicatie Klinisch onderzoek: Hyper of hypo peristalsis Clangor Opzetting PPA Obstructie Diagnostiek Technische onderzoeken ? Rx abdomen Éénvoudig / pijnloos Staande Wel of niet obstructie Oorzaak ? Obstructie Diagnostiek Technische onderzoeken ? Rx abdomen Echo abdomen Éénvoudig / pijnloos Liggende Wel of niet obstructie. Oorzaak ? Obstructie Diagnostiek Technische onderzoeken ? Rx abdomen Echo abdomen Ct abdomen (PO contrast ?) Oorzaak Andere problemen Risico inschatten (ischemie, perforatie, …) Contrast ? Obstructie Diagnostiek Technische onderzoeken ? Rx abdomen Echo abdomen Ct abdomen (PO contrast ?) RX / Ct / NMR enteroclysma Obstructie Diagnostiek Technische onderzoeken ? Rx abdomen Echo abdomen Ct abdomen (PO contrast ?) RX / Ct / NMR enteroclysma Endoscopie Obstructie Behandeling Setting? Stadium ? Comorbiditeit ? Localisatie ? Oorzaak ? Obstructie Behandeling : Endolumineel Upper GI: Gastroduodenoscopie. Lower GI: Lavement Colon voorbereiding Coloscopie. Obstructie Behandeling : wand of extern (=gelokaliseerd probleem) Obstructie Behandeling : wand of extern (=gelokaliseerd probleem) Obstructie Behandeling : wand of extern (=gelokaliseerd probleem) Endoscopisch: Stenting Obstructie Behandeling : wand of extern (=gelokaliseerd probleem) Endoscopisch: Stenting Chirurgisch : Resectie en anastomose Bypass Stoma Obstructie Behandeling : geen gelocaliseerd probleem Niets per os (?) Obstructie Behandeling : geen gelocaliseerd probleem Hevelen Maagsonde PEG sonde (oesofagostomie) Maagsonde ? Voldoende dik Zacht materiaal (poly-urethaan/silicone vs PVC) Controleer positie (auscultatie, echo, Rx) Neuszorg ! PEG oesofagostomie Obstructie Behandeling : geen gelocaliseerd probleem Hevelen Medicamenteus Maagsonde PEG sonde (oesofagostomie) Obstructie Behandeling : medicatie SC / rectaal / transdermaal / nasaal Steroiden : anti – inflammatoir, anti – emetisch Obstructie Behandeling : medicatie SC / rectaal / transdermaal / nasaal Steroiden : anti – inflammatoir, anti – emetisch Somatostatine-analogen : minder secreties, minder braken Octreotide (Sandostatine (LAR) ®) Start : 3x 500 mg SC /dag LAR : 30 mg, Q 4 weken, bereiding (!) Lanreotide (Somatuline ® ) 120 mg SC , Q 4 (2) weken Obstructie Behandeling : medicatie SC / rectaal / transdermaal / nasaal Steroiden : anti – inflammatoir, anti – emetisch Sandostatine-analogen : minder secreties, minder braken Anti-emetica : prokinetische <-> obstructie (Haloperidol) Spasmolytica: soms bij krampende pijn cave subobstructie (Hyoscine butylbromide) sub obstructie Behandeling Restenarm dieet Somatostatine analogen. Osmotische laxativa Methylnaltrexone (‘relistor’) Niet te vergeten… Voeding TPN? Vocht ? Mondhygiene Obstructie Preventie Herkennen van subobstructie: aanpassen van dieet Cave patiënten met opioïden (SUB) OBSTRUCTIE PERSISTERENDE HIK DR. P. VANDECANDELAERE MDL - ARTS Hik ? - Reflex Bij de meeste zoogdieren aanwezig Frequenter bij kinderen (foetus) Functie : ??? > 48 uren aanwezig = pathologisch Behandeling ? PPI ? Prokineticum Metoclopramide Baclofen lioresal® 3x5 mg, tot 3x10 mg Haldol Gabapentine http://www.pallialine.be