Klik hier voor de pdf-versie van deze Aan de slag!

Aande slag!
In deze rubriek staat steeds een bron centraal
waaruit leerkrachten ideeën kunnen putten die
aansluiten bij hun week- of maandthema
Carnaval der Dieren
Ieder kind brengt een eigen verhaal met zich mee en uit zich op een manier die door zijn of haar
eigen aard en opvattingen bepaald wordt. Ieder kind zingt ook letterlijk zoals het gebekt is. De
klank die je tijdens het zingen maakt, wordt onder meer bepaald door de stand van je mond. Je
eigen stemming kan de manier waarop je een lied zingt beïnvloeden.
Kinderen kunnen zingen en verhalen vertellen.
Ook elk muziekstuk vertelt een eigen verhaal.
Muziek roept emoties en associaties op. Dit wordt
de betekenis van muziek genoemd. Muziek is
klank die in vorm is gezet en een betekenis heeft.
Er zijn muziekstukken die geschreven zijn om buitenmuzikale ideeën, zoals bepaalde gebeurtenissen, uit te drukken. Dit wordt programmamuziek
genoemd, zoals ‘Le Carnaval des Animeaux’ (‘Het
Carnaval der Dieren’) van de componist Camille
Saint-Saëns. In twaalf delen worden dieren uitgebeeld, zoals een olifant en een zwaan.
Muziek beluisteren
Voor veel kinderen zal ‘Het Carnaval der Dieren’
onbekend zijn. Om kinderen naar een aantal delen
uit dit muziekstuk te laten luisteren, is het belangrijk om het beluisteren in te leiden. Vertel bijvoorbeeld een verhaal over dieren of zing een dierenlied. Ook kun je met kinderen naar een filmpje op
YouTube kijken. Op YouTube is de ‘finale’ uit ‘Het
Carnaval der Dieren’ te vinden, zoals het stuk in
de Disneyfilm Fantasia 2000 is opgenomen. In de
film zie je onder andere flamingo’s met een jojo
spelen. (Zie het kader ‘Carnaval der Dieren’ onder
aan de pagina voor een link naar de video.)
Hoe klinken dieren?
Bespreek voor je de kinderen naar de muziek
laat luisteren hoe de dieren zouden kunnen klinken. Denk ook aan de wijze waarop ze bewegen.
Introduceer hierbij begrippen als hoog-laag,
langzaam-snel en hard-zacht. Het gaat hier om
associaties. De antwoorden die de kinderen geven
zijn niet goed of fout. Laat de kinderen vervolgens
naar verschillende fragmenten van ‘Het Carnaval’
luisteren waarbij ze mogen vertellen welk dier zij
hebben gehoord. Niet alle dieren in ‘Het Carnaval
der Dieren’ zijn even makkelijk te herkennen.
Fragmenten beperken
Om de kinderen te helpen, kun je het aantal fragmenten beperken. Beperk het aantal dieren en
daarmee het aantal fragmenten tot bijvoorbeeld
vijf (zoals een olifant, koekoek, zwaan, vogels en
vissen). Ook kun je de kinderen helpen door ze uit
een aantal dieren te laten kiezen en afbeeldingen
van deze dieren te tonen. Dit kan op een digibord
of met losse afbeeldingen. Sluit het geheel af door
met de kinderen na te praten over het stuk. Vraag
8
HJK januari 2017
Michel Hogenes is docent aan
de pabo van De Haagse Hogeschool en de opleiding Docent
Muziek van Codarts van het
Conservatorium Rotterdam
Pixabay
waarom ze voor het ene of het andere dier hebben
gekozen. Ze komen soms met allerhande verrassende argumenten.
Nieuwe ervaringen
Het is niet altijd nodig om de delen uit ‘Het
Carnaval der Dieren’ volledig te laten horen. De
kinderen moeten dan lang luisteren terwijl ze hun
antwoord al bepaald hebben. Stem de duur van de
fragmenten af op de groep. Maak de fragmenten
echter niet te kort. Een van je leerdoelen kan zijn
dat kinderen andere muziek ervaren dan waar ze
doorgaans naar luisteren.
Carnaval der Dieren
Je kunt ‘Het Carnaval der Dieren’ beluisteren via de digitale
muziekstreamingdienst Spotify. Hiermee kun je muziek op je smartboard streamen. Kijk op www.spotify.com (zie de cover hierboven
voor de juiste versie, in fragment 5 hoor je de olifant, in fragment 7
de vissen, in fragment 9 de koekoek, in fragment 10 de vogels en
in fragment 13 de zwaan). Scan de QR-code voor een video uit ‘Het
Carnaval der Dieren’ of ga naar http://bit.ly/carnaval-der-dieren.