Vrij Vrij Vrij Vrij Vrij van dorst, honger en onjuiste voeding van fysiek en fysiologisch ongemak van pijn, verwonding en ziektes van angst en chronische stress zijn soorteigen gedrag te vertonen Stress = niet kunnen aanpassen aan de omgeving Gezondheid soms strijdig met dierenwelzijn. Bij stalinrichting rekening houden met welzijn. Welzijn melkvee Groepen van 20 dieren (kuddedier) Max 120 in stal. Sociale rangorde ◦ Ruimte om weg te komen 4 – 9 uur grazen tegelijkertijd in de groep 8 – 14 uur liggen samen in de groep Vlot kunnen opstaan en gaan liggen Lopen met achterbenen in afdruk voorbenen ◦ Locomotiescore Schone huid met tong, staart en achterpoten Bedrijfsgebonden (op ieder bedrijf) ziekten afh. van vloeroppervlak ligbed stalklimaat hygiëne Oplossing: voorkomen (bijv. voetbaden) behandelen Vooral overgebracht via mest en lucht (IBR, Blauwtong, MKZ) kalveren extra vatbaar Aanpak: ◦ beperking van risico van insleep en versleep ◦ inrichting van erf en gebouwen Comfortzone hoogproductieve koe:- 4 tot 18 °C ◦ Warmteafgifte/tekort kost geen energie Thermoneutrale zone koe: - 10 tot 22 °C ◦ Warmteafgifte/tekort kost wel energie Hittestress: koe kan warmte niet kwijt en gaat minder eten Koudestress: jongvee en droge koeien film hittestress film koudestress Aan dier zelf beoordelen en niet aan de stal m.b.v. scorekaarten ◦ ◦ ◦ ◦ ◦ ◦ Conditie huidbeschadigingen Loopgedrag Speenafwijking Klauwaandoeningen Liggedrag http://veeteelt.nl/huisvesting/video/dekoeientuin