4.3 hoogteverschillen geomorlogische verschillen ontstaan door: - endogene krachten vorming reliëf -exogene krachten afzwakking reliëf verwering erosie Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv 1 vulkanisme Kenmerken: • veel vulkanen bij convergente plaatgrenzen • actieve vulkanen hebben soms explosieve erupties • als de top verdwijnt, ontstaan caldera’s • producten: magma, lava basalt vulkanische as tufsteen Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv 2 aardbevingen • Afrikaanse Plaat en Euraziatische Plaat ook kleinere platen • subductie in oosten Middellandse Zee • gebergtevorming • in de toekomst verdwijnt de Middellandse Zee Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv 3 voorbeeld: Cappadocië • vulkanisme: 15 miljoen jaar geleden • as werd tufsteen • kalkrijke delen losten op, harde lava bleef over • er ontstonden grillige vormen • veel ondergrondse holen (bewoning!) Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv 4 Het ontstaan van een caldera 1. Vulkaanuitbarsting 2. Een deel van de magmakamer is leeg 3. De vulkaantop stort in 4. Er kan een kratermeer ontstaan Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv 5 Vulkanen en aardbevingen in het Middellandse Zeegebied Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv 6 Plaatbewegingen in het oosten van de Middellandse Zee Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv 7 Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv 8 Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv 9 Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv 10