Rvgl6

Rusland - hist. inl.
9e eeuw / 1238
Koninkrijk van Kiev vanaf 9e eeuw
Overgang naar orthodoxie 988;
Invloed byzantijns kerkelijk recht
Standenvergaderingen
Optekening gewoonterecht; Russkaia Pravda (11e eeuw)
Optekening handelsrecht 12e eeuw
 Mongoolse juk
Tataarse verovering 1238
Autoritaire staat; wel behoud orthodoxe kerk
Centrale rol dorpsgemeenschap (mir)
 Opkomst van Moskou
Autonoom 1380
Tsaar vanaf 1480 (Ivan III) - Moskou « derde Rome »
Grote territoriale expansie; rol van de Kozakkenmilities

Rusland - hist. inl. 2







Rechtscompilaties onder de vroege tsaren
Grote compilatie in 1649 (Oelozjenije); uitdrukking standenstaat
Lijfeigenschap (tot 1861)
Adel (bojaren) verliest macht aan ambtenaren (pomesjtsjiki)
Peter de Grote (Romanov) - petrinische hervormingen
absolute monarchie; centrale bureaucratie; Prokuratura
Francofilie
Napoleontische oorlogen - gevolg:
strijd tussen Dekabristen/slavofielen en westersgezinden
Hercodificatie 1832: Svod Zakonov - verstaatsing van alle recht behalve
familie- en erfrecht (dat laatste sterker kerkelijk)
Hervormingen van Alexander II (lokale besturen, afschaffing lijfeigenschap,
nieuwe gerechtelijke organisatie)
Revolutie en Constitutionele monarchie 1905; landhervorming
Februarirevolutie 1917 (Mensjevieken)
Rusland - hist. inl. 3






Oktoberrevolutie 1917 (Bolsjevieken)
Vanaf 1917 burgeroorlog Roden / Witten
Bolsjevisme / Sovjet-Unie:
radicale marxistische dictatuur
KP staat in de staat
« socialistische » eigendom van de productiemiddelen
gedwongen collectivisering grondeigendom;
Geen vrij personenverkeer (nieuwe vorm van lijfeigenschap)
NEP 1922-1928, periode van matiging
wetboeken (BW 1922, Rechtsvordering 1923, Strafvordering 1923)
Stalinisme: uitbouw totalitaire staat, uitroeiing vrije boeren,
deportatiepolitiek
Algemeen: geen onafhankelijk gerecht; almacht Prokuratoera
Rusland - hist. inl. 4





1985 perestrojka; glasnost; staatshervormingspogingen
uiteenvallen Sovjet-Unie 1991
1993 eerste echte Russische grondwet;
- inperking grondwettigheidstoetsing
wel vanaf 2003 inperking Prokoeratoera
hercodificatie wetboeken vanaf 1996
Rusland - federalisme
Federalisme: ingewikkelde structuur met verschillende
types deelstaten
- deelrepublieken met eigen grondwet;
- andere entiteiten met een statuut:, okrug, kraya, oblast
 Wetgevende bevoegdheden: exclusief federale,
« gemeenschappelijke », residuair bij deelgebieden
 Uitvoerende bevoegdheden

Rusland - politieke instellingen



-

Federale machten: overwegend presidentieel
Parlement met 2 kamers
Doema
Federatieraad met beperkte bevoegdheid
Rechtstreeks verkozen president met grote macht:
kan parlement ontbinden
vetorecht
bevoegdheid Oekazen uit te vaardigen: concurrerende wetgevende
bevoegdheid; weinig materies met Parlamentsvorbehalt
Lokale besturen: constitutieve autonomie
Rusland - grondwet

-
Formele grondwet
hoofdstuk 1,2, 9 (basisbeginselen, grondrechten): zwaardere
wijzigingsprocedure (via grondwetgevende vergadering)
overige hoofdstukken mits bijzondere meerderheden
federale constitutionele wetten
-
Grondwettigheidstoetsing gecentraliseerd in GW Hof
vernietigingsvordering (door organen)
prejudiciële vragen
grondwetsklachten

Normenhiërarchie grondwet / wet (zakon)/ oekaze / verordening

-