Diarree (banaal) Dr MA Schouten, arts-microbioloog Diarree • 2x of meer per dag • meer dan 200 gram per dag • door vezelrijk dieet > 300 g/d • dunne ontlasting • incontinentie Pathofysiologie • 9-10 liter komt in jejunum; 90% absorptie • 1 liter in colon; 90% absorptie • 100 ml verlaat lichaam via faeces • colon kan maximaal 3-4 liter/24 uur absorberen • 50ml extra geeft dunne faeces • 100ml extra geeft diarree (totaal 200ml) Soorten diarree • Osmotisch na inname van niet resorbeerbare stoffen (lactose, fructose, mannitol, sorbitol, lactulose, magnesium, fosfaat, sulfaat) (fecal osmotic gap > 50mosm/kg) • secretoir (infectie, mucosa, ion transport, inflammatie, dysregulatie, secretagogues) (fecal osmotic gap klein) Infecties • • • • • Viraal, bacterieel, parasitair secretie enterotoxines invasie mucosa (SS) adhesie enterocyten (EPEC) productie cytotoxines (cholera) Verwekkers • • • • • • • • • • • ETEC, EPEC Salmonella Shigella Cholera Aeromonas Plesiomonas Campylobacter E coli O157:h7 Clostridium difficile Yersinia Viraal (norovirus) Diagnostiek • Klassiek: SSC Y Aeromonas Plesiomonas: kweek Ecoli 0157: PCR Parasieten: TFT • Nieuw: SSC Y E coli O157: multiplex PCR Aeromonas, Plesiomonas: kweek Parasieten: multiplex PCR (Giardia, B hominis, D fragilis, Cryptosporidium, E histolytica) Isospora belli, Schistosoma et cetera: microscopie Strongyloides: Baermann Diagnostiek • Standaard patiënt = standaard diagnostiek • Bijzondere patiënt = standaard + aanvullende diagnostiek Immunocompromised host: standaard PCR’s + microscopie Isospora + Strongyloides Baermann/serologie Water kontakt / consumptie Seafood + Aeromonas + Plesiomonas Definitie: it takes the form Aeromonas of the container • • • • • Zoet/brak water (kraanwater) Waterige diarree, cellulitis, sepsis, 14 species; hydrophila, caviae, veronii onderrapportage door onderdiagnostiek meestal in zomer (water) Aeromonas • waterdunne diarree, chronische colitis HUS koorts, buikpijn, bloed • cellulitis, fasciitis, ecthyma, osteomyelitis • ontstaat na 8-48 uur • bacteriaemie, sepsis, peritonitis • goede reactie op antibiotica Aeromonas • • • • Ziekte bij vissen trauma + water contact schaafwond/brandwond + grond contact bloedzuigers (plastische chirurgie) Diagnostiek • routine faeces kweek en PCR mist Aeromonas • Dus speciaal aanvragen!!! Aeromonas Therapie • Gevoelig voor: sxt, quinolonen, chlooramphenicol, aminoglycosiden, carbapenems, 3e generatie cefalosporinen • resistent: amoxicilline, ticarcilline • diverse beta lactamases Plesiomonas shigelloides • • • • Zoet water bewoner (gematigd/tropen) besmetting via water, oesters, garnalen, kip asymptomatisch dragerschap is zeldzaam gastro-enteritis: secretoire diarree, bloed, slijm, buikpijn, koorts, osteomyelitis, artritis, endophthalmitis, peritonitis, pancreas abces, cholecystitis, cellulitis, bacteriaemie • effect antibiotica dubieus Diagnostiek • routine faeces kweek en PCR mist Plesiomonas • Dus speciaal aanvragen!!! plesiomonas Therapie • Gevoelig: sxt, chlooramfenicol, quinolonen, cefalosporinen, imipenem • beta lactamase productie Oorzaken chronische diarree • • • • C difficile CMV E histolytica TBC Clostridium • Diarree door AB gebruik • pseudomembraneuze enterocolitis door C difficile • verstoorde darmflora resulterend in gestoorde koolhydraat fermentatie Clostridium difficile • meest voorkomende oorzaak nosocomiale diarree (10-30%) • asymptomatisch dragerschap (volwassenen tot 8%, neonaten tot 70%) • na AB gebruik (verstoorde flora) • gestoorde motiliteit extra risico • meestal exogeen verworven • huisdieren 20-40% dragerschap Kliniek • varieert van asymptomatisch tot fatale colitis • begint 5-10 dagen na AB gebruik (1-70) • koorts, leucocytose, buikpijn cholera-achtig (tot 20x/dag) • toxisch megacolon, perforatie etc reactieve artritis, Reiter, osteomyelitis Diagnostiek • Ziekenhuis Gelderse Vallei • Vidas immuno assay • sensitiviteit 60-70% • specificiteit 100% • Indien negatief, sterke klinische verdenking, dan PCR Therapie • Metronidazol 3 dd 500mg 10 dagen • Vancomycine 4 dd 125mg 10 dagen • Vancomycine 4 dd 250-500mg • Fidoxamycine 2 dd 200mg 10 dagen Norovirus • • • • Braken + diarree Uitbraak Diagnostiek in kader uitbraak Hygiëne maatregelen!