IWT WP DIRECT Project: IWT-WP-DIRECT Project

IWT WP DIRECT Project:
IWT-WP-DIRECT
SPF-metingen op bestaande residentiële
warmtepompinstallaties in
Vlaanderen: vergelijking van verschillende
installatieconcepten
Projectleiders:
Projectuitvoerders:
Willy Van Passel (De Nayer)
Lieve Helsen(KULeuven)
Geeraart Franck (De Nayer)
Jan Hoogmartens(KULeuven)
DOEL?
• SPF evaluatie
– Metingen op locatie
– Gedetailleerde meting in het labo
– Simulatiemodel opstellen
• Vergelijking toekomstige systemen
– SWW
o
g e a
g
– Woningverwarming
DOEL?
DOEL?
Inhoud project
• Metingen op locatie:
– SPF meting volgens EN 15316-4-2
– Caloriemeters en kWhel meters
– Ruwe meetdata kunnen uitgelezen worden in De
Nayer en KULeuven
–…
Hoe gaan we meten?
•Meetprincipe
Groen= elektrische energiemeting meting (kWh)
g
g
g(
)
Rood= thermische energiemeting (kWh)
Wie doet er mee?
Gebo bvba
Verheyden putboringen bvba
Thercon NV
Klimaterra
Airwell/Camair
Viessmann bvba
Linea Trovata SunTec NV.
Geoservices
Accubel
Geotherma
Masser NV
p
p
N.V.
Nathan Import/Export
I
Izen
energy systems
t
Siemens
Stiebel Eltron Bvba
Laborelec
Mitsubishi Electric Europe B.V.
B l i
Belgium
Sibomat
Daikin
Cloet koeltechniek bvba
Verbeke-geotechniek
engels thermocomfort
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Nieuwbouw
w
Renovatie
e
Lucht
Oppervlakt
kte verwarming
g
n
Radiatoren
afgifte
Bodem
Water
Lucht
Dx
bron
Actieve ko
oeling
Pasieve ko
oeling
SWW
rwarming
Ruimteverw
afgifte
Installatie
Wat kunnen we meten?
On field metingen:
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Resultaten
Buitentemperaturen
Buitentemperatuur
25
20
°C
15
2009/2010
10
5
Periode
au
gu
st
us
ju
li
i
ju
n
ei
m
ap
ril
aa
rt
m
ru
ar
i
fe
b
ri
ja
nu
a
ok
to
be
r
no
ve
m
be
r
de
ce
m
be
r
0
Resultaten
Bodem/water
Aandeel SWW bodem water
100%
60%
bode RV
bodem
bodem SWW
40%
20%
Periode
au
gu
st
us
ju
li
i
ju
n
ei
m
ap
ril
aa
rt
m
ru
ar
i
fe
b
ja
nu
a
ri
0%
ok
to
be
r
no
ve
m
be
r
de
ce
m
be
r
Aandeel SWW
80%
Resultaten
Bodem/water
water/ water
PF
bodem/ water h A
bodem/ water v A
bodem/ Water V B
6
bodem/ Water V C
5
3
2
1
Periode
au
gu
st
us
ju
li
ju
ni
m
ei
ap
ril
m
aa
rt
fe
br
ua
ri
ja
nu
ar
i
be
r
de
ce
m
no
ve
m
be
r
0
ok
to
be
r
PF
4
Resultaten
Bodem/water
5000,0
SWW
RV
PF
5,0 SPF1
4500,0
,
4,5
water water
3000,0
3,5
2500,0
3,0
2000,0
2,5
1500,0
2,0
,
1000 0
1000,0
Periode
ju
li
i
ju
n
ei
m
au
gu
st
us
m
fe
b
ja
nu
a
ap
ril
1,0
aa
rt
0,0
ru
ar
i
1,5
ri
500,0
PF
4,0
3500,0
ok
to
be
r
no
ve
m
be
r
de
ce
m
be
r
energie (kWh)
4000,0
Resultaten
Bodem/water
Warmte
Q(kWh)
(
)
Totaal
24596
4,0
SWW
2663
2,6
SWW
RV
PF
5,0 SPF1
21933
,
4,3
,
4,5
water water
5000,0
4500,0
SH
SPF
3000,0
3,5
2500,0
3,0
2000,0
2,5
1500,0
2,0
,
1000 0
1000,0
Periode
ju
li
i
ju
n
ei
m
au
gu
st
us
m
fe
b
ja
nu
a
ap
ril
1,0
aa
rt
0,0
ru
ar
i
1,5
ri
500,0
PF
4,0
3500,0
ok
to
be
r
no
ve
m
be
r
de
ce
m
be
r
energie (kWh)
4000,0
Resultaten
enerrgie(kWh)
4000
bodem/water Horizontaal
3500
4,5
3000
4,0
2500
3,5
2000
3,0
1500
2,5
1000
2,0
oktober
500
november
0
oktober november december januari
februari
periode
maart
SWW
RV
PF
SPF2
5,0
december
mei
april
PF
Bodem/water
16 °C
1,5
12 °C
1,0
8 °C
januari
4 °C
februari
2 °C
4000
TOT
PF
SPF3
5,0
3500
4,5
3000
4,0
2500
3,5
2000
30
3,0
1500
2,5
1000
2,0
500
1,5
0
1,0
ju
li
i
ju
n
ei
m
au
gu
st
us
periode
ap
ril
aa
rt
m
ru
ar
i
fe
b
ri
bodem/water vertikal
ja
nu
a
ok
to
be
r
no
ve
m
be
r
de
ce
m
be
r
energie
e (kWh)
Bodem/water
PF
F
Resultaten
Resultaten
lucht/water
A d l SWW Lucht
Aandeel
L ht Water
W t
100%
60%
lucht RV
lucht SWW
40%
20%
periode
au
gu
st
us
ju
li
i
ju
n
ei
m
ap
ril
aa
rt
m
ru
ar
i
fe
b
ja
nu
a
ri
0%
ok
to
be
r
no
ve
m
be
r
de
ce
m
be
r
Aandeel SWW
80%
Resultaten
lucht/water
PF
4,5
4
3,5
Lucht/water A
lucht/waterB
lucht/water C
lucht/water D
lucht/ waterE
2,5
,
2
1,5
lucht/water F
1
0,5
tu
s
i
au
gu
s
ju
l
i
ju
n
m
ei
ril
ap
rt
m
aa
ru
a
ri
ri
ua
ja
n
fe
b
de
ce
m
be
r
be
r
ve
m
no
to
be
r
0
ok
PF
F
3
periode
Resultaten
lucht/water
Secundaire pomp
volledig ingerekend
SWW
RV
PF
SPF
3,5
7000,0
3,0
6000,0
25
2,5
5000,0
2,0
4000,0
1,5
3000,0
0,0
Periode
ju
n
m
au
gu
st
us
m
ju
li
0,0
i
0,5
ei
1000,0
ap
ril
1,0
aa
rt
2000,0
PF
8000,0
ok
to
be
r
no
ve
de
m
ce
be
m
r
be
r/j
an
ua
ri
fe
br
ua
ri
en
nergie(kWh
h)
Lucht Water
Resultaten
Lucht Water
SPF
Totaal
4189,9
2,6
RV
3491,0
3,0
698,9
1,5
3,5
SWW
8000,0
7000,0
3,0
6000,0
,
25
2,5
5000,0
2,0
4000,0
1,5
3000,0
0,0
Periode
ju
n
m
au
gu
st
us
m
ju
li
0,0
i
0,5
ei
1000,0
ap
ril
1,0
aa
rt
2000,0
ok
to
be
r
no
de
ve
m
ce
be
m
be
r
r/j
an
ua
ri
fe
br
ua
ri
en
nergie(kWh
h)
Warmte
Q (kWh)
SWW
RV
PF
SPF
PF
lucht/water
Secundaire pomp
volledig ingerekend
Resultaten
lucht water
4500
4
4000
3,5
3500
3
3000
2
2000
1,5
1500
1
1000
0,5
500
au
gu
st
us
ju
li
i
ju
n
ei
m
ap
ril
aa
rt
m
ru
ar
i
fe
b
ri
0
ja
nu
a
kt
ob
er
no
ve
m
be
r
de
ce
m
be
r
0
PF
2,5
2500
O
energie
e(kwh)
lucht/water
SWW
RV
PF
SPF
periode
au
gu
st
us
ju
li
i
ei
ju
n
m
ap
ril
aa
rt
ru
ar
i
ri
DX/water
m
fe
b
ja
nu
a
ok
to
be
r
no
ve
m
be
r
de
ce
m
be
r
Aannde
eel SWW
Resultaten
Aandeel SWW Dx
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
RV
SWW
periode
PF
au
gu
st
us
ju
li
i
ei
ju
n
m
ap
ril
aa
rt
ru
ar
i
m
fe
b
ri
be
r
be
r
ja
nu
a
de
ce
m
no
ve
m
ok
to
be
r
PF
Resultaten
DX/water
DX/WaterA
DX/WaterB
3,5
3
2,5
,
2
1,5
1
Resultaten
DX/water
Dx/water
2000
3,5
1800
3
1400
1200
PF
2,5
1000
800
2
600
400
1,5
200
ju
li
i
ju
n
au
gu
st
us
Periode
m
ei
ap
ril
aa
rt
m
fe
b
ja
nu
a
ru
ar
i
1
ri
0
ok
to
be
r
no
ve
m
be
r
de
ce
m
be
r
energie(kwh
e
h)
1600
SWW
RV
PF
SPF
Resultaten
Warmte
Q(kWh)
DX/water
Dx water
2000,0
SPF
Totaal
6929 0
6929,0
30
3,0
SWW
747,0
1,8
3,5
6182,0
3,3
RV
1800,0
3
1400,0
2,5
PF
1200,0
1000,0
800,0
2
600 0
600,0
400,0
1,5
200,0
ju
li
i
ju
n
ei
au
gu
st
us
Periode
m
ap
ril
aa
rt
m
fe
b
ja
nu
a
ru
ar
i
1
ri
00
0,0
ok
to
be
r
no
ve
m
be
r
de
ce
m
be
r
energie(kw
e
wh)
1600,0
SWW
RV
PF
SPF
Conclusie
3 installaties volledig ontleed vanaf februari
Lucht
Warmte
Q(kWh)
SPF
% SWW
Totaal
4189,9
2,6
SWW
698,9
1,5
3491,0
3,0
SH
Bodem
Warmte
Q(kWh)
SPF
% SWW
Totaal
11707
3,9
SWW
1316
2,9
10391
41
4,1
SH
DX
Warmte
Q(kWh)
SPF
11,2
% SWW
Totaal
6929
3,0
SWW
747
1,8
6182
3,3
SH
16,7
10,8
Conclusie
De vergelijking
Bodem/water
Lucht/water
Dx/water
PFgemideld
5,0
4,5
4,0
3,0
2,5
2,0
1,5
Periode
au
gu
st
us
ju
li
i
ju
n
ei
m
pr
il
A
aa
rt
M
Fe
br
ua
ri
Ja
nu
ar
i
r
be
ec
em
D
N
ov
e
m
be
r
1,0
ok
to
be
r
PF
3,5
Conclusie
Gemiddelde SPF jjaarbasis
Nieuwbouw
Bodem gekoppeld
5
installaties
4,2
3,8
2,9
/
2,7
3,0
directe expansie
2
installaties
lucht
6
installaties
Gemiddelde SPF jaarbasis (Fraunhofer 2009)
Conclusie
Gemiddelde SPF jjaarbasis
renovatie
Bodem gekoppeld
5
installaties
4,2
3,3
2,9
/
2,6
2,6
directe expansie
2
installaties
lucht
6
installaties
Gemiddelde SPF jaarbasis (Fraunhofer 2009)
Conclusie
• Metingen sluiten goed aan bij buitenlandse
meetcampage
• De PF daalt in de zomermaanden
– Stilstandverliezen nemen toe
a dee SWW
S
stijgt
st jgt >Hogere
oge e afgifte
a g te
– Aandeel
temperaturen(SWW)
Conclusie
• Dimensionering is enorm belangrijk
– Vermogen
– Temperatuursregime
– Bron en afgifte
• Regeling en sturing wegen sterk op SPF
• SWW weegt aanzienlijk
i lijk op de
d totale
l SPF
Bedankt voor jullie aandacht.