de ijzeren glimlach Gemaakt door: Aafke boon, A4a en Karen de Boer, A4c Motivatie • Wij heb dit onderwerp gekozen omdat we dit het leukste onderwerp vond van allemaal. Ook dachten we over beugels wel een beetje wat te weten doordat Aafke zelf een beugel gehad heeft en onze broertjes en zusjes ook. Inschrijving Meestal is het de tandarts die als eerste ziet dat je tanden niet goed staan. Hij zal je dan doorverwijzen naar een orthodontist. Over het algemeen zal de tandarts je naar een orthodontist sturen die hij al kent, bijvoorbeeld omdat hij er al eerder mee heeft samengewerkt. Het is natuurlijk ook mogelijk dat je op eigen initiatief bij een orthodontist aanklopt, of dat je ouders het nodig vinden dat er eens naar de stand van je tanden en kiezen wordt gekeken. Ook komt het vaak voor dat een broertje of zusje al een beugel draagt, en dat je een keertje meegaat om ook naar jouw gebit te laten kijken. Iedereen is vrij om zelf te kiezen welke orthodontist de behandeling uitvoert. Het is natuurlijk wel handig als de orthodontist bij jou in de buurt gevestigd is, je moet tenslotte regelmatig op controle komen. Ook is het belangrijk dat je het een beetje kunt vinden met je orthodontist, jullie zullen elkaar tenslotte toch regelmatig zien gedurende een periode van enkele jaren. Een paar jaar geleden waren er te weinig orthodontisten en moest je na inschrijving nog een jaar of langer wachten. Tegenwoordig is dat probleem grotendeels opgelost; bij de meeste orthodontie-praktijken kun je vrij snel - binnen enkele maanden - terecht voor een eerste onderzoek Eerste consult Tijdens het eerste bezoek zal de orthodontist beoordelen of je een beugel nodig hebt, en zo ja, wanneer de behandeling het beste kan worden gestart. Hij heeft hier ongeveer een kwartier tot een half uurtje voor nodig. De orthodontist zal in je mond kijken en daarbij vooral letten op de stand van tanden en kiezen, en op de ontwikkeling van je gebit. Hij zal ook letten op het 'profiel' van je gezicht en op de stand van boven- en onderkaak. Verder spelen je leeftijd de lichamelijke ontwikkeling een rol bij deze eerste inschatting. De orthodontist zal ook willen weten of je zogeheten 'functionele klachten' hebt. Dit betekent dat je bijvoorbeeld problemen hebt met bijten of kauwen, of dat je last hebt van slissen. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat je verder geen klachten hebt, maar dat je het gewoon niet mooi vindt dat je tanden scheef staan. Toch kan het ook dan belangrijk zijn dat je een beugel krijgt; later kun je hier namelijk wel last van krijgen. En op jonge leeftijd is het nog relatief eenvoudig om je tanden en kiezen te verplaatsen, als je eenmaal volwassen bent wordt dit een stuk lastiger. De orthodontist zal beoordelen welke 'afwijking' jij hebt, en inschatten hoe dit (eventueel) behandeld zou kunnen worden. De volgende vraag is dan wanneer deze behandeling het beste kan plaatsvinden; zo snel mogelijk beginnen of nog even wachten? Het kan bijvoorbeeld zijn dat er nog gewacht moet worden totdat al je blijvende kiezen zijn doorgekomen. Ben je wel gemotiveerd? Als je niet begrijpt waarom een behandeling nodig is, zal de orthodontist proberen uit te leggen waarom het volgens hem wel goed is om een beugel te nemen. Ook je ouders willen natuurlijk weten wat er gaat gebeuren en waarom dit nodig is. Daarnaast is het - zeker voor je ouders - ook belangrijk om te weten wat de kosten zijn van een uitgebreid onderzoek, en een eventueel daarop volgende behandeling. De orthodontist zal je dus het een en ander uitleggen. Maar hij wil ook dingen van jou weten. Voor hem is het heel belangrijk om te weten hoe het staat met je motivatie, en wat de houding is van je ouders ten opzichte van een orthodontische behandeling. De reden hiervoor is dat de behandeling enkele jaren kan duren, en dat het succes van de behandeling voor een groot gedeelte afhankelijk is van jouw medewerking. Als jij je beugel niet vaak genoeg indoet is dat zowel voor jou als voor de orthodontist een probleem. Je moet dus wel zelf willen, en bereid zijn om de aanwijzingen en adviezen van de orthodontist op te volgen. Als je een beugel krijgt is het heel belangrijk dat de zogeheten 'mondhygiëne' in orde is, met andere woorden: de orthodontist zal kijken of je je tanden wel goed poetst. Zeker als je eenmaal een beugel hebt is dit belangrijk, want voedselresten kunnen gemakkelijk tussen de beugel blijven plakken, en de kans op gaatjes wordt hierdoor vergroot. Als de behandeling doorgaat zal je niet alleen je tanden, maar ook je beugel goed moeten schoonhouden. Als de orthodontist niet tevreden is over de 'mondhygiëne' zal hij (nog) niet beginnen met de behandeling, maar je eerst verwijzen naar je eigen tandarts of naar de mondhygiënist(e). Wat gaat er verder gebeuren? • Na het eerste consult heeft de orthodontist al een goede indruk van de situatie in jouw mond en van de eventuele behandelingsmogelijkheden. Wanneer het niet nodig is om een beugel te dragen dan zal de orthodontist dit tegen je zeggen. Als hij denkt dat een behandeling wel nuttig is dan moet er eerst nog een uitgebreid onderzoek worden uitgevoerd. Ook wanneer je zelf nog twijfelt - of je ouders - kan de orthodontist aanbieden om eerst dit uitgebreide onderzoek te doen, zodat jullie daarna een beslissing kunnen nemen. Pas na dit onderzoek wordt het definitieve besluit genomen om door te gaan of niet. • • • • Samengevat kan het eerste consult dus de volgende uitkomsten opleveren: je wordt niet behandeld je wordt terugverwezen naar de tandarts er wordt een afspraak gemaakt voor een uitgebreid onderzoek je kunt nu (nog) niet worden behandeld, het is beter om één of twee jaar te wachten, en dan opnieuw te bekijken hoe met je gebit is Soorten beugels • Er zijn veel verschillende soorten beugels, dit zijn de 5 bekenste beugels; – – – – – Vaste beugel Plaatbeugel Buitenbeugel Activator Retentiebeugel Vaste Beugel • • Een vaste beugel bestaat uit op je tanden geplakte slotjes (brackets), waar een draad doorheen wordt geregen. Bijna iedereen die door de orthodontist wordt behandeld krijgt op een bepaald moment een vaste beugel. Dergelijke 'vaste apparatuur' wordt vaak in combinatie met andere types beugels gebruikt. De vaste beugel wordt ook wel plaatjesbeugel genoemd. Bij kinderen begint de orthodontische behandeling vaak tijdens het wisselen van de tanden. Het heeft echter alleen zin om de vaste beugel te gebruiken op de blijvende tanden (dus niet op het melkgebit). Vandaar dat vaste apparatuur vaak in de laatste fase van de behandeling wordt toegepast. Plaatbeugel • • De plaatbeugel is net als de activator een uitneembare beugel. De beugel bestaat uit een stuk plastic dat tegen je gehemelte zit. Deze 'plaat' zit vast met haakjes om tanden of kiezen of met een draad die aan de voorzijde van je tanden loopt. De plaatbeugel wordt ook wel 'losse beugel' genoemd. Het is ook mogelijk dat je een plaatbeugel voor je onderkaak hebt, deze zit dan onder de tong. Dit type wordt echter niet veel gebruikt, omdat een dergelijke beugel nogal vervelend is om te dragen. Buitenbeugel • • Van alle soorten beugels is de buitenbeugel het beste zichtbaar. De beugel is bevestigd aan je kiezen en wordt via een nekband of een pet gespannen. Op deze manier wordt er een naar achteren gerichte kracht op je bovenkaak uitgeoefend. De buitenbeugel wordt ook wel buitenboordbeugel of 'headgear' genoemd. De buitenbeugel kan ook worden gedragen in combinatie met een plaatbeugel of een activator. Activator • • De activator is een uitneembare beugel die bestaat uit een gedeelte voor de bovenkaak en een gedeelte voor de onderkaak. De beugel zit vastgeklemd aan je bovenkaak. De activator is zo gemaakt dat je bij praten of slikken de onderkaak naar voren moet bewegen; hierdoor wordt de beugel 'actief'. Deze beugel wordt ook wel blokbeugel genoemd. De activator kan aan het eind van de behandeling ook als retentiebeugel worden toegepast. Retentiebeugel • • Door het kauwen en door de druk die je wangen en lippen op je gebit uitoefenen kunnen je tanden en kiezen gaan bewegen. Soms lijkt het of de tanden en kiezen terug willen naar hun oorspronkelijke positie - de positie die ze hadden voordat de behandeling begon. Na de actieve behandeling volgt dan ook de retentiefase: de tanden en kiezen moet nog goed vastgroeien in de nieuwe stand. Dit vastgroeien en stabiliseren kan worden ondersteund met een retentiebeugel. Er zijn verschillende types retentiebeugels, de meeste zijn uitneembare beugels. Er bestaan ook vaste retentiebeugels, deze worden ook wel retentiespalk of plakspalk genoemd. Een mooi gebit • Als je alle beugels hebt gehad (die je nodig had), ben je nog steeds niet klaar. Je hebt een mooi gebit maar dat moet ook zo blijven. Daarvoor heb je de nazorg. • Als de orthodontist besluit geen afspraak voor controle meer te maken begint de nazorgperiode. In deze periode is de rol van de orthodontist passief: hij moet bereikbaar zijn als zich problemen voordoen. Ook in deze fase is een goede samenwerking van patiënt, tandarts en orthodontist essentieel. Met de tandarts worden afspraken gemaakt over eventuele (gedeelde) verantwoordelijkheid voor controles tijdens de retentie- en nazorgperiode. In eerste instantie wordt bijvoorbeeld een afspraak gemaakt na een maand, als alles goed gaat en er geen problemen zijn, volgt na een half jaar opnieuw een afspraak. In de periode kort na de behandeling zullen het snelst veranderingen optreden. Bij het geringste gevoel van verandering van tandstand moet je een afspraak maken met de orthodontist. Prijzen van de behandelingen • • • • • • eerste consult Vervolgconsult Controlebezoek second opinion Gebitsmodellen beoordeling gebitsmodellen € 22,30 € 15,60 € 15,60 € 44,70 € 33,60 € 68,80 Verdere informatie • Een beugel wordt door de ziektekostenverzekering voor 75 % vergoed maar het ziekenfonds vergoed het niet. Daarbij heeft een beugel geen levenslange garantie omdat je niet een nieuwe behandeling gratis krijgt nadat je tanden weer scheef groeien na een eerdere behandeling. Tot slot Reflectie We vonden het wel goed gaan want we zijn geen problemen tegen gekomen. Om in een powerpoint een werkstuk te maken vonden we erg leuk omdat het een keer iets anders was dan gewoon een verslag uittypen. Eigenlijk werken we niet zo vaak met powerpoint maar het was heel leuk om te doen. Over het onderwerp was veel te vinden dus daar hadden we geen moeite mee. Nu we al deze dingen op internet hebben opgezocht kwamen we er achter dat we toch niet zo heel veel over beugels wisten en daardoor was het heel leerzaam. Bronvermelding www.beugel.nl www.orthodontist.nl www.google.nl ï afbeeldingen