Masterclass NEN1010 Medische Ruimten

NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
G.(Gerard) de Groot
Consultant | Innovatie & Ontwikkeling
DISCLAIMER
Bij het opstellen van deze hand-out is de uiterste zorg nagestreefd, maar fouten en/of onvolledigheden
kunnen niet worden uitgesloten.
Deze hand-out is complementair aan de bijbehorende presentatie. Om deze hand-out in een juiste
context te kunnen plaatsen is het bijwonen van bijbehorende presentatie noodzakelijk.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
1
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
AGENDA – 18 FEBRUARI 2016
08:15
Ontvangst met koffie/thee
Radboud UMC
NIJMEGEN, F.C. Donderslaan 2
08:30
Opening
Pierre van Driel
08:35
DEEL 1
09:30
Korte pauze
09:40
DEEL 2
10:40
Vragenronde
Allen
10:55
Afronding
Pierre van Driel
11:00
Einde
Algemeen
Gerard de Groot
Hoofdstuk 7-710
medisch gebruikte ruimten
Gerard de Groot
DEEL 1
Algemeen
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
2
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
Van product leveren naar prestatie garanderen
Detailbepalingen worden doelbepalingen
INLEIDING
Ingangsdatum
Publicatie:
1 oktober 2015
Aanwijzing Bouwbesluit:
1 juli 2016
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
[voornemen Ministerie]
3
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
INLEIDING
BOUWBESLUIT 2012
HOOFDSTUK 1
ALGEMENE BEPALINGEN
Artikel 1.3
Gelijkwaardigheidsbepaling
1.
Aan een in hoofdstuk 2 tot en met 7 gesteld voorschrift
behoeft niet te worden voldaan indien het bouwwerk of
het gebruik daarvan anders dan door toepassing van
het desbetreffende voorschrift
ten minste dezelfde mate van
veiligheid,
bescherming van de gezondheid,
bruikbaarheid,
energiezuinigheid en
bescherming van het milieu
biedt als is beoogd met de in die hoofdstukken
gestelde voorschriften.
2.
Een gelijkwaardige oplossing als bedoeld in het
eerste lid wordt bij het gebruik van het bouwwerk in
stand gehouden.
INLEIDING
BOUWBESLUIT 2012
CONCREET
NEN1010:2015
vervangt
NEN1010:2007+C1:2008
Minimaal gelijkwaardig
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
4
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
INLEIDING
BOUWBESLUIT 2012
HOOFDSTUK 9OVERGANGS- EN
SLOTBEPALINGEN
Artikel 9.1 Algemeen overgangsrecht
1.
Op een aanvraag om vergunning voor
het bouwen, ingediend voor het tijdstip
van inwerkingtreding van dit besluit,
alsmede op enig bezwaar of beroep,
ingesteld tegen een beslissing over een
dergelijke aanvraag, blijven de
voorschriften van het Bouwbesluit 2003,
het Besluit brandveilig gebruik
bouwwerken, paragraaf 2 van het
besluit aanvullende regels veiligheid
wegtunnels, de bouwverordening,
bedoeld in artikel 8, eerste lid, van de
wet en de daarop berustende
bepalingen van toepassing, zoals deze
luidden op het tijdstip waarop de
aanvraag werd ingediend.
2.
……….
INLEIDING
BOUWBESLUIT 2012
CONCREET
I.
De aanvraag om vergunning
wordt ingediend bij de
gemeentelijke autoriteit.
II. De indiener ontvangt
hiervan een bevestiging.
III. De dagtekening van de
bevestigingsbrief bepaalt
welke versie van de norm
van kracht is.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
5
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
INLEIDING
Aanduiding/ herkomst normen
IEC [normnummer]
Mondiale norm
(brondocument: Mondiaal)
EN [normnummer]
Europese norm
(brondocument: Europees)
EN-IEC [normnummer]
Europese norm
(brondocument: Mondiaal)
NEN [normnummer]
NEN-EN [normnummer]
NEN-EN-IEC [normnummer]
Nederlandse norm (brondocument: Nederlands)
Nederlandse norm (brondocument: Europees)
Nederlandse norm (brondocument: Mondiaal)
NEN1010 → Nederlandse norm?
INLEIDING
NEN1010
NEN1010:2015
Relatie met internationale normen
De Nederlandse norm NEN 1010:2015 is
in beginsel een vertaling van de Europese
installatievoorschriften voor laagspanning,
vastgelegd in de HD 60364-reeks. Waar
deze normenreeks niet toereikend was, is
gebruikgemaakt van de mondiale IEC
60364-reeks, of zijn voorschriften gebruikt
die gebaseerd zijn op de Nederlandse
installatiepraktijk.
- 99% internationaal NEN-EN-IEC 60364 ?
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
6
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
INLEIDING
NEN1010
NEN1010:2015
NEN1010 is een begrip in
de NL installatiebranche.
INLEIDING
van UAV naar UAV-gc
Van product levering
naar prestatie garantie
Samenvoegen van taken en
verantwoordelijkheden?
Is er een vergelijk te trekken?
van UAV
NAAR
UAV-gc
UAV-gc vraagt een andere manier van
denken.
Bij UAV-gc is de aannemer, naast de
uitvoering, ook verantwoordelijk voor de
ontwikkeling van het ontwerp.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
7
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
INLEIDING
van UAV naar UAV-gc
UAV
UAV staat voor Uniforme Administratieve
Voorwaarden voor de uitvoering van werken en
van technische installatiewerken 2012 (UAV
2012).
De UAV 2012 is het resultaat van
samenwerking tussen de bouwsector en de
overheid.
De UAV is uitgegroeid tot een
standaardregeling die bij projecten van de
overheid en bij projecten in de private sector
wordt toegepast.
De UAV regelt de contractverhoudingen tussen
opdrachtgever en aannemer en kan van
toepassing worden verklaard in een contract of
aannemingsovereenkomst in de bouw
UAV-gc
Regisserend opdrachtgeverschap
Opdrachtgevers niet langer actief met het
bouwproces.
Opdrachtgevers formuleren de vraag
Opdrachtnemers vullen de vraag in
Opdrachtgevers hebben minder invloed op
resultaat
Creativiteit van de opdrachtnemer wordt
aangesproken
Risico ligt bij de partij die deze het beste kan
beheersen of beïnvloeden.
Een deel van de ontwerpwerkzaamheden, de uitvoeringswerkzaamheden en eventueel ook de
onderhoudswerkzaamheden liggen in de hand van de opdrachtnemer.
Opdrachtgever heeft weinig invloed heeft op het ontwerp- en bouwproces en houdt ‘slechts’ regie.
INLEIDING
van UAV naar UAV-gc
UAV
UAV-gc
(Uniforme Adminstratieve Voorwaarden)
(geintegreerde contractvorm)
Gedetailleerde specificatie
Functionele specificatie
(Bestek)
(Opstellen)
Werkt in:
- de uitvoeringsfase
-
Werkt in:
- (een deel van) het ontwerp
- de uitvoeringsfase
- (zo mogelijk) het onderhoud
Ontwerp en uitvoering bij 1 partij
Ontwerprisico volledig bij
Opdrachtgever
Risico’s voor een groter deel bij
Opdrachtnemer dan bij UAV
Handhaving via directievoering en
toezicht
Opdrachtnemer eigen
kwaliteitssysteem
(opdrachtgever kijkt op afstand toe)
Verschuiving risico’s naar opdrachtnemer
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
8
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
INLEIDING
Private kwaliteitsborging
Private kwaliteitsborging: Brief Minister Blok 27 november 2013
Doel Wet kwaliteitsborging
“… aan te sluiten bij dat deel van de huidige bouwpraktijk waarbij private
partijen met oog voor een goede bouwkwaliteit werken aan
bouwprojecten”
“… de bouwsector zelf expliciet verantwoordelijk is voor de bouwkwaliteit”
“… meer prikkels aan partijen in de bouwsector moeten geven om
kwalitatief goede bouwwerken op te leveren”
INLEIDING
Private kwaliteitsborging
Aansprakelijkheid beter regelen
Aanpassing Burgerlijk wetboek op
‘verborgen gebrek’
Informatieplicht risico’s
Retentierecht: actieve handeling
Schrappen preventieve toets aan het
Bouwbesluit 2012
Borging kwaliteit bouw door
marktpartijen
Kwaliteitsborging gereguleerd via
wettelijke eisen
PRIVATE KWALITEITSBORGING EN BOUWREGELGEVING
Er moet een beter en flexibeler systeem van kwaliteitsborging in de bouwregelgeving komen. De
gewenste stap naar verdere flexibilisering en deregulering van bouwregelgeving kan alleen worden
gezet wanneer ook private partijen bereid zijn hierin hun verantwoordelijkheid te nemen.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
9
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
INLEIDING
Van product levering
naar prestatie garantie
Terug naar NEN1010
Van NEN1010:2007
naar NEN1010:2015
HOOFDSTUK 4-422: VOORZORGSMAATREGELEN OP
PLAATSEN MET BIJZONDERE RISICO’S BIJ BRAND
NEN1010:2007
NEN1010:2015
422.2
Omstandigheden betreffende een evacuatie in geval van nood
Omstandigheid:
BD2: Lage bezettingsgraad, moeilijke omstandigheden voor evacuatie
BD3: Hoge bezettingsgraad, eenvoudige omstandigheden voor evacuatie
BD4: Hoge bezettingsgraad, moeilijke omstandigheden voor evacuatie
Bij omstandigheden BD2, BD3 en BD4 mogen leidingsystemen niet binnen vluchtwegen
liggen, tenzij de leidingen in het leidingsysteem zijn voorzien van mantels, of van
omhulsels die deel uitmaken van het kabeldraagsysteem zelf, of op een andere wijze
zijn aangebracht.
Leidingsystemen die binnen vluchtwegen liggen mogen niet binnen handbereik zijn,
tenzij deze zijn beschermd tegen mechanische beschadiging die kan optreden tijdens
een ontruiming.
Leidingsystemen in vluchtwegen moeten zo kort mogelijk zijn en niet vlamvoortplantend
zijn.
Bij omstandigheden BD2, BD3 en BD4 moeten leidingsystemen voor de voeding van
veiligheidsstroomketens functiebehoud hebben bij brand gedurende de tijd die is
voorgeschreven door de regelgeving voor bouwelementen, of gedurende 1 h in de
afwezigheid van dergelijke regelgeving.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
10
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
INLEIDING
NEN 8012:2015
Informatieve verwijzing
NEN 8012
Beperking van schade als gevolg van brand van en
via de elektrische leidingen in de elektrische installatie
422
Voorzorgsmaatregelen op plaatsen met bijzondere risico’s bij brand
422.1 Algemeen
422.1.1 Elektrisch materieel moet zijn beperkt tot wat nodig is voor het gebruik op deze plaatsen, met
uitzondering van leidingsystemen volgens 422.3.5.
n OPMERKING
Bij de keuze van de leidingen behoort NEN 8012 te worden toegepast.
527 Keuze en installatie van leidingsystemen ter beperking van brandverspreiding
527.1 Maatregelen binnen een brandcompartiment
527.1.1 Het risico van brandverspreiding moet tot een minimum worden beperkt door de keuze van
deugdelijke materialen en het uitvoeren van de installatie volgens rubriek 527.
n OPMERKING
Bij de keuze van de leidingen behoort NEN 8012 te worden toegepast.
INLEIDING
NEN 8012:2015
n
521.11 Keuze van leidingen
521.11.1 De soorten leidingen in tabel 52.J.1 (zie bijlage 52.J) mogen worden toegepast
onder de voorwaarde dat ze geschikt zijn voor de geldende uitwendige invloeden.
n
Dit betekent ook dat bij de keuze van de leidingen in verband met brandeigenschappen,
NEN 8012 moet worden toegepast.
OPMERKING
Elektrische kabels (in de vaste installatie) die zijn bedoeld voor het
functioneren en de instandhouding van bouwwerken, vallen onder de Europese
verordening voor bouwproducten CPR (Construction Products Regulation) met betrekking
tot hun gedrag bij brand.
Kabels worden hierbij geclassificeerd in verschillende (brand)klassen en moeten voldoen
aan NEN-EN 50575. Wanneer welke (brand)classificatie moet worden toegepast is de
verantwoordelijkheid van Europese lidstaten zelf, en in Nederland is hiervoor NEN 8012
opgesteld. Door toepassing van NEN 8012 wordt aan de CPR voldaan.
NEN 8012 behoort ook te worden toegepast bij de rubrieken 422 en 527, waar eisen
worden gesteld aan het brandgedrag van kabels.
Andere soorten leidingtypen zijn toegelaten onder de voorwaarde dat ze met
bovengenoemde soorten onder de voorhanden omstandigheden gelijk zijn te stellen.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
11
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
INLEIDING
NEN 8012:2015
n Bijlage 52.J
(normatief)
Keuze van leidingen
Tabel 52.J.1 – Soorten leidingen
Soort leiding
Kenmerken/mechanische belasting
a
Leidingtypen
a
Voorbeelden van
geschikte kabeltypen
1
2
a
3
4
5
6
7
Voor de keuze van het leidingtype in verband met brandeigenschappen, moet aanvullend NEN
8012 worden toegepast.
INLEIDING
NEN 8012:2015
tot 1 juli 2017
Kabel
Richtlijn Laagspanning
2006/95/EG
16 januari 2007
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
12
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
INLEIDING
NEN 8012:2015
Richtlijn bouwproducten
89/106/EEC
1 oktober 1992
Vanaf 1 juli 2013 is de nieuwe bouwproductenrichtlijn Construction Products
Regulation (CPR) van kracht. Deze verordening is ter vervanging van de
Europese richtlijn voor Bouwproducten, beter bekend als Construction
Products Directive (CPD).
Construction Products Regulation
CPR
REGULATION (EU) No 305/2011
4 april 2011
INLEIDING
NEN 8012:2015
De bouwsector wordt
geconfronteerd met
de meest ingrijpende
wijziging van de
afgelopen 10 jaar
Een verschil is dat de CPR een Declaration of Performance voorschrijft waar
de CPD om een Declaration of Conformity vraagt. Dit betekent dat de CPR
meer productprestatie gericht is dan de CPD.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
13
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
INLEIDING
NEN 8012:2015
Mag vanaf 1 juli 2016
Overgangsjaar
van 1 juli 2016
tot 1 juli 2017
Kabel
Moet vanaf 1 juli 2017
Richtlijn Laagspanning
2006/95/EG
16 januari 2007
+
Construction Products
Regulation
CPR
REGULATION (EU) No 305/2011
4 april 2011
INLEIDING
NEN 8012:2015
Kabels zijn onder de CPR gebracht
voor de eigenschappen:
Reaction to Fire
Resistance to Fire
De NEN 8012 richt zich op Reaction to Fire
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
14
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
INLEIDING
NEN 8012:2015
De brandklasse is een maat voor de brandverspreiding langs de elektrische leidingen en is
van belang voor:
beperking van de ontwikkeling van brand en
beperking van uitbreiding van brand (het voorkomen dat brand zich binnen een gebouw via de
elektrische leidingen naar andere ruimten kan voortplanten).
Brandklasse
Brandbijdrage
Aca
geen
B1ca
nauwelijks
B2ca
heel beperkt
Benaming
niet brandbaar
heel moeilijk brandbaar
Cca
beperkt
moeilijk brandbaar
Dca
gemiddeld
normaal brandbaar
Eca
hoog
goed brandbaar
Fca
niet bepaald
INLEIDING
NEN 8012:2015
De rookklasse is een maat voor de hoeveelheid rook die vrijkomt tijdens de verbranding van
elektrische leidingen en is van belang voor:
beperking van het ontstaan van rook
Rookklasse
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
Rookontwikkeling
Benaming
s1
Heel beperkt
Weinig rookontwikkeling
(low smoke)
s2
gemiddeld
s3
Hoog (geen eisen)
Veel rookontwikkeling
15
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
INLEIDING
NEN 8012:2015
De vallende brandende deeltjes tijdens de verbranding van elektrische leidingen is van
belang voor:
beperking van gevolgschade van de brand (het voorkomen dat andere objecten vlam kunnen
vatten).
Klasse
d0
Vallende brandende deeltjes
Benaming
Geen
Geen opeenhoping van
brandende deeltjes
Kleine kans opeenhoping van
brandende deeltjes
d1
beperkt
d2
Hoog (geen eisen)
INLEIDING
NEN 8012:2015
De corrosiviteit/zuurgraad van de verbrandingsgassen die vrijkomen tijdens de
verbranding van elektrische leidingen is van belang voor:
beperking van gevolgschade van de rook.
Corrosiviteit/zuurgraad van de
verbrandingsgassen
Benaming
a1
Laag
Lage mate van
corrosiviteit
a2
beperkt
a3
Hoog (geen eisen)
Klasse
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
Hoge mate van
corrosiviteit
16
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
INLEIDING
NEN 8012:2015
Dca-s3,d2,a3
Hoge mate van corrosiviteit
Vallende brandende deeltjes
Veel rookontwikkeling
normaal brandbaar
YMvKmb
INLEIDING
NEN 8012:2015
1) Het doorlopen van een stappenplan
in combinatie met flowcharts
2) Een risico analyse
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
17
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
INLEIDING
NEN 8012:2015 - risicograaf
Gebruikers
Gevolgschade
en/of
afbreukrisico
Blootstelling
Elektrische leidingen brandvrij gelegd
Aantal gelijktijdig
bedreigde mensen
Bekend met het
gebouw
Laag
Hoog
Onbekend met het
gebouw
Laag
Hoog
Niet zelfredzaam
Laag
Hoog
Slapend
Laag
Hoog
Afwendbaarheid van de gevaren
Elektrische leidingen NIET brandvrij gelegd
Kans op ontstaan/ontwikkeling van brand
Kans op ontstaan/ontwikkeling van brand
Laag
Hoog
Laag
Hoog
≤ 500
1
3
5
7
> 500
2
4
6
8
≤ 500
3
5
7
9
> 500
4
6
8
10
≤ 500
5
7
9
11
> 500
6
8
10
12
≤ 500
7
9
11
13
> 500
8
10
12
14
≤ 500
9
11
13
15
> 500
10
12
14
16
≤ 500
11
13
15
17
> 500
12
14
16
18
≤ 500
13
15
17
19
> 500
14
16
18
20
≤ 500
15
17
19
21
> 500
16
18
20
22
INLEIDING
NEN 8012:2015 – tabel 4
Tabel 4 – Benodigde classificatie van de elektrische leiding afhankelijk van het brandrisico
Brandrisico
Aanduiding in risicograaf en
de minimale en maximale
waarde van het brandrisico
Benodigde classificatie van
de elektrische leiding
Laag
(1-6)
Eca
Middelgroot
(7-11)
Dca-s3,d2,a3
Groot
(12-19)
Cca-s1,d1,a1
Zeer groot
(20-22)
B2ca-s1,d1,a1
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
18
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
INLEIDING
Van product levering
naar prestatie garantie
Samenvoegen van taken en
verantwoordelijkheden?
Is er een vergelijk te trekken?
van UAV
NAAR
UAV-gc
Terug naar NEN1010
NEN1010:2015
Wijzigingen ten opzichte van de vorige editie
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
19
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
NEN1010:2015
Algemeen
In NEN 1010:2015 wordt aandacht geschonken aan de toepassing van nieuwe technologieën en onderwerpen in de
elektrotechniek. Deze kenmerken zich vooral door het toenemende gebruik van elektronica en het toenemende gebruik
van elektrische energie. In NEN 1010:2015 wordt rekening gehouden met de effecten hiervan op de elektrische
installaties binnen het toepassingsgebied van deze norm. Voorbeelden hiervan zijn:
— toenemende hogere harmonische spanningen en stromen;
— toenemende gevoeligheid van materieel (elektronica) voor overspanningen;
— toenemend gebruik van zonnepanelen als (parallelle) energiebron;
— toenemend gebruik van elektrische voertuigen.
Daarnaast is het onderwerp brandpreventie verder uitgewerkt, wordt aandacht besteed aan de gevaren van vlambogen,
en worden veiligheidsvoorzieningen zoals voedingen en verlichting in noodsituaties uitgebreid beschreven.
Ook wordt met deze editie van NEN 1010 verder vormgegeven aan Europese harmonisatie. Waar nodig zijn specifieke
Nederlandse bepalingen beoordeeld op de noodzaak ervan. In veel gevallen heeft dit geleid tot het laten vervallen van
de specifieke Nederlandse bepaling.
Bepalingen voor bestaande installaties zijn niet meer opgenomen in deze editie van NEN 1010. Hiervoor wordt
verwezen naar de geldende editie van NEN 1010 ten tijde van het ontwerp en de aanleg van de desbetreffende
installatie.
NEN1010:2015
Rubriek 710 | Medische Ruimten
NEN 3134:1976
(1e druk)
NEN 3134:1986 nl
(2e druk)
NEN 3134:1992 nl
(3e druk)
NEN 1010-7:2000/A3:2005
NEN 1010:2007+C1:2008
NEN 1010:2007+C1:2008/A1:2011+C1:2011
NEN1010:2015
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
20
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
NEN1010:2015
Algemeen
De belangrijkste inhoudelijke wijzigingen ten opzichte van NEN 1010:2007 zijn de volgende:
De Nederlandse aanvullende bepalingen voor de keuze van leidingen zijn nu opgenomen in twee nieuwe
normatieve bijlagen: 52.J (algemeen) en 700.A (toepassing van soorten leidingen voor bijzondere installaties,
ruimten en terreinen). Alle desbetreffende hoofdstukken in deel 7 zijn hierop aangepast.
Het onderwerp ‘laadinrichtingen voor elektrische voertuigen’ is toegevoegd, en ondergebracht in hoofdstuk 7-722.
De bepalingen van het oude hoofdstuk 7-722 (ruimten bestemd voor meting en beproeving in onderwijsgebouwen)
zijn ondergebracht in, en gecombineerd met, de inhoud van hoofdstuk 7-723 (ruimten bestemd voor meting en
beproeving met verplaatsbare meetinstrumenten), in een nieuw hoofdstuk 7-723 (ruimten bestemd voor meting en
beproeving).
Een aantal onderwerpen zijn vervallen. De bijzondere eisen bij deze onderwerpen zijn in voldoende mate
opgenomen in de algemeen geldende delen en hoofdstukken van NEN 1010, of er bestaan specifieke andere
normen waar de desbetreffende onderwerpen uitvoerig worden behandeld. Waar nodig zijn enkele aanvullende
bepalingen opgenomen in andere hoofdstukken. De volgende hoofdstukken zijn als gevolg hiervan vervallen:
7-720 | 7-725 | 7-751 | 7-752 | 7-758 | 7-761 | 7-763 | 7-773 | 7-781 | 7-783
NEN1010:2015
NL-rubrieken
VERVALLEN
7-720: Gewone ruimten
7-725: Elektrische bedrijfsruimten
7-751: Stoffige ruimten
7-752: Ruimten met brandgevaar
7-758: Ruimten met zware mechanische stootbelasting
7-761: Kabels in de grond
7-763: Grond-, wegdek- en vloerverwarming anders dan voor ruimteverwarming
7-773: Voeding van neoninstallaties en neontoestellen
7-781: Lasinstallaties – Lascabines
7-783: Brandpreventieve en -repressieve installaties
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
21
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
NEN1010:2015
Van product levering naar prestatie garantie
Detail bepalingen
Doel bepalingen
NEN1010:2015
1 (wand)contactdoos
per 7m2 vloeroppervlak
Artikel 510.4.1
In elke betreedbare ruimte in tot bewoning
bestemde gebouwen, logiesgebouwen en
woonschepen moeten voldoende
contactdozen en aansluitpunten voor
verlichting zijn aangebracht om op veilige
en doelmatige wijze de ruimte te kunnen
gebruiken.
NEN1010:2015
Overleg met de opdrachtgever
Doel bepalingen
NEN1010:2015
Artikel 510.4.3
Rekening houdend met 510.4.1 en
510.4.2, moet voor de aanleg van de
installatie de omvang van de installatie
worden afgestemd met de opdrachtgever
en (indien mogelijk) met de (toekomstige)
eigenaar/gebruiker van de installatie.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
22
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
Gemeenschappelijk beveiligen van leidingen
Maatregelen om een gelijke belasting per geleider te verkrijgen
- van hetzelfde materiaal
- dezelfde doorsnede
- dezelfde lengte, en
- geen aftakkingen, en
Impedantieverschillen, als gevolg vanVERVALLEN
elektromagnetische beïnvloeding, beperken
(belastingstroom verdeelt zich zoveel mogelijk gelijk over de geleiders)
-
Indien niet wordt voldaan aan 1
van de voorwaarden, dan
gelijke wijze van aanleg
NEN1010:2015
Gemeenschappelijk beveiligen van leidingen
210A
315A
70 mm2
195A
35 mm2
125A
105A
131.4
Beveiliging tegen overstroom
Personen, levende have en bezittingen moeten zijn beschermd tegen het gevaar voor
verwonding of beschadiging ten gevolge van te hoge temperaturen of elektromagnetische
krachten, ontstaan door een overstroom die kan optreden in geleiders.
2.11.14
overstroom
elektrische stroom die de toegekende elektrische
stroom overschrijdt
Opmerking 1 bij de term:
Voor geleiders wordt de toegekende waarde
beschouwd als de hoogste toelaatbare stroom.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
43 Beveiliging tegen overstroom
430.3 Algemene eisen
Beveiligingstoestellen moeten aanwezig zijn om een overstroom
in de leidingen in stroomketens af te schakelen voordat deze
stroom een gevaar kan veroorzaken vanwege thermische of
mechanische effecten die nadelig zijn voor de isolatie, de
verbindingen, de aansluitingen of materiaal in de omgeving van
de leidingen.
23
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
NEN1010:2015
Gemeenschappelijk beveiligen van leidingen
434.4 Beveiliging van parallelgeschakelde geleiders tegen kortsluiting
Parallelgeschakelde geleiders mogen door een enkel beveiligingstoestel tegen de effecten van kortsluiting zijn beveiligd, op
voorwaarde dat de karakteristieken van dat toestel de effectieve werking ervan waarborgen indien een fout zou optreden op de
meest ongunstige plaats in een van de parallelgeschakelde geleiders. Er moet rekening worden gehouden met de verdeling van de
kortsluitstromen over de parallelgeschakelde geleiders. Een fout kan vanuit beide uiteinden van een parallelgeschakelde geleider
worden gevoed.
Indien de werking van een enkel beveiligingstoestel niet volstaat moet een van de volgende maatregelen worden getroffen:
a)
De leidingaanleg moet zo worden uitgevoerd dat het risico op een kortsluiting in enige parallelgeschakelde geleider tot een
minimum is beperkt, bijvoorbeeld door bescherming tegen mechanische beschadiging, en leidingen moeten zo worden
geïnstalleerd dat het risico op brand of gevaar voor personen tot een minimum wordt beperkt.
b)
Bij twee parallelgeschakelde geleiders moet een beveiligingstoestel tegen kortsluiting zijn voorzien aan de voedende zijde van
elke parallelgeschakelde leiding.
c)
Bij meer dan twee parallelgeschakelde geleiders moeten beveiligingstoestellen tegen kortsluiting zijn voorzien aan de
voedende zijde en aan de belastingszijde van elke parallelgeschakelde geleider.
NEN1010:2015
Gemeenschappelijk beveiligen van leidingen
434.4 Beveiliging van parallelgeschakelde geleiders tegen kortsluiting
Parallelgeschakelde geleiders mogen door een enkel beveiligingstoestel tegen de effecten van kortsluiting zijn beveiligd, op
voorwaarde dat de karakteristieken van dat toestel de effectieve werking ervan waarborgen indien een fout zou optreden op de
meest ongunstige plaats in een van de parallelgeschakelde geleiders. Er moet rekening worden gehouden met de verdeling van de
kortsluitstromen over de parallelgeschakelde geleiders. Een fout kan vanuit beide uiteinden van een parallelgeschakelde geleider
worden gevoed.
Indien de werking van een enkel beveiligingstoestel niet volstaat moet een van de volgende maatregelen worden getroffen:
a)
De leidingaanleg moet zo worden uitgevoerd dat het risico op een kortsluiting in enige parallelgeschakelde geleider tot een
minimum is beperkt, bijvoorbeeld door bescherming tegen mechanische beschadiging, en leidingen moeten zo worden
geïnstalleerd dat het risico op brand of gevaar voor personen tot een minimum wordt beperkt.
b)
Bij twee parallelgeschakelde geleiders moet een beveiligingstoestel tegen kortsluiting zijn voorzien aan de voedende zijde van
elke parallelgeschakelde leiding.
c)
Bij meer dan twee parallelgeschakelde geleiders moeten beveiligingstoestellen tegen kortsluiting zijn voorzien aan de
voedende zijde en aan de belastingszijde van elke parallelgeschakelde geleider.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
24
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
NEN1010:2015
Gemeenschappelijk beveiligen van leidingen
434.4 Beveiliging van parallelgeschakelde geleiders tegen kortsluiting
Parallelgeschakelde geleiders mogen door een enkel beveiligingstoestel tegen de effecten van kortsluiting zijn beveiligd, op
voorwaarde dat de karakteristieken van dat toestel de effectieve werking ervan waarborgen indien een fout zou optreden op de
meest ongunstige plaats in een van de parallelgeschakelde geleiders. Er moet rekening worden gehouden met de verdeling van de
kortsluitstromen over de parallelgeschakelde geleiders. Een fout kan vanuit beide uiteinden van een parallelgeschakelde geleider
worden gevoed.
Indien de werking van een enkel beveiligingstoestel niet volstaat moet een van de volgende maatregelen worden getroffen:
a)
De leidingaanleg moet zo worden uitgevoerd dat het risico op een kortsluiting in enige parallelgeschakelde geleider tot een
minimum is beperkt, bijvoorbeeld door bescherming tegen mechanische beschadiging, en leidingen moeten zo worden
geïnstalleerd dat het risico op brand of gevaar voor personen tot een minimum wordt beperkt.
b)
Bij twee parallelgeschakelde geleiders moet een beveiligingstoestel tegen kortsluiting zijn voorzien aan de voedende zijde van
elke parallelgeschakelde leiding.
c)
Bij meer dan twee parallelgeschakelde geleiders moeten beveiligingstoestellen tegen kortsluiting zijn voorzien aan de
voedende zijde en aan de belastingszijde van elke parallelgeschakelde geleider.
NEN1010:2015
Toepassing
NEN1010 biedt een overzicht van de
bepalingen, maar koppelt deze niet aan de
toepassing.
Bepaling
De som van de stromen in een
meeraderige kabel behoort gelijk te
zijn aan nul.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
25
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
NEN1010:2015
Toepassing
250A
L1
PE
N
165A
L2
L3
100A
275A
De som van de stromen is gelijk aan nul
NEN1010:2015
Toepassing
Toegestaan of niet?
L1
N
L1
L2
L3
PE
L2
L3
NEN1010:2015
Artikel 524.2.3
In meerfaseketens waarin elke fase een
kerndoorsnede heeft van meer dan 16
mm2 bij koper of 25 mm2 bij aluminium,
mag de kerndoorsnede van de nulleiding
kleiner zijn dan die van de fasen, mits …..
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
26
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
NEN1010:2015
Toepassing
L1
PE
N
L1
N
L2
L2
L3
L3
De som van de stromen in een
meeraderige kabel behoort gelijk te
zijn aan nul.
Dit zorgt ervoor dat de nulstroom
alleen in de nulleiding van die
stroomketen loopt die is
ingeschakeld
NEN1010:2015
Toepassing
Het is NIET meer toegestaan
om 4-polige aardlekschakelaars
toe te passen voor de
beveiliging van éénfase
eindgroepen.
Aan welke toepassing denkt u?
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
27
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
NEN1010:2015
Toepassing
Het is NIET meer toegestaan om 4polige aardlekschakelaars toe te
passen voor de beveiliging van
éénfase eindgroepen.
Aan welke toepassing denkt u nog
meer?
I∆N = 30mA
Geldt ook voor een tweeleiding
aftakking van een drie- of
vierleidinggroep.
NEN1010:2015
Toepassing
718
Ruimten met een publieke functie en bedrijfsruimten
718.512
Bedrijfsomstandigheden en uitwendige invloeden
718.512.3
Vast aangesloten opgehangen materieel met een gewicht van meer dan 5 kg
moet zijn bevestigd met een aanvullend onafhankelijk ophangsysteem.
Elk onafhankelijk ophangsysteem moet op veilige wijze vijfmaal het gewicht
van het materieel kunnen dragen.
Deze eisen zijn niet van toepassing op verlichtingsarmaturen, hierop is
bepaling 718.559 van toepassing.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
28
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
Warenwetbesluit elektrotechnische producten
Artikel 3
1. Elektrotechnische produkten moeten, overeenkomstig de
regels van goed vakmanschap die in de Europese
Economische Gemeenschap dan wel in de staten die partij
zijn bij de Overeenkomst betreffende de Europese
Economische Ruimte gelden, bij juiste installatie, gebruik
overeenkomstig hun bestemming en degelijk onderhoud
geen gevaar opleveren voor personen, huisdieren of
goederen. Zij moeten daartoe ten minste voldoen aan de in
de bijlage bij dit besluit opgenomen eisen.
2. ……...
NEN1010:2015
Toepassing
Bijlage
a. gegevens waarvan de kennis voor een juist en veilig gebruik
(waaronder onderhoud) van het produkt noodzakelijk is,
moeten duidelijk en in de Nederlandse taal zijn aangegeven
op het produkt of, indien dat niet mogelijk is, op een daarbij
gevoegde instructie;
b. ………
Woningwet
Warenwet
Elektrotechnische producten
Bouwbesluit
Regeling Bouwbesluit
NEN1010
De toepassing van
geharmoniseerde normen die tot
een vermoeden van conformiteit
leiden, blijft in het kader van de
nieuwe aanpak-richtlijnen vrijwillig.
Een product mag dus rechtstreeks
op basis van de essentiële eisen
worden gefabriceerd.
NEN1010:2015
Toepassing
559
559.5.2
Verlichtingsarmaturen en verlichtingsinstallaties
Bevestiging van het verlichtingsarmatuur
De bevestigingsmiddelen moeten een gewicht van minimaal 5 kg
kunnen dragen.
Wanneer het gewicht van het verlichtingsarmatuur groter is dan 5 kg
moet de installateur waarborgen dat het bevestigingsmiddel het
gewicht van het verlichtingsarmatuur kan dragen.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
29
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
KAPSTOK ARTIKELEN
DEEL 1 + DEEL 3
132 Ontwerp
BESTAAND
132.1 Algemeen
Bij het ontwerp van de elektrische installatie
moet rekening zijn gehouden met de volgende
aspecten:
de bescherming van personen, levende have
en bezittingen, overeenkomstig rubriek 131;
het goed functioneren van de elektrische
installatie tijdens het gebruik waarvoor de
installatie is bedoeld.
KAPSTOK ARTIKELEN
DEEL 1 + DEEL 3
132 Ontwerp
BESTAAND
132.1 1
Vermijden van wederzijdse beïnvloeding
De elektrische installatie moet zo zijn ontworpen
dat geen wederzijdse schadelijke beïnvloeding
kan plaatsvinden tussen elektrische en nietelektrische installaties van het gebouw. Hierbij
moet ook rekening zijn gehouden met
elektromagnetische storingen.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
30
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
KAPSTOK ARTIKELEN
DEEL 1 + DEEL 3
132 Ontwerp
BESTAAND
134.1.4
Verbindingen tussen leidingen onderling en
tussen leidingen en ander elektrisch materieel
moeten zo zijn gemaakt dat veilig en
betrouwbaar contact is verzekerd.
KAPSTOK ARTIKELEN
DEEL 1 + DEEL 3
132 Ontwerp
NIEUW
134.1.8
Wanneer bij een installatie gebruik wordt
gemaakt van nieuwe materialen, uitvindingen of
methoden die leiden tot afwijkingen van de
bepalingen uit deze norm, mag het uiteindelijke
veiligheidsniveau van de installatie niet lager zijn
dan het niveau dat zou zijn verkregen door aan
deze norm te voldoen.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
31
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
KAPSTOK ARTIKELEN
DEEL 1 + DEEL 3
132 Ontwerp
NIEUW
134.1.9
Bij uitbreiding of wijziging van een bestaande
installatie moet worden vastgesteld dat de
dimensionering en toestand van bestaand
materieel, dat extra zal worden belast, geschikt
is voor de gewijzigde omstandigheden.
Bovendien moet de aardings- en
vereffeningsinrichting hiervoor geschikt zijn,
indien deze nodig is voor de
beschermingsmaatregelen die worden
toegepast voor veiligheid van de uitbreiding of
wijziging.
BOUWBESLUIT
RECHTENS VERKREGEN NIVEAU
BB2012
§ 1.4 Bijzondere bepalingen
Artikel 1.12 Verbouw
1. Op het geheel of gedeeltelijk vernieuwen of
veranderen of het vergroten van een bouwwerk
zijn wat betreft de hoofdstukken 2 tot en met 56 de
voorschriften van een te bouwen bouwwerk van
toepassing tenzij in de desbetreffende afdeling
voor een voorschrift anders is aangegeven.
2. Op het gedeeltelijk vernieuwen of veranderen of
het vergroten van een installatie is wat betreft
hoofdstuk 6 het rechtens verkregen niveau van
toepassing.
3. Op het geheel vernieuwen van een installatie zijn
wat betreft hoofdstuk 6 de voorschriften van een te
bouwen bouwwerk van toepassing.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
32
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
BOUWBESLUIT
18-2-2016
RECHTENS VERKREGEN NIVEAU
Foutstroom
Aardlekschakelaar
Klasse AC [t/m 1996]
Klasse A [vanaf 1996]
GEWIJZIGD GEBRUIK?
KAPSTOK ARTIKELEN
DEEL 1 + DEEL 3
314 Opdelen van installaties
UITGEBREID
314.1
Elke installatie moet, waar noodzakelijk, zijn opgedeeld in
stroomketens om:
gevaar te vermijden en de nadelige gevolgen bij een
defect zo gering mogelijk te houden;
veilig(e) inspectie, beproeving en onderhoud mogelijk te
maken (zie ook hoofdstuk 53);
rekening te houden met gevaar dat zou kunnen ontstaan
door een storing in een stroomketen, bijvoorbeeld een
stroomketen voor verlichtingsdoeleinden;
de kans te verminderen op het ongewenst in werking
treden van een toestel voor aardlekbeveiliging ten gevolge
van te grote stromen in de PE-leiding, die geen gevolg zijn
van een fout;
de gevolgen van EMI beperkt te houden;
te voorkomen dat een stroomketen onder spanning komt
te staan die bedoeld was gescheiden te zijn.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
33
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
KAPSTOK ARTIKELEN
DEEL 1 + DEEL 3
314 Opdelen van installaties
BESTAAND
314.2
Delen van installaties die onafhankelijk van
elkaar moeten worden bedreven, moeten door
afzonderlijke distributiegroepen zijn gevoed,
waarbij deze stroomketens niet worden
beïnvloed door storingen in andere
stroomketens.
KAPSTOK ARTIKELEN
DEEL 1 + DEEL 3
33 Compatibiliteit
BESTAAND
33.1 Compatibiliteit van kenmerken
Van elektrisch materieel moet zijn vastgesteld of
de eigenschappen schadelijke invloed kunnen
uitoefenen op ander elektrisch materieel of
andere voorzieningen of mogelijkerwijs de
stroomvoorziening kunnen verstoren. Dit is
nodig om bijvoorbeeld afstemming te kunnen
plegen met andere betrokkenen. Voorbeelden
van dergelijke eigenschappen die schadelijke
invloed kunnen uitoefenen zijn:
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
34
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
KAPSTOK ARTIKELEN
DEEL 1 + DEEL 3
33 Compatibiliteit
BESTAAND
33.2 Elektromagnetische compatibiliteit
Elektrische materieel moet voldoen aan de
desbetreffende elektromagnetische
compatibiliteitseisen (EMC) en moet in
overeenstemming zijn met de van toepassing
zijnde EMC-normen.
Bij het ontwerp moet aandacht zijn geschonken
aan maatregelen tot het verminderen van het
effect van geïnduceerde spanningsverstoringen
en elektromagnetische interferenties (EMI).
Maatregelen zijn gegeven in hoofdstuk 44.
Hst.44 nu
normatief
KAPSTOK ARTIKELEN
DEEL 1 + DEEL 3
NIEUW
36 Continuïteit van bedrijfsvoering
Elke noodzaak voor continuïteit van
bedrijfsvoering die nodig wordt geacht
gedurende de beoogde levensduur van de
installatie moet worden vastgesteld voor elke
stroomketen. De volgende eigenschappen
zouden hierbij moeten worden overwogen:
keuze van aarding van het stelsel;
keuze van het beveiligingstoestel om
selectiviteit te verkrijgen;
aantal stroomketens;
meerdere elektrische voedingen;
het gebruik van bewakingstoestellen.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
35
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
DEEL 2
Hoofdstuk 7-710: medisch gebruikte ruimten
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Diverse uitvoeringsbepalingen, met als doel
de aanraakspanning voldoende laag te
houden, zijn gewijzigd in doelbepalingen.
Hiermee wordt een keuzemogelijkheid
verkregen in de wijze waarop dit wordt
gerealiseerd, bijvoorbeeld door het
toepassen van een goede vereffening, of,
zoals voorheen voorgeschreven, door
middel van geïsoleerd opstellen. In dit
kader is de klasse-indeling van ruimten in
overeenstemming met HD 60364 gebracht:
drie groepen in plaats van vier klassen.
Voor de herkenbaarheid is de aanduiding
‘klasse’ vervangen door ‘groep’.
De term ‘MES-keten’ is gewijzigd in
‘medisch IT-stelsel’.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
36
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
HOOFDSTUK 7-710:
18-2-2016
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Wijzigingen
‘Klasse’ wordt vervangen door ‘Groep’
Klasse 0, 1, 2 en 3 wordt Groep 0, 1, 2
Klasse 3 wordt groep 2 (groep 3 komt niet voor)
Patiëntengebied wordt patiënten omgeving
MES-keten wordt Medisch IT-stelsel
Nieuw begrip: “Medisch Elektrisch Systeem”
Groep 2: contactdozen met spanningsindicatoren
“Aardfout” tableau: duidelijk uitleesbare uitleg van
een alarm
Medisch IT-Stelsel: aantal contactdozen
Aantal vereffeningspunten
Essentieel deel van de installatie (mag korte tijd
worden onderbroken)
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Checklist (1)
Ruimteclassificatie (groepsindeling)
Spanningsuitval (herstel ≤ 0,5 sec.)
- operatielampen
- medisch elektrisch matrieel (bv endoscopen,
incl monitoren)
- levensondersteunende toestellen
Patiënten omgeving
10mV of 100mV binnen
patiëntenomgeving
Groepencodering contactdozen
Functiecodering contactdozen
Waar zijn de grootste aardfoutstromen
te verwachten
Twee aanliggende (bij elkaar horende)
ruimten
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
37
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
HOOFDSTUK 7-710:
18-2-2016
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Checklist (2)
Aantal contactdozen
Aantal vereffeningspunten
Vermogen medisch IT-stelsel (1600VA /
3300 VA)
Welke delen stel ik geïsoleerd op
Vereffeningssysteem, opbouw
GBS doormelding
Signaallampje (rood of geel bij aardfout of
overbelasting)
HOOFDSTUK 7-710:
Medische IT-Stelsels
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
NEN 1010:2015
Artikel 710.411.6.3.5
Medische IT-Stelsels
In medisch gebruikte ruimten van
groep 2 moet een medisch IT-stelsel
zijn toegepast voor eindgroepen die
de voeding verzorgen van medisch
elektrisch materieel en medische
elektrische systemen bestemd voor
ondersteuning van levensfuncties,
chirurgische toepassingen en overig
elektrisch materieel dat zich bevindt
binnen de patiëntenomgeving of dat
binnen de patiëntenomgeving kan
worden geplaatst, met uitzondering
van het materieel vermeld in
710.411.4.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
38
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Medische IT-Stelsels
NEN 1010:2015
Artikel 710.411.6.3.5
Medische IT-Stelsels
n
Opmerking a bij de term:
HOOFDSTUK 7-710:
Ruimteclassificatie
Een medisch IT-stelsel mag slechts één ruimte voeden.
Indien op grond van risicomanagement is vastgesteld dat twee tegen elkaar gelegen medisch
gebruikte ruimten als één ruimte kunnen worden beschouwd, mag een medisch IT-stelsel
beide ruimten voeden.
Bij het medisch IT-stelsel moet een isolatiebewakingstoestel zijn toegepast dat voldoet aan
NEN-EN-IEC 61557-8 met de volgende extra eisen:
a)
de inwendige impedantie moet ten minste 500 kΩ zijn;
b)
de meetspanning moet wisselspanning zijn met een frequentie van ongeveer 50 Hz en
een spanning
niet groter dan 25 V;
c)
de piekwaarde van de toegevoerde stroom mag, óók onder foutcondities, niet groter
zijn dan 500 A;
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
NEN 1010:2015
Artikel 710.3
Het vaststellen van de groepsindeling
en de bijbehorende
veiligheidsvoorzieningen van een
medisch gebruikte ruimte moet
plaatsvinden in overeenstemming met
het medisch personeel en de
persoon/personen die verantwoordelijk
is/zijn voor de medische veiligheid. Om
de classificatie van een medisch
gebruikte ruimte vast te kunnen stellen,
moet het medisch personeel aangeven
welke medische handelingen binnen
deze ruimte plaatsvinden. Op basis van
de beoogde toepassing moet de ruimte
in de juiste groep worden ingedeeld.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
39
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Kwaliteitswet zorginstellingen
Artikel 3
De zorgaanbieder organiseert de
zorgverlening op zodanige wijze,
voorziet de instelling zowel
kwalitatief als kwantitatief zodanig
van personeel en materieel, en
draagt zorg voor een zodanige
verantwoordelijkheidstoedeling, dat
een en ander leidt of redelijkerwijs
moet leiden tot verantwoorde zorg
Artikel 4
Het uitvoeren van artikel 3 omvat
mede de systematische bewaking,
beheersing en verbetering van de
kwaliteit van de zorg
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Ruimteclassificatie
Raad van Bestuur
DELEGEER
Bepalen van
ruimteclassificatie
Ontwerp:
Installateur
adviseur
Aanleg/ uitvoering:
installateur
Beheer:
Installatieverantwoordelijke
Medisch personeel
Personen, verantwoordelijk
voor medische veiligheid
Medische instrumentele dienst
Klinisch fysicus
Installatieverantwoordelijke
(installateur/ adviseur)
Het hoofd of de bestuurder is
verantwoordelijk voor het correct
classificeren.
Installatieverantwoordelijke is
eerst verantwoordelijk voor de
elektrische installatie.
Raad van bestuur is uiteindelijk
overal verantwoordelijk voor.
Op basis van medisch handelen bepalen verschillende disciplines de classificatie van medisch gebruikte ruimten. Om tot een goed
ontwerp te komen is tijdens het bouwproces overleg noodzakelijk tussen de installateur, medisch personeel, personen die
verantwoordelijk zijn voor medische veiligheid, de medisch instrumentele dienst, de klinisch fysicus en de installatieverantwoordelijke
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
40
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
HOOFDSTUK 7-710:
18-2-2016
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Aard van galvanisch contact
NEN-EN-IEC 60601
Artikel 2.1.5
Deel van een medisch elektrisch toestel dat bij normaal gebruik:
noodzakelijkerwijs in fysiek contact met de patiënt moet komen
om het toestel te kunnen laten functioneren of
in contact met de patiënt kán worden gebracht of
door de patiënt móet worden aangeraakt.
HOOFDSTUK 7-710:
Patiëntenomgeving
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
NEN 1010:2015
Artikel 710.2.9
patiëntenomgeving
elk gebied waarbinnen opzettelijk of
onopzettelijk contact kan plaatsvinden
tussen een patiënt en delen van het
medisch elektrisch materieel of
medisch elektrisch systeem of tussen
een patiënt en andere personen die
delen van het medisch elektrisch
materieel of medisch elektrisch
systeem aanraken
[BRON: NEN-EN-IEC 60601:2006, 3.79]
Opmerking 1 bij de term:
Dit is van toepassing wanneer de positie van de patiënt vooraf is vastgelegd; wanneer
dat niet het geval is, behoren alle mogelijke posities van de patiënt in aanmerking te
worden genomen.
n
Opmerking a bij de term:
De gehele ruimte behoort te voldoen aan de vastgelegde classificatie. Op grond van
risicoanalyse kan voor een (klein) afgebakend deel van de ruimte buiten de
patiëntenomgeving hierop een uitzondering worden gemaakt. Op grond van 710.30 moet dit
worden vastgelegd
Opmerking b bij de term:
De ruimte boven een verlaagd plafond is niet een medisch gebruikte ruimte. De installatie in
deze ruimte, bijvoorbeeld voor de voeding van verlichtingsarmaturen, behoort aan de
relevante algemene bepalingen van deze norm te voldoen.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
41
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Ruimteclassificatie
Start
Is onderbreking
van de netvoeding
gevaarlijk?
1)
NEE
Worden er
patiëntdelen
aangebracht?
JA
NEE
Groep 0
JA
Handelingen tot
In of aan het hart?
NEE
Groep 1
JA
Uitvoeringsvorm op
Basis van risicoManagement
2)
1)
Groep 2
Indien een onderbreking (verstoring) van de netvoeding tot onaanvaardbare risico's voor de
patiënt kan leiden, is continuïteit van de netvoeding noodzakelijk.
De uitvoeringsvorm wordt bepaald op basis van risicomanagement.
2)
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Ruimteclassificatie
NEN1010:2007
NEN1010:2015
Klasse 0
Groep 0
Klasse 1
Groep 1
Klasse 2
Klasse 3
Groep 2
Uitvoeringsvorm Groep 2:
Sterpuntstructuur
De uitvoeringsvorm ‘Klasse 3’ (Geïsoleerd opstellen) voldoet aan de eisen
van Groep 2 en is uiteraard ook toegelaten.
Kies je hiervoor, dan ……..
n 710.410.3.10 Bescherming door geïsoleerd opstellen
In medisch gebruikte ruimten waarin (een deel van) het materieel geïsoleerd wordt opgesteld,
moeten vreemde geleidende delen en vaste aanraakbare metalen delen van de installatie
geïsoleerd zijn opgesteld ten opzichte van de gebouwconstructie. De impedantie van al deze
delen samen naar de gebouwconstructie moet ten minste 3 kΩ zijn.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
42
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Maximale aanraakspanning
n 710.414.2.1 Maximale aanraakspanning
In medisch gebruikte ruimten van groep 1 en groep 2 mag de aanraakspanning onder normale
omstandigheden ten hoogste 100 mV zijn.
In medisch gebruikte ruimten waar handelingen reiken tot in of aan het hart mag de aanraakspanning
zowel onder normale omstandigheden als bij een eerste fout ten hoogste 10 mV zijn.
Indien niet aan deze eis kan worden voldaan, moet een basisbescherming volgens het bepaalde in
41.A.1 en 41.A.2 zijn aangebracht.
OPMERKING Om een aanraakspanning van ten hoogste 10 mV te realiseren kan gebruik worden
gemaakt van geïsoleerd opstellen en/of kan een sterpuntsstructuur worden aangebracht in het
vereffeningssyteem binnen de patiëntenomgeving.
41.A.1
41.A.2
HOOFDSTUK 7-710:
Bescherming door fundamentele isolatie van actieve delen
Bescherming door afschermingen of omhulsels
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Uitgangspunt vereffening
GEEN vereffeningsstromen door de patiëntenomgeving
Vereffeningsstromen veroorzaken spanningsverschillen tussen de verschillende objecten of tussen de
objecten en de patiënt.
Bij risico’s:
Maatregelen nemen om het risico tot een aanvaardbaar niveau terug te brengen
Risicomanagement:
Geïsoleerd opstellen (Is er noodzaak om materieel geïsoleerd op te stellen?)
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
43
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Sterpuntstructuur
PE-leiding
(sub) aardrail (2)
centrale
aardrail
radiator
wandgoot
gas- en waterleidingen
(sub) aardrail (1)
pendel(s)
contactdozen
operatielamp
operatietafel
patiëntmonitor
elektrische raam- en deurkozijnen
‘niet-medische’ pc/monitor
eventuele 3e (sub)aardrail
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
CLASSIFICATIE
Groep 0
Groep 1
de grenswaarde van de foutspanning UL mag
voor IT-, TN- en TT-stelsels niet groter zijn dan
25 V AC
(UL ≤ 25 V AC) of 60 V DC (UL ≤ 60 V DC).
Groep 2
de grenswaarde van de foutspanning UL mag
voor IT-, TN- en TT-stelsels niet groter zijn dan
25 V AC
(UL ≤ 25 V AC) of 60 V DC (UL ≤ 60 V DC).
Eindgroepen moeten zijn voorzien van een
aardlekschakelaar
Eindgroepen (˂ 32A) moeten zijn voorzien van
een aardlekschakelaar met een toegekende
aanspreekstroom van ten hoogste 30 mA.
Eindgroepen ten behoeve van
vast opgestelde operatietafels
Vast aangesloten medisch elektrisch
materieel (uitwendig contact)
Vast aangesloten toestellen
(anders dan medisch elektrisch materieel)
Materieel ˃ 5 kVA
mogen worden beschermd via een
aardlekschakelaar met een toegekende
aanspreekstroom van ten hoogste 30 mA.
Medisch IT̄ ̶ Stelselː
Medisch elektrisch materieel/systemen voor
ondersteuning van levensfuncties
Chirurgische toepassingen
Materieel binnen patiëntenomgeving (of daar
kan worden geplaatst)
Aanraakspanning mag ten hoogste 50V~ ac zijn
Aanraakspanning mag onder normale
omstandigheden ten hoogste 100mV zijn
Aanraakspanning mag onder normale
omstandigheden ten hoogste 100mV zijn
Handelingen tot in of aan het hartː
Aanraakspanning mag zowel onder normale
omstandigheden als bij een eerste fout ten
hoogste 10mV zijn
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
44
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
CLASSIFICATIE
Groep 0
Groep 1
Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010
Groep 2
Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010
Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010
Impedantie naar de centrale aardrail ≤ 0,1 Ω
Beschermingscontacten contactdozen
Vast aangesloten materieel/ metalen
gestellen
Vreemde geleidende delen
Impedantie naar de centrale aardrail ≤ 0,1 Ω
Beschermingscontacten contactdozen
Vast aangesloten materieel/ metalen
gestellen
Vreemde geleidende delen
Beschermende vereffeningsleidingen
Beschermingscontacten contactdozen
Vast aangesloten materieel/ metalen
gestellen
Vreemde geleidende delen binnen patiënten
omgeving
Beschermende vereffeningsleidingen
Beschermingscontacten contactdozen
Vast aangesloten materieel/ metalen
gestellen
Vreemde geleidende delen binnen patiënten
omgeving
Voldoende wandcontactdozen per opstelplaats
Voldoende wandcontactdozen per opstelplaats
Voldoende vereffeningsaansluitpunten per
opstelplaats
Voldoende vereffeningsaansluitpunten per
opstelplaats
Aanvullende beschermende
vereffeningsleidingen
Beschermingsleidingen
Vreemde geleidende delen
Geleidende vloerrasters
Aanvullende beschermende
vereffeningsleidingen
Beschermingsleidingen
Vreemde geleidende delen
Geleidende vloerrasters
Uitvoeringsvorm (optioneel):
In medisch gebruikte ruimten waarin (een deel
van) het materieel geïsoleerd wordt opgesteld,
moeten vreemde geleidende delen en vaste
aanraakbare metalen delen van de installatie
geïsoleerd zijn opgesteld ten opzichte van de
gebouwconstructie. De impedantie van al deze
delen samen naar de gebouwconstructie moet
ten minste 3 kΩ zijn.
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Elektrische veiligheid
behandeling
aard van het contact tussen de
patiëntendelen en de patiënt
Medische
handeling
Medische
apparatuur
Classificatie
Niet het medische apparaat,
maar het medisch handelen
met het apparaat bepaalt de
classificatie van een ruimte.
Medische
installatie
bestemming ruimte
aanvullende beschermingsmaatregelen
onderbreking (verstoring) van de
netvoeding
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
45
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
HOOFDSTUK 7-710:
18-2-2016
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Classificatie apparaten
Apparaten worden op basis van het voedingsdeel geclassificeerd,
afhankelijk van de methode van bescherming tegen een elektrische shock
Klasse I
Bescherming bestaat uit basis isolatie en aanvullende bescherming door
alle aanraakbare delen met aarde te verbinden
Klasse II
Bescherming bestaat uit basis isolatie en aanvullende isolatie of
bescherming door dubbele isolatie
Internally powered
Bescherming bestaat uit een interne voedingsbron die niet met aarde is
verbonden
NEN-EN-IEC 60601-1:2006
Classificatie medische apparaten
Clause 3 – Terminology and definitions
Subclause 3.132 – TYPE B APPLIED PART
[B = Body]
TYPE B APPLIED PARTS provide the lowest degree of PATIENT protection of all the types of APPLIED PART and are not
suitable for DIRECT CARDIAC APPLICATION.
The PATIENT CONNECTION(S) of a TYPE B APPLIED PART could be:
– PROTECTIVELY EARTHED;
– connected to earth but not PROTECTIVELY EARTHED; or
– floating, but not isolated from earth to the degree that would be required for a TYPE BF APPLIED PART.
Subclause 3.133 – TYPE BF APPLIED PART
[BF = Body floating]
TYPE BF APPLIED PARTS provide a degree of PATIENT protection higher than provided by TYPE B APPLIED PARTS. This is
achieved by isolating the PATIENT CONNECTIONS from earthed parts and other ACCESSIBLE PARTS of the ME
EQUIPMENT, thus limiting the magnitude of current that would flow through the PATIENT in the event that an unintended
voltage originating from an external source is connected to the PATIENT, and thereby applied between the PATIENT
CONNECTIONS and earth. However, TYPE BF APPLIED PARTS are not suitable for DIRECT CARDIAC APPLICATION.
Subclause 3.134 – TYPE CF APPLIED PART
[CF = Cardiac floating]
TYPE CF APPLIED PARTS provide the highest degree of PATIENT protection. This is achieved by increased isolation of the
PATIENT CONNECTION from earthed parts and other ACCESSIBLE PARTS of the ME EQUIPMENT, further limiting the
magnitude of possible current flow through the PATIENT. TYPE CF APPLIED PARTS are suitable for DIRECT CARDIAC
APPLICATION insofar as PATIENT LEAKAGE CURRENT is concerned, though they could be unsuitable in other respects, such
as sterility or biocompatibility.
Subclause 8.7.3 – Allowable values, Table 3 and Table 4
Total PATIENT LEAKAGE CURRENT for TYPE CF APPLIED PARTS
For TYPE CF APPLIED PARTS the PATIENT LEAKAGE CURRENT for the NORMAL CONDITION is 10 µA.
[F = floating
deel van het apparaat dat in contact staat met de patiënt is geïsoleerd t.o.v. het overige deel van het apparaat]
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
46
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
NEN-EN-IEC 60601-1:2006
Classificatie medische apparaten
Type
Toepassing
Defibrillation
proof
extra bescherming
B
inwendige/uitwendige
behandeling
BF
CF
F = floating
Voorbeeld
Voldoende
bescherming door
aanvaardbare
lekstromen en de
aanwezigheid van
beschermingsaarde.
NIET tot in of aan het
hart
Hogere graad van
bescherming met
geïsoleerd patiëntdeel.
Geen verbinding met
aarde. Contact tot op
of in de huid.
hoogste mate van
bescherming
Hoogste graad van
bescherming met
geïsoleerd patiëntdeel.
Geen verbinding met
aarde. Contact tot op
het hart of in de grote
bloedvaten.
Elektrocardiograaf
Beademingsapparaat
Ultrasone vernevelaar
Infuuspompen
Pacemaker
deel van het apparaat dat in contact staat met de patiënt is
geïsoleerd t.o.v. het overige deel van het apparaat
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Bepaling classificatie | Medische handelen + Medische apparatuur
Medische handelingen
Omschrijving
Medisch apparaat
Aard van
galvanisch
contact
Is onderbreking
van de netvoeding
gevaarlijk?
1
0
1
2
0
1
2
3
0
1
2
Toelichting
2
Aard van galvanisch contact
0
Geen galvanisch contact
1
Galvanisch contact,
- Uitwendig
- Inwendig in enig deel van het lichaam (m.u.v. 3)
2
Galvanisch contact tot in of aan het hart
Vastgesteld wordt:
de aard van het contact (opzettelijk of onopzettelijk) met de patiënt.
- Inventarisatie medische handelingen en de daarbij gebruikte medische apparaten.
de mate waarin onderbreking van de netspanning risico’s oplevert voor de patiënt.
- Inventarisatie vitaal levensondersteunende medische apparaten.
De inventarisatie wordt uitgevoerd door ten minste de verantwoordelijk medisch specialist en de technisch
specialist.
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
47
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Classificatie: Groep 2
Vragen?
- risico management -
RUIMTE
Aanliggende ruimte
Vastgesteld moet worden hoe om te gaan met twee aanliggende ruimten.
Vaststellen patiëntomgeving
Delen van de ruimte waar opzettelijk noch onopzettelijk direct of indirect contact kan plaatsvinden tussen patiënt en
medisch elektrisch materieel mogen als Groep 1 ruimte uitgevoerd worden.
Het is van belang bij het vaststellen van de patiëntomgeving mogelijke toekomstige veranderingen in het gebruik van de
ruimte zoveel mogelijk mee te nemen. Hiervoor is overleg met de gebruiker en de instelling gewenst.
NETSTROOMVOORZIENING
Netspanning continuïteit
Vaststellen van de maximaal aanvaardbare onderbrekingsduur
Vaststellen grote verbruikers
Is er sprake van elektrisch materieel dat veel vermogen vraagt?
Vaststellen aantal WCD’s per
groep
Is er aanleiding om specifieke groepen met meer dan 8 WCD’s te voorzien?
Vaststellen vermogen van
scheidingstransformatoren
Per groep wordt het vermogen van de scheidingstrafo vastgesteld (1600VA – 3300 VA)
Bepalen groeps- en
functiecodering op WCD’s
Hoe kan de gebruiker bepalen welke WCD hij kan gebruiken
Vaststellen signalering bij
overbelasting
Hoe wordt overbelasting van een groep gemeld: rood of geel kleurige signaallamp
Wordt de melding doorgezet naar het Gebouw Beheer Systeem (GBS)?
………..
……………….
AARDING / VEREFFENING
Vaststellen aarding /
vereffening
Is er aanleiding om af te wijken van steraarde
Voor welke verhouding WCD’s vs vereffeningspunten wordt gekozen
Geïsoleerd opstellen
Is er noodzaak om materieel geïsoleerd op te stellen
Vaststellen signalering bij
aardfout
Hoe wordt overbelasting van een groep gemeld: rood of geel kleurige signaallamp
Wordt de melding doorgezet naar het Gebouw Beheer Systeem (GBS)?
………..
……………….
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
NEN-EN-ISO 14971:2007_Corrected 2012 (en)
Groep 2: risico management
Medical devices – Application of risk management to medical devices
Je kunt niet weten wat je niet weet.
Als je weet wat er gaat gebeuren, dan is er geen risico.
Risico = effect / impact x kans van optreden
Kans
RISICO
Effect /
Impact
Effect /
Impact
Kans
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
Zeer laag
Laag
Zeer laag
Zeer laag
Zeer laag
Laag
Zeer laag
Laag
Gemiddeld
Laag
Laag
Gemiddeld
Hoog
Laag
Gemiddeld
Zeer hoog
Gemiddeld
Hoog
Zeer laag
Gemiddeld
Hoog
Zeer hoog
Laag
Laag
Gemiddeld
Laag
Gemiddeld
Hoog
Hoog
Hoog
Hoog
Hoog
Zeer hoog
Hoog
Zeer hoog
Zeer hoog
geen gezondheidsschade/nauwelijks of niet merkbaar/verwaarloosbare kosten
Laag
geen gezondheidsschade/merkbaar maar geen overlast/nauwelijks kosten
Gemiddeld
gezondheidsschade/geringe overlast/kosten
Hoog
zware gezondheidsschade/traumatische ervaring/hoge kosten
Zeer hoog
extreem zware gezondheidsschade of dode/extreem hoge kosten
Zeer laag
hoogst waarschijnlijk dat het niet gebeurt
Laag
waarschijnlijk dat het niet gebeurt
Gemiddeld
het kan gebeuren
Hoog
waarschijnlijk dat het gebeurt
Zeer hoog
hoogst waarschijnlijk dat het gebeurt
48
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Groep 2: risico management - beheersmaatregelen
Omschrijving
Risico
Mogelijke beheersmaatregel
Omschrijving
Restrisico
Accepteren
actie
?
Inrichting: vaststellen patiëntomgeving
Zonering
contact tussen
patiënt en
medisch
elektrisch
materieel buiten
de
patiëntomgeving
kans: laag
impact: hoog
risico: gem
1.
2.
creëren van een
gevoelsmatige
scheiding tussen de
zones door bv afstand,
een balie oid.
instructie aan (nieuwe)
gebruikers
1.
kans: z laag
impact: hoog
Niet up to date
zijn van
scholing /
instructie
Ja
2.
risico: laag
Instructie
meenemen in
scholingsplan
actief beleid op
niet wenselijke
elektrische
connecties
(beheerplan)
Netstroomvoorziening: aantal WCD's
kans: hoog
impact: gem
uitbreiden
aantal
WCD's op
groep
1.
2.
overbelasting van
de groep
risico: hoog
3.
bewaking netlast
(deels) uitvoering in
eurostekker formaat
opdat 'zware'
apparatuur niet wordt
aangesloten.
indicatie van groep /
afwijkend tov
'normale' groep.
1.
kans: z laag
impact: gem
Niet up to date
zijn van
scholing /
instructie
2.
Ja
risico: laag
3.
Instructie
meenemen in
scholingsplan
actief beleid op
niet wenselijke
elektrische
connecties
(beheerplan)
verbod op
verloopjes
Het terug brengen van een risico naar een lagere klasse gebeurt door het nemen van
beheersmaatregelen. Met het nemen van de juiste beheersmaatregelen wordt gestreefd naar
een laag of zeer laag uiteindelijk risico. Het zal echter niet mogelijk blijken alle risico’s terug te
brengen tot laag of zeer laag. Deze kritische gebeurtenissen verdienen extra aandacht.
Bedankt
voor uw aandacht
Thank you
for your attention
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
49
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
BIJLAGE(N)
IEC 60479
10,0
IEC 60479
Impedantie lichaam
6,1
1,3
9,9
Zhuid
Zintern = 100%
8,7
Zhuid
Bron: Praktijkgids NEN
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
50
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
IEC 60479
Impedantie lichaam
Impedantie lichaam
Zhuid
Aanraakspanning
230V
Zt 5% (bevolking)
1000 Ω
Zt 50% (bevolking)
1350 Ω
Zt 95% (bevolking)
Stroompad
Zintern
Zhuid
2125 Ω
Hartfactor F
Linkerhand naar linkervoet, rechtervoet of beide
voeten
1,00
Beide handen naar beide voeten
1,00
Linkerhand naar rechterhand
0,40
Rechterhand naar linkervoet, rechtervoet of beide
voeten
0,80
Rug naar rechterhand
0,30
Rug naar linkerhand
0,70
Borst naar rechterhand
1,30
Borst naar linkerhand
1,50
Zitvlak naar linkerhand, rechterhand of beide handen
0,70
Linkervoet naar rechtervoet
0,04
IEC 60479
Impedantie lichaam
n 710.414.2.1 Maximale aanraakspanning
In medisch gebruikte ruimten van groep 1 en groep 2 mag de aanraakspanning onder normale
omstandigheden ten hoogste 100 mV zijn.
In medisch gebruikte ruimten waar handelingen reiken tot in of aan het hart mag de aanraakspanning
zowel onder normale omstandigheden als bij een eerste fout ten hoogste 10 mV zijn.
Ipe =
Upatiënt 100 mV
=
=1A
Zpe
0,1 Ω
Ipatiënt =
Upatiënt
100 mV
=
= 100 µA
Zpatiënt
1 kΩ
Zpatiënt = 1000 Ω
IEC60479
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
ZPE
710.410.3.10
51
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
IEC 60479
Impedantie lichaam
n 710.414.2.1 Maximale aanraakspanning
In medisch gebruikte ruimten van groep 1 en groep 2 mag de aanraakspanning onder normale
omstandigheden ten hoogste 100 mV zijn.
In medisch gebruikte ruimten waar handelingen reiken tot in of aan het hart mag de aanraakspanning
zowel onder normale omstandigheden als bij een eerste fout ten hoogste 10 mV zijn.
Ipe =
Upatiënt
10 mV
=
= 100 mA
Zpe
0,1 Ω
Ipatiënt =
I = 100 mA
ZISO =
Upatiënt
10 mV
=
= 10 µA
Zpatiënt
1 kΩ
10 µA
U 230V
=
=2,3kΩ
Z 100mA
100 mA
Zpatiënt = 1000 Ω
IEC60479
ZPE
Ipatiënt = 10µA
710.415.2.2
NEN-EN-IEC 60601
BIJLAGE(N)
Classificatie
van NEN3134:1976 naar NEN1010:2015
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
52
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Ruimteclassificatie
1976 → 1986 → 1992 → 2005 → 2007 → 2011 → 2015
1e druk 1976
2e druk 1986
Voorziening
Medisch
gebruikte ruimte
klasse
Aard van het galvanisch contact bij
het medisch handelen
S0*
Geen galvanisch contact
Veiligheidsaarding en
potentiaalvereffening
S1
S1*
Voorziening S1
+
Aardlekschakelaars
S2
S2*
Voorziening S1
+
Aanvullende eisen voor
potentiaalvereffening en
beschermingstransformatoren
S3
S3*
Alleen uitwendig galvanisch contact
Galvanisch contact tot in de
lichaamsvloeistoffen, maar niet tot in
of aan het hart
Galvanisch contact tot in of aan het
hart
* De klassen S1 t/m S3 in de eerste druk zijn niet vergelijkbaar
met de klassen S1 t/m S3 in de tweede druk van NEN3134
Alle vast opgestelde installatiedelen (inclusief
elektrische toestellen) met aanraakbare metalen
delen dienen geïsoleerd ten opzichte van de
bouwkundige constructie te zijn aangebracht en
dor middel van potentiaalvereffeninggeleiders
met het centrale aardpunt te zijn verbonden.
De weerstand tussen deze installatiedelen en
de bouwkundige constructie moet
minimaal 5 MΩ zijn.
Ondanks het aanbrengen van een
vereffeningssysteem kunnen door de
vereffeningsstromen spanningsverschillen ontstaan tussen de
verschillende objecten of tussen de
objecten en de patiënt.
De bovengrens voor zulke spanningsverschillen wordt gesteld op 10mV.
Geïsoleerd
opstellen
Z > 3kΩ
Ω
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Ruimteclassificatie
1976 → 1986 → 1992 → 2005 → 2007 → 2011 → 2015
2e druk 1986
Aard van het galvanisch contact bij
het medisch handelen
Geen galvanisch contact
Alleen uitwendig galvanisch contact
3e druk 1992
Medisch gebruikte ruimte klasse
S0
S1
Aard van het galvanisch contact bij
het medisch handelen
Geen galvanisch contact
Alleen uitwendig galvanisch contact
Galvanisch contact tot in de
lichaamsvloeistoffen, maar niet tot in
of aan het hart
S2
Galvanisch contact tot in de
lichaamsvloeistoffen, maar niet tot in
of aan het hart
Galvanisch contact tot in of aan het
hart
S3
Galvanisch contact tot in of aan het
hart
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
53
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Ruimteclassificatie
1976 → 1986 → 1992 → 2005 → 2007 → 2011 → 2015
3e druk 1992
NEN 1010-7:2000/A3:2005
Aard van het
galvanisch contact bij
het medisch handelen
Medisch
gebruikte ruimte
klasse
Medisch gebruikte ruimte
Rubriek 710
IEC 60364-7-710
Geen galvanisch
contact
S0
Klasse 0
group 0
Aard van het galvanisch
contact bij het medisch
handelen
Geen galvanisch contact
Alleen uitwendig
galvanisch contact
S1
Galvanisch contact tot
in de
lichaamsvloeistoffen,
maar niet tot in of aan
het hart
Klasse 1
Klasse 2
group 2
S3
Klasse 3
group 3
Galvanisch contact tot
in of aan het hart
medisch gebruikte ruimte niet bedoeld voor
het gebruik van patiëntendelen waarbij
sprake is van galvanisch contact
Alleen uitwendig
galvanisch contact
medisch gebruikte ruimte bedoeld voor het
volgende gebruik van patiëntendelen waarbij
sprake is van galvanisch contact:
• uitwendig;
• inwendig in enig deel van het lichaam
met uitzondering van gevallen waarin
klasse 2 of klasse 3 van toepassing is
Galvanisch contact tot in
de lichaamsvloeistoffen,
maar niet tot in of aan
het hart
medisch gebruikte ruimte bedoeld voor:
• vitale handelingen waarbij een
netspanningsonderbreking (uitval)
levensbedreigend kan zijn en/of
• handelingen waarbij sprake is van een
elektrische geleider (galvanisch contact)
tot in de lichaamsvloeistoffen, maar niet
tot aan of in het hart, waarbij deze
geleider buiten de patiënt toegankelijk is
Galvanisch contact tot in
of aan het hart
medisch gebruikte ruimte bedoeld voor
handelingen waarbij sprake is van een
elektrische geleider (galvanisch contact) tot
aan of in het hart, waarbij deze geleider
buiten de patiënt toegankelijk is
group 1
S2
Definitie
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Ruimteclassificatie
1976 → 1986 → 1992 → 2005 → 2007 → 2011 → 2015
NEN 1010-7:2000/A3:2005
Aard van het galvanisch
contact bij het medisch
handelen
Geen galvanisch contact
Alleen uitwendig
galvanisch contact
Galvanisch contact tot in
de lichaamsvloeistoffen,
maar niet tot in of aan
het hart
Galvanisch contact tot in
of aan het hart
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
Definitie
medisch gebruikte ruimte niet bedoeld
voor het gebruik van patiëntendelen
waarbij sprake is van galvanisch contact
medisch gebruikte ruimte bedoeld voor
het volgende gebruik van patiëntendelen
waarbij sprake is van galvanisch contact:
• uitwendig;
• inwendig in enig deel van het lichaam
met uitzondering van gevallen waarin
klasse 2 of klasse 3 van toepassing is
NEN 1010:2007+C1:2008
Medisch
gebruikte
ruimte
Aard van het galvanisch
contact bij het medisch
handelen
Geen galvanisch contact
medisch gebruikte ruimte niet bedoeld
voor het gebruik van patiëntendelen
waarbij sprake is van galvanisch contact
Alleen uitwendig
galvanisch contact
medisch gebruikte ruimte bedoeld voor
het gebruik van patiëntendelen waarbij
sprake is van galvanisch contact:
• uitwendig;
• inwendig in enig deel van het lichaam
met uitzondering van gevallen waarin
klasse 2 of klasse 3 van toepassing is
Galvanisch contact tot in
de lichaams-vloeistoffen,
maar niet tot in of aan het
hart
medisch gebruikte ruimte bedoeld voor:
• Vitale handelingen waarbij een
netspanningsonderbreking (uitval)
levensbedreigend kan zijn en/of
• handelingen waarbij sprake is van een
elektrische geleider (galvanisch
contact) tot in de lichaamsvloeistoffen,
maar niet tot aan of in het hart, waarbij
deze geleider buiten de patiënt
toegankelijk is
Galvanisch contact tot in
of aan het hart
medisch gebruikte ruimte bedoeld voor
handelingen waarbij sprake is van een
elektrische geleider (galvanisch contact)
tot aan of in het hart, waarbij deze
geleider buiten de patiënt toegankelijk is
Klasse 0
Klasse 1
medisch gebruikte ruimte bedoeld voor:
• vitale handelingen waarbij een
netspanningsonderbreking (uitval)
levensbedreigend kan zijn en/of
• handelingen waarbij sprake is van een
elektrische geleider (galvanisch
contact) tot in de lichaamsvloeistoffen,
maar niet tot aan of in het hart, waarbij
deze geleider buiten de patiënt
toegankelijk is
Klasse 2
medisch gebruikte ruimte bedoeld voor
handelingen waarbij sprake is van een
elektrische geleider (galvanisch contact)
tot aan of in het hart, waarbij deze
geleider buiten de patiënt toegankelijk is
Klasse 3
Definitie
54
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
HOOFDSTUK 7-710:
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Ruimteclassificatie
1976 → 1986 → 1992 → 2005 → 2007 → 2011 → 2015
NEN 1010:2007+C1:2008
Aard van het galvanisch
contact bij het medisch
handelen
Geen galvanisch contact
Alleen uitwendig
galvanisch contact
Galvanisch contact tot in
de lichaamsvloeistoffen, maar niet
tot in of aan het hart
Galvanisch contact tot in
of aan het hart
NEN 1010:2007+C1:2008/A1:2011+C1:2011
Definitie
Medisch
gebruikte
ruimte
medisch gebruikte ruimte niet bedoeld
voor het gebruik van patiëntendelen
waarbij sprake is van galvanisch contact
medisch gebruikte ruimte bedoeld voor
het gebruik van patiëntendelen waarbij
sprake is van galvanisch contact:
• uitwendig;
• inwendig in enig deel van het lichaam
met uitzondering van gevallen waarin
klasse 2 of klasse 3 van toepassing is
Klasse 0
Klasse 1
medisch gebruikte ruimte bedoeld voor:
• Vitale handelingen waarbij een
netspanningsonderbreking (uitval)
levensbedreigend kan zijn en/of
• handelingen waarbij sprake is van een
elektrische geleider (galvanisch
contact) tot in de lichaamsvloeistoffen,
maar niet tot aan of in het hart, waarbij
deze geleider buiten de patiënt
toegankelijk is
Klasse 2
medisch gebruikte ruimte bedoeld voor
handelingen waarbij sprake is van een
elektrische geleider (galvanisch contact)
tot aan of in het hart, waarbij deze
geleider buiten de patiënt toegankelijk is
Klasse 3
HOOFDSTUK 7-710:
Definitie
medisch gebruikte ruimte niet bedoeld voor het gebruik van
patiëntendelen waarbij sprake is van galvanisch contact
medisch gebruikte ruimte bedoeld voor het gebruik van patiëntendelen
waarbij sprake is van galvanisch contact:
a) uitwendig;
b) inwendig in enig deel van het lichaam, tot in de
lichaamsvloeistoffen waarbij deze geleider buiten de patiënt
toegankelijk is, met uitzondering van gevallen waarin sprake is van
klasse 2 of klasse 3
medisch gebruikte ruimte bedoeld voor:
a) handelingen waarbij een netspanningsonderbreking (uitval) tot
onaanvaardbare risico's voor de patiënt kan leiden en
b) handelingen waarbij sprake is van een elektrische geleider
(galvanisch contact) tot in de lichaamsvloeistoffen, maar niet tot
aan of in het hart, waarbij deze geleider buiten de patiënt
toegankelijk is
medisch gebruikte ruimte bedoeld voor handelingen waarbij sprake is
van een elektrische geleider (galvanisch contact) tot aan of in het hart,
waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN
Ruimteclassificatie
1976 → 1986 → 1992 → 2005 → 2007 → 2011 → 2015
NEN 1010:2007+C1:2008/A1:2011+C1:2011
Definitie
medisch gebruikte ruimte niet bedoeld voor het gebruik
van patiëntendelen waarbij sprake is van galvanisch
contact
medisch gebruikte ruimte bedoeld voor het gebruik van
patiëntendelen waarbij sprake is van galvanisch contact:
a) uitwendig;
b) inwendig in enig deel van het lichaam, tot in de
lichaamsvloeistoffen waarbij deze geleider buiten de
patiënt toegankelijk is, met uitzondering van gevallen
waarin sprake is van klasse 2 of klasse 3
NEN 1010:2015
Medisch gebruikte ruimte
Klasse 0
Klasse 1
medisch gebruikte ruimte bedoeld voor:
a) handelingen waarbij een netspanningsonderbreking
(uitval) tot onaanvaardbare risico's voor de patiënt
kan leiden en
b) handelingen waarbij sprake is van een elektrische
geleider (galvanisch contact) tot in de
lichaamsvloeistoffen, maar niet tot aan of in het hart,
waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is
Klasse 2
medisch gebruikte ruimte bedoeld voor handelingen
waarbij sprake is van een elektrische geleider (galvanisch
contact) tot aan of in het hart, waarbij deze geleider buiten
de patiënt toegankelijk is
Klasse 3
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
Definitie
Groep 0
medisch gebruikte ruimte niet bedoeld voor het gebruik van
patiëntendelen, en waar onderbreking (verstoring) van de
netvoeding geen levensbedreiging kan veroorzaken
Groep 1
medisch gebruikte ruimte waar een onderbreking (verstoring)
van de netvoeding geen bedreiging vormt voor de veiligheid
van de patiënt en die bedoeld is voor het volgende gebruik
van patiëntendelen:
• uitwendig;
• inwendig in enig deel van het lichaam, met uitzondering
van gevallen waarin sprake is van groep 2.
Groep 2
medisch gebruikte ruimte bedoeld voor het gebruik van
patiëntendelen bij toepassingen zoals:
• handelingen die reiken tot in of aan het hart of
• vitale handelingen of operaties waarbij een onderbreking
(verstoring) van de netvoeding tot gevaar voor de patiënt
kan leiden
55
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
BIJLAGE(N)
WIBAZ
Classificatie
Medische procedures
Klasse 0
Medisch gebruikte ruimte niet bedoeld voor het gebruik
van patiëntendelen waarbij sprake is van galvanisch
contact.
Eindgroepen moeten zijn voorzien van een aardlekschakelaar
Aanraakspanning mag ten hoogste 50V~ ac zijn
Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010
Klasse 1
Medisch gebruikte ruimte bedoeld voor het gebruik van
patiëntdelen waarbij sprake is van galvanisch contact:
uitwendig, of
inwendig in enig deel van het lichaam, tot in de
lichaamsvloeistoffen, waarbij deze geleider buiten de
patiënt toegankelijk is, met uitzondering van gevallen
waarin sprake is van Klasse 2 of Klasse 3
Eindgroepen moeten zijn voorzien van een aardlekschakelaar type
A of B met een nom. aanspreekstroom van max. 30 mA
Aanraakspanning mag onder normale omstandigheden ten
hoogste 100mV zijn
Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010
Impedantie naar de centrale aardrail ≤ 0,1 Ω **
Aanvullende potentiaalvereffening door een vereffeningsysteem **
Aantal vereffeningspunten ten minste de helft van de bijbehorende
wandcontactdozen **
Beschermingscontacten wandcontactdozen verbonden met het
vereffeningspunt **
Klasse 2
Medisch gebruikte ruimte bedoeld voor:
handelingen waarbij een netspanningonderbreking
(uitval) tot onaanvaardbare risico's voor de patiënt kan
leiden en
handelingen waarbij sprake is van een elektrische
geleider (galvanisch contact) tot in de
lichaamsvloeistoffen, maar niet tot aan of in het hart,
waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is.
(n.b een medisch gebruikte ruimte is alleen van Klasse
2 indien aan beide voorwaarden is voldaan)
Eindgroepen moeten zijn voorzien van een medische
beschermingstransformator *
Aanraakspanning mag onder normale omstandigheden ten
hoogste 100mV zijn
Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010
Impedantie naar de centrale aardrail ≤ 0,1 Ω **
Aanvullende potentiaalvereffening door een vereffeningsysteem **
Voldoende wandcontactdozen per opstelplaats **
Aantal vereffeningspunten ten minste de helft van de bijbehorende
wandcontactdozen **
Beschermingscontacten wandcontactdozen verbonden met het
vereffeningspunt **
Verplaatsbaar elektrisch materieel >1,6 kVA *
Klasse 3
Medisch gebruikte ruimte bedoeld voor handelingen
waarbij sprake is van een elektrische geleider (galvanisch
contact) tot aan of in het hart, waarbij de geleider buiten de
patiënt toegankelijk is.
Eindgroepen moeten zijn voorzien van een medische
beschermingstransformator *
Aanraakspanning mag zowel onder normale omstandigheden als
bij een eerste fout ten hoogste 10mV zijn
Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010
Impedantie naar de centrale aardrail ≤ 0,1 Ω **
Aanvullende potentiaalvereffening door een vereffeningsysteem **
Voldoende wandcontactdozen per opstelplaats **
Aantal vereffeningspunten ten minste de helft van de bijbehorende
wandcontactdozen **
Beschermingscontacten wandcontactdozen verbonden met het
vereffeningspunt **
Verplaatsbaar elektrisch materieel >1,6 kVA *
Vreemde geleidende delen en vaste aanraakbare metalen delen
moeten geïsoleerd zijn opgesteld ten opzichte van de gebouw
constructie. R tot > 3 kΩ
Metalen leidingen dienen te zijn voorzien van isolatiekoppelingen
op de plaats waar ze de ruimte binnen komen of verlaten
WIBAZ
Versie 3.0
Juli 2012
NEN1010:2007/
C1:2011
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
Veiligheidsmaatregelen (ondermeer)
56
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
WIBAZ
Classificatie
Medische procedures
Versie 3.0
Juli 2012
Klasse 0
Medisch gebruikte ruimte
niet bedoeld voor het
gebruik van patiëntendelen
waarbij sprake is van
galvanisch contact.
Eindgroepen moeten zijn voorzien van
een aardlekschakelaar
Aanraakspanning mag ten hoogste 50V~
ac zijn
Aardingsvoorzieningen conform NEN
1010
WIBAZ
Classificatie
Medische procedures
Veiligheidsmaatregelen (ondermeer)
Versie 3.0
Juli 2012
Klasse 1
Medisch gebruikte ruimte
bedoeld voor het gebruik van
patiëntdelen waarbij sprake is
van galvanisch contact:
uitwendig, of
inwendig in enig deel van het
lichaam, tot in de
lichaamsvloeistoffen, waarbij
deze geleider buiten de
patiënt toegankelijk is, met
uitzondering van gevallen
waarin sprake is van Klasse
2 of Klasse 3
NEN1010:2007/
C1:2011
NEN1010:2007/
C1:2011
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
Veiligheidsmaatregelen (ondermeer)
Eindgroepen moeten zijn voorzien van
een aardlekschakelaar type A of B met
een nom. aanspreekstroom van max.
30 mA
Aanraakspanning mag onder normale
omstandigheden ten hoogste 100mV
zijn
Aardingsvoorzieningen conform NEN
1010
Impedantie naar de centrale aardrail
≤ 0,1 Ω
Aanvullende potentiaalvereffening
door een vereffeningsysteem
Aantal vereffeningspunten ten minste
de helft van de bijbehorende
wandcontactdozen
Beschermingscontacten
wandcontactdozen verbonden met het
vereffeningspunt
57
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
WIBAZ
Classificatie
Medische procedures
Versie 3.0
Juli 2012
Klasse 2
Medisch gebruikte ruimte
bedoeld voor:
handelingen waarbij een
netspanningonderbreking
(uitval) tot onaanvaardbare
risico's voor de patiënt kan
leiden en
handelingen waarbij sprake
is van een elektrische
geleider (galvanisch contact)
tot in de
lichaamsvloeistoffen, maar
niet tot aan of in het hart,
waarbij deze geleider buiten
de patiënt toegankelijk is.
(n.b een medisch gebruikte
ruimte is alleen van Klasse 2
indien aan beide
voorwaarden is voldaan)
Classificatie
Medische procedures
Klasse 3
Medisch gebruikte
ruimte bedoeld voor
handelingen waarbij
sprake is van een
elektrische geleider
(galvanisch contact) tot
aan of in het hart,
waarbij de geleider
buiten de patiënt
toegankelijk is.
NEN1010:2007/
C1:2011
WIBAZ
Versie 3.0
Juli 2012
NEN1010:2007/
C1:2011
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
Veiligheidsmaatregelen (ondermeer)
Eindgroepen moeten zijn voorzien van
een medische
beschermingstransformator *
Aanraakspanning mag onder normale
omstandigheden ten hoogste 100mV
zijn
Aardingsvoorzieningen conform NEN
1010
Impedantie naar de centrale aardrail
≤ 0,1 Ω **
Aanvullende potentiaalvereffening
door een vereffeningsysteem **
Voldoende wandcontactdozen per
opstelplaats **
Aantal vereffeningspunten ten minste
de helft van de bijbehorende
wandcontactdozen **
Beschermingscontacten
wandcontactdozen verbonden met het
vereffeningspunt **
Verplaatsbaar elektrisch materieel
>1,6 kVA *
Veiligheidsmaatregelen (ondermeer)
Eindgroepen moeten zijn voorzien van een
medische beschermingstransformator
Aanraakspanning mag zowel onder normale
omstandigheden als bij een eerste fout ten
hoogste 10mV zijn
Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010
Impedantie naar de centrale aardrail ≤ 0,1 Ω
Aanvullende potentiaalvereffening door een
vereffeningsysteem
Voldoende wandcontactdozen per
opstelplaats
Aantal vereffeningspunten ten minste de helft
van de bijbehorende wandcontactdozen
Beschermingscontacten wandcontactdozen
verbonden met het vereffeningspunt
Verplaatsbaar elektrisch materieel >1,6 kVA
Vreemde geleidende delen en vaste
aanraakbare metalen delen moeten
geïsoleerd zijn opgesteld ten opzichte van de
gebouw constructie. R tot > 3 kΩ
Metalen leidingen dienen te zijn voorzien van
isolatiekoppelingen op de plaats waar ze de
ruimte binnen komen of verlaten
58
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
Medisch gebruikte ruimte
18-2-2016
Opmerkingen
Klasse
0
Patiënten kamer (algemeen )
Spreek/onderzoekkamer
Massage ruimte (algemeen)
Standaard spreek/onderzoek kamer.
Er wordt geen gebruik gemaakt van medisch elektrische apparatuur waarbij sprake is
van galvanisch contact
Patiënten kamer
Behandelkamer (algemeen)
Massage ruimte (speciaal)
Echo kamer
EEG/ EMG kamer
Fysiotherapie kamer
Urologie kamer (onderzoek)
Endoscopie kamer (onderzoek)
KNO kamer (onderzoek)
Behandel kamer SEH (algemeen)
Medium care
Röntgen kamer
MRI kamer
Tandartskamer
Standaard behandelkamer voor onderzoek en behandeling.
Behandel kamer (speciaal - poli)
Dialyse ruimte (perifere toegang)
Endoscopie kamer (behandeling)
Holding (preoperatieve zorg)
Kaakchirurgische kamer
KNO kamer (behandeling)
Urologie kamer (behandeling)
Verkoever kamer (postoperatieve zorg)
Verloskamer
X
X
Er wordt gebruik gemaakt van medisch elektrische apparatuur waarbij een
netspanningonderbreking (uitval) kan leiden tot onaanvaardbare risico’s voor de patiënt
en
handelingen worden verricht waarbij sprake is van een galvanisch contact via een
elektrische geleider tot in de lichaamsvloeistoffen, maar niet tot aan of in het hart, waarbij
deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is
Operatie kamer
Ruimte waarin intensief galvanisch contact plaats kan vinden tot in het hart of operaties
aan het hart kunnen worden uitgevoerd
NEN1010:2007/
C1:2011
3
X
Ruimte voor speciaal onderzoek en/of behandeling.
Ruimte voor onderzoek en behandeling waarbij ingrepen worden uitgevoerd tot aan of in
het hart
Versie 3.0
Juli 2012
2
Er wordt gebruik gemaakt van medisch elektrische apparatuur met uitwendig galvanisch
contact of inwendig in enig deel van het lichaam, via een elektrische geleider tot in de
lichaamsvloeistoffen waarbij deze geleider buiten het lichaam toegankelijk is
Angio kamer
Dialyse ruimte (CV toegang)
Hi care
Intensive Care
Katheterisatie kamer
Ongevallenkamer SEH
Post Anesthetic Care Unit
WIBAZ
1
X
Er wordt gebruik gemaakt van medisch elektrische apparatuur waarbij sprake is van een
elektrische geleider (galvanisch contact) tot aan of in het hart, waarbij de geleider buiten
de patiënt toegankelijk is
Medisch gebruikte ruimte
Opmerkingen
X
Klasse
0 1 2 3
Patiënten kamer (algemeen )
Spreek/onderzoekkamer
Massage ruimte (algemeen)
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
Standaard spreek/onderzoek kamer.
X
Er wordt geen gebruik gemaakt van
medisch elektrische apparatuur waarbij
sprake is van galvanisch contact
59
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
WIBAZ
Versie 3.0
Juli 2012
NEN1010:2007/
C1:2011
WIBAZ
Versie 3.0
Juli 2012
NEN1010:2007/
C1:2011
18-2-2016
Medisch gebruikte ruimte
Opmerkingen
Patiënten kamer
Behandelkamer (algemeen)
Massage ruimte (speciaal)
Echo kamer
EEG/ EMG kamer
Fysiotherapie kamer
Urologie kamer (onderzoek)
Endoscopie kamer (onderzoek)
KNO kamer (onderzoek)
Behandel kamer SEH (algemeen)
Medium care
Röntgen kamer
MRI kamer
Tandartskamer
Standaard behandelkamer voor
onderzoek en behandeling.
Medisch gebruikte ruimte
Opmerkingen
Klasse
0 1 2 3
X
Er wordt gebruik gemaakt van medisch
elektrische apparatuur met uitwendig
galvanisch contact of inwendig in enig deel
van het lichaam, via een elektrische geleider
tot in de lichaamsvloeistoffen waarbij deze
geleider buiten het lichaam toegankelijk is
Klasse
0 1 2 3
Behandel kamer (speciaal - poli)
Dialyse ruimte (perifere toegang)
Endoscopie kamer (behandeling)
Holding (preoperatieve zorg)
Kaakchirurgische kamer
KNO kamer (behandeling)
Urologie kamer (behandeling)
Verkoever kamer (postoperatieve
zorg)
Verloskamer
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
Ruimte voor speciaal onderzoek en/of
behandeling.
X
Er wordt gebruik gemaakt van medisch
elektrische apparatuur waarbij een
netspanningonderbreking (uitval) kan leiden
tot onaanvaardbare risico’s voor de patiënt
en
handelingen worden verricht waarbij sprake
is van een galvanisch contact via een
elektrische geleider tot in de
lichaamsvloeistoffen, maar niet tot aan of in
het hart, waarbij deze geleider buiten de
patiënt toegankelijk is
60
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
WIBAZ
Versie 3.0
Juli 2012
NEN1010:2007/
C1:2011
18-2-2016
Medisch gebruikte ruimte
Opmerkingen
Klasse
Angio kamer
Dialyse ruimte (CV toegang)
Hi care
Intensive Care
Katheterisatie kamer
Ongevallenkamer SEH
Post Anesthetic Care Unit
Ruimte voor onderzoek en
behandeling waarbij ingrepen worden
uitgevoerd tot aan of in het hart
Operatie kamer
Ruimte waarin intensief galvanisch
contact plaats kan vinden tot in het
hart of operaties aan het hart kunnen
worden uitgevoerd
0 1 2 3
X
Er wordt gebruik gemaakt van medisch
elektrische apparatuur waarbij sprake is van
een elektrische geleider (galvanisch
contact) tot aan of in het hart, waarbij de
geleider buiten de patiënt toegankelijk is
X
WIBAZ
CLASSIFICATIE
Klasse 0
Klasse 1
Klasse 2
Klasse 3
Eindgroepen moeten zijn
voorzien van een
aardlekschakelaar
Eindgroepen moeten zijn voorzien van een
aardlekschakelaar type A of B met een nom.
aanspreekstroom van max. 30 mA
Eindgroepen moeten zijn voorzien van een
medische beschermingstransformator
Eindgroepen moeten zijn voorzien van een
medische beschermingstransformator
Aanraakspanning mag
ten hoogste 50V~ ac zijn
Aanraakspanning mag onder normale
omstandigheden ten hoogste 100mV zijn
Aanraakspanning mag onder normale
omstandigheden ten hoogste 100mV zijn
Aanraakspanning mag zowel onder normale
omstandigheden als bij een eerste fout ten
hoogste 10mV zijn
Aardingsvoorzieningen
conform NEN 1010
Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010
Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010
Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010
Impedantie naar de centrale aardrail ≤ 0,1 Ω
Impedantie naar de centrale aardrail ≤ 0,1 Ω
Impedantie naar de centrale aardrail ≤ 0,1 Ω
Aanvullende potentiaalvereffening door een
vereffeningsysteem
Aanvullende potentiaalvereffening door een
vereffeningsysteem
Aanvullende potentiaalvereffening door een
vereffeningsysteem
Voldoende wandcontactdozen per opstelplaats
Voldoende wandcontactdozen per opstelplaats
Aantal vereffeningspunten ten minste de helft
van de bijbehorende wandcontactdozen
Aantal vereffeningspunten ten minste de helft
van de bijbehorende wandcontactdozen
Aantal vereffeningspunten ten minste de helft
van de bijbehorende wandcontactdozen
Beschermingscontacten wandcontactdozen
verbonden met het vereffeningspunt
Beschermingscontacten wandcontactdozen
verbonden met het vereffeningspunt
Beschermingscontacten wandcontactdozen
verbonden met het vereffeningspunt
Verplaatsbaar elektrisch materieel >1,6 kVA
Verplaatsbaar elektrisch materieel >1,6 kVA
Vreemde geleidende delen en vaste
aanraakbare metalen delen moeten
geïsoleerd zijn opgesteld ten opzichte van
de gebouw constructie. R tot > 3 kΩ
Metalen leidingen dienen te zijn voorzien
van isolatiekoppelingen op de plaats waar
ze de ruimte binnen komen of verlaten
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
61
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
BIJLAGE(N)
Nen 3134:1976
Isolatiestuk
NEN3134:1976
Schematisch
voorbeeld:
Installatie voor
medisch
gebruikte
ruimten
elektrisch materieel
(indien niet uitvoerbaar,
buis afschermen)
S3
2,5 mm 2
6 mm 2
Centraal aardpunt
Isolatiestuk
Weerstand
Raster
Halfgeleidende vloer
elektrisch materieel
S2
Aardlekschakelaars
elektrisch materieel
Centraal aardpunt
Vast opgesteld
elektrisch
materieel
Vreemd
geleidend
deel
S1
Centraal aardpunt
Water, CV, enz.
L1
L2
L3
N
PE
Water, CV, enz.
Meetkoppeling
Ketel
Openbaar net
Aardelektrode
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
62
NEN1010:2015
MasterClass_Medische Ruimten
18-2-2016
NEN3134:1976
Principiële opzet aardingssysteem
S3
Centraal aardpunt
16 mm2 CU
(geïsoleerd)
6 mm2 CU
2,5 mm2 CU
(geïsoleerd)
(geïsoleerd)
S1 + S2
Centraal aardpunt
Potentiaalvereffening
Van vreemde geleidende
delen
Aardleiding van
wandcontactdozen en vast
opgestelde elektrische
toestellen
Doorsnede in mm2
Omschrijving
Koperdoorsnede van de grootste
stroomvoerende geleider
Openbaar net
Meetkoppeling
Koperdoorsnede van de
aardleiding
≤ 16
25
35
50
70
95
120
Overeenkomstig
stroomvoerende
geleider
16
16
25
35
50
70
Aardelektrode
Locatie: Radboud UMC Nijmegen
63