317559185 Opgave 1. In een fictieve wereld bestaan slechts twee landen, A en B. Hun munteenheden worden de Alfa en de Beta genoemd. De wisselkoersen van beide landen worden door vraag en aanbod bepaald. Hieronder vind je de betalingsbalansen van land A in twee opeenvolgende jaren. De bedragen staan in miljarden Alfa’s. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Onderdeel Jaar 1 Jaar 2 ––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Goederenrekening + 100 + 120 Dienstenrekening + 20 + 25 Inkomensrekening + 5 + 4 Inkomensoverdrachten + 1 1 Financiële rekening 120 180 ––––––––––––––––––––––––––––––––––––– a. Bereken het saldo op de lopende rekening in jaar 1. b. In welk jaar veranderden de officiële reserves van dit land het meest, in jaar 1 of in jaar 2? Motiveer je antwoord met een berekening. c. Verduidelijk met een voorbeeld het verschil tussen de inkomensrekening en de inkomensoverdrachten. d. Noem twee mogelijke oorzaken voor het negatieve saldo van de financiële rekening. e. Is de Alfa in jaar 2 ten opzichte van de Beta geapprecieerd, gedeprecieerd, gerevalueerd of gedevalueerd? Motiveer je antwoord. Opgave 2. Uit de krant: ----------------------------------------------------------------Zwakke euro tilt veiling Aalsmeer naar record Bij de bloemenveiling in Aalsmeer is dinsdag de jaaromzet tot boven de € 1,36 miljard gestegen. Daarmee is de oude recordomzet van 1998 (bijna € 1,35 miljard) gebroken. De bloemenveiling, die de grootste ter wereld is, heeft de omzet vooral zien stijgen door de sterk gestegen vraag vanuit landen met valuta’s gekoppeld aan de Amerikaanse dollar of het Britse pond. Door koersstijgingen van die valuta’s ten opzichte van de euro werd de Nederlandse veiling aantrekkelijker. De export naar de Verenigde Staten nam toe met 34% in vergelijking met 1999. Naar het Verenigd Koninkrijk werd 23% meer uitgevoerd. ---------------------------------------------------------------- Verklaar het verband tussen de koersontwikkeling van de euro en de exporttoename van bloemen naar de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. Opgave 3. De volgende figuur geeft het koersverloop van de Turkse lira ten opzichte van de Amerikaanse dollar weer. 1 317559185 2 We zien dat in de periode 14 februari-28 februari 2001 de koers van de lira gekelderd is van 670.000 lira voor 1 dollar naar 970.000 lira voor 1 dollar. a. Hoe noemen we de koersverandering van de lira ten opzichte van de dollar in de periode 14 februari-28 februari 2001? Verklaar het antwoord. b. Bereken – in twee decimalen nauwkeurig – met welk percentage de waarde van de lira ten opzichte van de dollar is veranderd. Als gevolg van de koersdaling van de lira wordt een inflatie van ongeveer 40% verwacht. c. Leg uit op welke wijze een koersdaling van de lira tot een stijging van de inflatie in Turkije kan leiden. Opgave 4. Op een bepaalde dag hanteert een Nederlandse bank de volgende aankoop- en verkoopkoersen voor verschillende vreemde valuta’s. De prijs luidt steeds in euro’s per 100 eenheden vreemde valuta. –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Valuta Swiftcode Aankoop Verkoop –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Amerikaanse dollar USD 87,9000 89,9000 Franse franc FRF 655,9570 655,9570 Hongaarse florint HUF 1,6649 3,6649 Poolse zloty PLN 2,6966 4,6966 Zweedse kroon SEK 9,8840 11,8840 Zwitserse franc CHF 143,3800 163,3800 –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Bepaal – in 2 decimalen – hoeveel Poolse zloty’s Francien ontvangt voor € 2.775. Opgave 5. Op een bepaalde dag hanteert een Nederlandse bank de volgende aankoop- en verkoopkoersen voor verschillende vreemde valuta’s. De prijs luidt steeds in euro’s per 100 eenheden vreemde valuta. –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Valuta Swiftcode Aankoop Verkoop –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Amerikaanse dollar USD 87,9000 89,9000 Franse franc FRF 655,9570 655,9570 Hongaarse florint HUF 1,6649 3,6649 Poolse zloty PLN 2,6966 4,6966 Zweedse kroon SEK 9,8840 11,8840 Zwitserse franc CHF 143,3800 163,3800 –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Bepaal – in 2 decimalen – hoeveel euro Silvia ontvangt voor de verkoop van USD 280. Opgave 6. Uit de krant: Reisrekening Japan yen 2.600 miljard negatief De toerismerekening van Japan bereikt dit jaar een recordtekort van yen 2.600 miljard. Het Bureau voor Toerisme verwacht dat Japanners yen 5.525 miljard in het buitenland besteden, terwijl buitenlandse toeristen slechts yen 2.925 miljard in Japanse kassa’s brengen. a. Van welke deelrekening van de Japanse betalingsbalans vormt de toerismerekening een onderdeel? b. Noteer in het volgende schema de in het krantenartikel vermelde bedragen; vermeld het saldo en de totaalbedragen. Ontvangsten Toerismerekening (in miljard yen) Betalingen –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– 317559185 3 c. Bepaal het dekkingspercentage van de toerismerekening (in één decimaal nauwkeurig). d. Welke is de theoretische invloed van het saldo op de toerismerekening voor Japan op de wisselkoers van de yen? Motiveer het antwoord. a. b. c. d. a. b. c. d. e. Opgave 7. Hieronder vind je een aantal gebeurtenissen die van invloed zijn op de hoogte van de wisselkoers van de euro ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Geef van elke gebeurtenis aan of de eurokoers erdoor apprecieert dan wel deprecieert ten opzichte van de dollar. Geef ook een verklaring van de verandering van de wisselkoers. De Europese Centrale Bank verhoogt de rente, de Amerikaanse centrale bank niet. De winstverwachtingen van Europese bedrijven blijken aanmerkelijk beter te zijn dan die van Amerikaanse bedrijven. De inflatie in de Europese Unie neemt sneller toe dan die in de VS. Na jarenlang een voorkeur voor Europese producten te hebben gehad, koopt de Amerikaanse consument steeds vaker producten van eigen bodem. Opgave 8. In februari 2001 ondernam de Europese Centrale Bank (ECB) door middel van steunverkopen een poging de euro te ondersteunen. In een paar weken tijd was de euro gedaald van $ 0,87 tot $ 0,83 op het dieptepunt op 28 februari. En dan te bedenken dat de euro bij de invoering op 1 januari 1999 nog $ 1,18 waard was. Economen verklaren de koersval van de euro uit de voortdurend hogere economische groei van de Verenigde Staten. Bereken de appreciatie van de Amerikaanse dollar in procenten (een decimaal) vanaf het moment van invoering van de euro tot de koers van 28 februari 2001. Geef twee mogelijke redenen waarom de ECB ingreep bij de koersdaling van de euro. Beschrijf de manier waarop de steunverkopen kunnen leiden tot een hogere eurokoers ten opzichte van de dollar. Beschrijf de redenering die de koersval van de euro verklaart uit het verschil in economische groei tussen de VS en de EU. Geef een andere methode dan steunverkopen die door de ECB gehanteerd kan worden om de koersval van de euro te stoppen. Opgave 9. De Verenigde Staten hebben een betalingsbalanstekort ten opzichte van de Europese Unie. Een aantal Amerikaanse politici bepleit het instellen van invoerbelemmerende maatregelen (protectie) om het tekort te bestrijden. Economen van de Amerikaanse centrale bank echter stellen dat ten gevolge van het zweven van de dollar ten opzichte van de euro er vanzelf een tendens tot betalingsbalansevenwicht bestaat. Beschrijf de redenering van de economen van de Amerikaanse centrale bank. Opgave 10. Hieronder vind je de betalingsbalans van Zoravië in de vier kwartalen van het jaar 2001 ten opzichte van zijn belangrijkste handelspartner, Rusland. Alle bedragen luiden in miljarden zoro’s, de valuta van Zoravië. –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Kwartaal I Kwartaal II Kwartaal III Kwartaal IV –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Lopende rekening 8 6 3 1 Financiële rekening + 20 +8 12 16 –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Meer onderdelen telt de betalingsbalans van Zoravië niet. Beredeneer of de zoro in 2001 per saldo is geapprecieerd dan wel gedeprecieerd ten opzichte van de Russische roebel. 317559185 4 Opgave 11. Dellonië heeft grote tekorten op de goederenrekening van de betalingsbalans. Desondanks heeft het land – vooral onder invloed van een grote toestroom van buitenlands kapitaal – te maken met een aanhoudende stijging van de waarde van haar munt ten opzichte van buitenlandse valuta’s. Leg uit welke invloed deze waardestijging kan hebben op het tekort op de goederenrekening van Dellonië.