Op ontdekkingsreis langs de zuidelijke

Op ontdekkingsreis langs de zuidelijke sterrenhemel – Expositie Zeeuws Archief 2012
Fotolijst 1
Sterrenkaart van de zuidelijke sterrenhemel (uitgave J.B. Wolters, GroningenDjakarta ca. 1940) met in detail een aantal sterrenbeelden van Pieter Keyser,
zoals Zuidervis, Kraanvogel en Toekan.
De Melkweg is rechts, zie ook volgende foto 2 van dit stuk hemel.
Fotolijst 2
Met een zgn. fish-eye lens is hier 180 graden van de zuidelijke sterrenhemel
gefotografeerd. De kleine Magelhaense wolk komt net boven de horizon.
Rechts de Melkweg met uiterst rechts de Kolenzak, een grote stofnevel
die het sterlicht van de Melkweg tegenhoudt.
Fotolijst 3
Vanuit het observatorium op de Tivoli-Astrofarm in Namibië is deze opname
van de zuidelijke Melkweg gemaakt met een lange belichtingstijd en meedraaiende camera. Het centrum van onze Melkweg ligt in de buurt van de
oplichtende sterrenwolk (Saggitarius Star Cloud) in het midden van de foto,
op een afstand van ca. 24.000 lichtjaar.
Fotolijst 4
Dit is een detailopname van het gebied rond het centrum van de Melkweg.
De donkere banen zijn stofnevels, die het licht van miljarden sterren er
achter tegenhouden. De heldere ster midden onderaan is de rode superreus
Antares.
Fotolijst 5
De Kolenzaknevel (iets rechts van het midden) doet zijn naam eer aan.
Het is een van de donkerste plekken aan de zuidelijke hemel.
Probeer het Zuiderkruis te ontdekken, rechtsboven de Kolenzak.
Dit bekendste sterrenbeeld van de zuidelijke hemel met vier heldere
sterren wijst in de richting van de zuidelijke hemelpool.
De helderste ster links onderaan is Alpha Centauri, onze dichtstbijzijnde
buur-ster op slechts 4,3 lichtjaar afstand.
Fotolijst 6
Kampeerplek onder de Melkweg in de Kalahari in Botswana.
Probeer de Kolenzak en het Zuiderkruis te ontdekken.
Fotolijst 7
Stersporen met Baobab-boom op Kubu-eiland in de Makgadikgadi zoutpan van
Botswana. Vanaf statief is deze opname 3 uur belicht. De draaiing van de aarde
in deze 3 uur is goed te zien. De zuidelijke hemelpool is rechtsonder te zien.
Fotolijst 8
Zodiakaal licht. Stofdeeltjes in de aardbaan worden een uur na zonsondergang
beschenen door de zon. Dit verschijnsel is alleen zichtbaar in een zeer donkere
en kurkdroge atmosfeer. Rond Kubu-eiland in Botswana is er in een straal van
100 km geen bewoning, dus is het aardedonker.
Fotolijst 9
De Trifid-nevel (Messierobject nr. 20 in het sterrenbeeld Schorpioen)
is een oplichtende gaswolk op ‘slechts’ 5.000 lichtjaar afstand van de aarde.
Fotolijst 10
De Magelhaense wolken zijn twee grote stergroepen die satellietstelsels
zijn van onze melkweg. De Magelhaense wolken zijn genoemd naar de
Portugese ontdekkingsreiziger Ferdinand Magelhaen.
Ferdinand Magelhaen leidde in Spaanse dienst de eerste zeilreis rond de
wereld 1519 tot 1522. Tijdens deze reis sneuvelde hij in 1521 op de Filipijnen.
De Grote Magelhaense wolk staat in het sterrenbeeld Goudvis en de massa is ongeveer 25 miljard
zonsmassa's. In 1987 vlamde in de grote Magelhaense wolk een supernova op, die met het blote oog
te zien was. De Kleine Magelhaense wolk staat in het sterrenbeeld Toekan en bevindt zich op een
afstand van ongeveer 190 000 lichtjaar. De massa bedraagt ongeveer 1 miljard zonsmassa's.
Ze staan allebei aan de zuidelijke hemel en zijn pas te zien wanneer je in de buurt van de
Steenbokskeerkring komt. Vroege zeevaarders noemden deze stergroepen ook wel ‘Kaapse Wolken’
omdat ze pas boven de kim verschenen in de buurt van Kaap de Goede Hoop.
Fotolijst 11
Een laatste blik op de ca. 100 miljard sterren in onze Melkweg, die tijdens
een 3 uur durende belichting schijnbaar om de zuidelijke hemelpool draaien.
Wat denkt u, zou er nog ander intelligent leven zijn in onze Melkweg?
Volgens de formule van Drake zijn er 10 tot 1000 andere communicerende
beschavingen in onze Melkweg:
De afstanden tussen de sterren zijn echter te groot om elkaar ooit te bezoeken.