Zonsverduistering

De zonsverduistering nabij
Amiens (Frankrijk)
op 11 augustus 1999
Gefotografeerd en samengesteld
door Kurt Dossche
Nabij Amiens – Frankrijk-
Eerste contact
Bij het eerste contact gebeuren er nog niet zo'n echt
spectaculaire zaken. De maan begint langzaam voor de
zon te schuiven, en de gedeeltelijke fase treedt in. Men
moet absoluut nog veiligheidsmaatregelen treffen om op
dit moment naar de zon te kijken. Deze veiligheidsmaatregelen moeten behouden blijven zolang er nog
een klein deeltje van onze ster te zien is. Ook al is de
zon voor een gedeelte afgeschermd door de maan, toch
is de straling die ons nog bereikt voldoende om
aanzienlijke schade aan onze ogen toe te brengen. Laat
filters en veiligheidsbrillen dus nooit achterwege!
Wat kan je reeds zien ?
• Tijdens de gedeeltelijke fase kan je al
enkele vreemde dingen zien. Als de zon
door de bladeren van de bomen schijnt,
wordt ze op de grond geprojecteerd. Er is
nu ook een hap uit de vorm van deze
projectie, zodat de grond bezaaid lijkt te
zijn met half verduisterde zonnetjes (zie
de foto).
Planeten
• Een tiental minuten voor de totaliteit is
het donker genoeg om de planeten
Venus en Mercurius al te kunnen zien.
Venus is de heldere stip aan de hemel,
links onder de zon. Mercurius staat aan
de andere kant op ongeveer dezelfde
afstand en is een stuk zwakker.
Ondertussen daalt ook de temperatuur
gevoelig.
Schaduw
• Ongeveer 1 minuut voor de totaliteit
zien we in het westen (als de
hemeltoestand het toelaat) de schaduw
van de maan op ons afkomen met een
snelheid van meer dan 2000 km/u. De
eventuele bewolking aan de horizon
begint er donkergrijs uit te zien.
Parelsnoer & vliegende
schaduwen
• In de laatste tellen voor de totaliteit zien
we de diamanten ring en het
parelsnoer-effect (Baily Beads). Baily
Beads worden veroorzaakt doordat de
maan geen vlakke bol is. Het zonlicht
schijnt nog net door de valleien op de
maan, maar wordt op andere plaatsen
al geblokkeerd door bergen en
kraterwanden.
Parelsnoer & vliegende
schaduwen
• We kunnen misschien ook de zogenaamde
vliegende schaduwen opmerken. Dit zijn
eigenlijk zeer snel bewegende, evenwijdige
rimpelingen van donker en licht. Ze zijn alleen
zichtbaar op egale, vlakke oppervlakken.
Ondertussen staat de zon aan de hemel te
twinkelen als een heldere ster. We moeten
echter nog steeds zonnefilters gebruiken om
de zon te bekijken.
Totaliteit
• Als de laatste zonnestraal verdwenen is
mogen we het spektakel met het blote
oog waarnemen. De hemel is nu boven
ons grijsblauw en aan de horizon is nog
een lichtende gloed te zien.
Corona
• Vanaf het moment waarop de verduistering
totaal is, kunnen we de zonnecorona die de
zwarte maanschijf omringt bekijken. Men kan
nu tevens op speurtocht gaan naar
boogvormige structuren nabij het evenaarsgebied van de Zon. Deze bogen weerspiegelen de magnetische veldlijnen van de
zon en hebben een diameter van 1,5 tot 3
miljoen km. We spreken in dit geval over
streamers. Nabij de polen van de zon kunnen
we poolstralen zien. Deze zijn slechts enkele
honderdduizenden kilometers groot.
Sterren & planeten
• Nu de omgeving op zijn donkerst is,
zien we niet alleen de planeten Venus
en Mercurius, maar ook heldere sterren
zoals Sirius, Arcturus (Oosten) en
Capella (Westen). In West-Europa is
tevens laag boven de horizon de
planeet Jupiter te zien.
Chromosfeer
• In de seconden vlak na het begin van
de totaliteit is de maanrand langs de
oostzijde purperrood gekleurd: we zien
hier de chromosfeer van de zon, waarin
mogelijk ook protuberansen te zien zijn.
De omgeving
• Ook de omgeving begint op de
verduistering te reageren: dagdieren
gaan slapen, nachtdieren ontwaken,
bloemen sluiten zich en automatische
verlichting springt aan.
Einde van de totaliteit
Als de totaliteit het einde nadert wordt het in het
westen terug lichter. Vanaf nu moeten we
opnieuw voorzorgsmaatregelen nemen om
de
zon
te
bekijken.
Filters
en
beschermingsbrillen worden terug een
noodzakelijk item. Nu wordt aan de westelijke
zijde van de zon opnieuw de purperrode
streep van de chromosfeer zichtbaar. Ook
protuberansen zijn weer te zien. Enkele
seconden later verschijnt aan de maanrand
het parelsnoer-effect.
Einde van de totaliteit
Het duurt nog een tijd eer de zon weer
helemaal zichtbaar is (vierde contact).
Ook de omgeving begint op het einde
van de verduistering te reageren:
nachtdieren gaan slapen, dagdieren
ontwaken, bloemen openen zich
opnieuw en automatische verlichting
dooft.
maan
zon
aarde
Kies ‘neen’en klik dan hier voor de volgende dia.
filmanimatie
Je muisaanwijzer is nu verborgen, beweeg met je muis over het scherm (over het pictogram) om
de film te starten.
Een macro wordt geactiveerd. Klik op ‘ja’ om de film te kunnen bekijken.
Om de film over een gans scherm te zien klik op ‘Control F’
Bezoek onze site –
www.surf.to/Beke
•
•
•
•
G.v.g.- basisschool-beke wo-project ruimte.
Met dank aan:
De volkssterrenwacht URANIA.
Daniël Dossche (chauffeur van dienst)
• Samenstelling & fotografie Kurt Dossche