20160014 Slijtage van het gebit.indd

Patiënteninformatie
Slijtage van het gebit
(tanderosie)
Slijtage van het gebit (tanderosie)
20160014 Slijtage van het gebit.indd 1
1
12-02-16 12:01
20160014 Slijtage van het gebit.indd 2
12-02-16 12:01
Slijtage van het gebit (tanderosie)
Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde, route 0.9
Telefoonnummer (050) 524 6986
Algemeen
• Neemt u bij ieder bezoek aan het ziekenhuis uw ziekenhuispasje en een geldig
identiteitsbewijs mee.
• Bent u verhinderd, neem dan tijdig contact op met het secretariaat van het
Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde, telefoon (050) 524 6986 van 08.00
tot 12.00 uur en van 13.00 tot 16.00 uur.
Tandglazuur is hard en slijt langzaam. Toch slijt uw gebit in de loop van de jaren.
Dit kan bijvoorbeeld door het verkeerd gebruik van een tandenborstel of door
tandenknarsen (mechanische slijtage). Ook kan er slijtage ontstaan door zuren in
voeding (tanderosie). Als het gebit voortdurend blootstaat deze invloeden neemt
de kans op slijtage toe. Uw tandarts kan zien of dat bij u het geval is.
Tanderosie
Tanderosie is een langzaam en vaak onopvallend proces, waarbij zuren het tandglazuur en later ook andere delen van de tanden (tandbeen) oplossen. Het zuur
maakt het oppervlak van tanden en kiezen zachter en kwetsbaar. Deze zuren zitten in eten en drinken, zoals:
• fruit: (sinaas)appels, citroenen, grapefruit, kiwi’s, etc.
• vruchtensappen
• (light) frisdranken (ook ijsthee)
• wijn
• alcoholische mixdrankjes
Het gaat overigens niet alleen om hoeveel zure producten u eet en/of drinkt.
Maar vooral om hoe vaak, hoe lang, de tijdstippen en de manier waarop deze eet
of drinkt. Direct na het eten of drinken uw tanden poetsen is niet de oplossing.
U kunt dan zelfs de glazuurlaag wegpoetsen, waardoor uw tanden nog sneller
slijten.
Slijtage van het gebit (tanderosie)
20160014 Slijtage van het gebit.indd 1
1
12-02-16 12:01
Speeksel heeft een beschermende werking voor tanderosie. Heeft u vaak weinig
speeksel en een droge mond, dan is de kans op tanderosie groter. Ook als uw
tanden regelmatig in aanraking komen met maagzuur (door braken of opboeren
van zuur) is de kans op tanderosie groter.
Problemen
Door slijtage wordt de levensduur van uw gebit verminderd en heeft u last van
een of meerdere klachten/problemen:
• het uiterlijk van de afgesleten tanden/kiezen is veranderd (tanden zijn vaak
korter)
• de tanden en/of kiezen zijn gevoelig voor warm en/of koud
• u kunt minder goed kauwen of heeft pijn bij het kauwen
De behandelingen
De behandeling is allereerst gericht op het voorkomen van verdere gebitsslijtage.
Als u zich bewust bent van de risicofactoren, kunt u hier zelf een belangrijke bijdrage aan leveren. Hierover leest u later meer.
Helaas zijn de gevolgen van tanderosie door een tandarts niet gemakkelijk te herstellen. Het is niet eenvoudig om de natuurlijke vorm en functie van uw tanden
terug te krijgen. Daarnaast zijn vaak meerdere tanden en kiezen betrokken bij de
slijtage. Ook deze tanden moet uw behandelaar weer opbouwen naar de oorspronkelijke vorm voor een goede functie van uw gebit.
Bij de behandeling kiest het Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde (CBT) ervoor om een techniek toe te passen waarbij we tandkleurig vulmateriaal aan de
afgesleten tanden/kiezen ‘lijmen’. Zo is het resultaat niet alleen een functioneel,
maar ook esthetisch fraai. We maken onderscheid tussen twee soorten behandelingen:
• bij slijtage over uw gehele gebit: verhogen beet
• bij slijtage van alleen uw fronttanden: Dahl-methode
Verhogen beet
Bij de behandeling van de slijtage over uw gehele gebit, verhoogt de behandelaar uw beet. De tanden zijn in de loop van de tijd afgesleten waardoor uw beet
2
20160014 Slijtage van het gebit.indd 2
Martini Ziekenhuis
12-02-16 12:01
nu ‘lager’ is. Door het versleten tandglazuur (en/of tandbeen) weer op te bouwen,
wordt uw beet weer ‘hoger’. Uw kaakgewricht en -spieren wennen over het algemeen eenvoudig aan deze nieuwe beethoogte.
Dahl-methode
Als u alleen slijtage heeft aan de (voor)tanden maakt uw handelaar vaak gebruik
van de Dahl-methode. Bij deze methode worden alleen uw aangetaste tanden
opgebouwd. Een van de grote voordelen is dat de overgebleven tanden in tact
blijven, omdat er nauwelijks of niet geslepen hoeft te worden aan deze tanden/
kiezen. Bij deze methode is mogelijk om met plaktechnieken de tand en/of kies
op te bouwen met tandkleurig vulmateriaal.
De eerste tijd na de behandeling voelt de beet ’hoog’ aan. Achter in uw mond
zullen de kiezen niet op elkaar komen. Meestal duurt het een tot twee weken om
aan deze situatie te wennen. Dit voelt wat ongemakkelijk, maar zult u over het
algemeen geen pijn voelen. Na vier tot zes maanden zullen de kiezen weer op
elkaar komen. Deze periode kan wat ook wat langer duren ( tot een jaar), soms
ook veel korter. Heel soms zullen de kiezen helemaal niet meer op elkaar komen.
U hoeft hierover niet ongerust te worden. Meestal is verdere behandeling niet
nodig. Eventueel kan uw behandelaar op deze kiezen kleine vullingen plaatsen
om deze situatie te verbeteren.
Aandachtspunten direct na de behandeling
Elke verandering in de mond voelt vreemd. De tong en lippen zijn erg gevoelig en
kleine randjes kunnen in het begin erg irriteren. Dit gevoel wordt minder door
natuurlijke slijtage van de tanden en door gewenning.
Vooral als tanden zijn verlengd of dikker zijn gemaakt, hebben sommige mensen
moeite met het wennen aan de nieuwe vormen in hun mond. Soms lijkt zelfs de
spraak veranderd. Dit wordt altijd minder door gewenning en aanpassing.
Het is verstandig om in het begin voorzichtig te zijn met uw tanden. Doordat de
vorm van uw tanden is veranderd, kunnen tanden anders dan vroeger op elkaar
komen. Daardoor kunnen ze onverwacht op elkaar komen. Als u in het begin
voorzichtig bent, kun u een eventuele vroegtijdige breuk voorkomen. Na de eerste weken is dit risico voorbij.
Slijtage van het gebit (tanderosie)
20160014 Slijtage van het gebit.indd 3
3
12-02-16 12:01
Uw eigen tandarts kan het aangebrachte tandkleurig opvulmiddel controleren
en zo nodig polijsten bij uw periodieke controles. Natuurlijk bent u daarvoor ook
altijd welkom in het CBT.
Mocht er toch iets kapot gaan, dan kan dit bijna altijd zonder grote problemen
worden gerepareerd.
Verdere slijtage voorkomen
U kunt verdere slijtage voorkomen door:
• Goed te kijken naar uw gewoonten en stoppen met slechte gewoonten
• Op een goede manier te poetsen
• Het aantal eet- en drinkmomenten te beperken
• De zuurinwerking van voeding op uw tanden te beperken
Gewoonten
• Gewoonten zoals tandenknarsen, nagelbijten, kluiven op een pen of potlood,
pijproken en de tanden als een schaar of mes gebruiken, vergroten de kans op
gebitsslijtage en/of breuk van uw composietrestauraties. Het advies is om te
stoppen met deze slechte gewoonten. Dat kan moeilijk zijn omdat u deze vaak
onbewust doet, zoals tandenknarsen tijdens uw slaap.
• Als de slijtage wordt veroorzaakt door tandenknarsen, kan een kunsthars beschermingsplaat die u ’s nachts draagt, u helpen. Vraag uw behandelaar of
tandarts naar de mogelijkheden.
Poetsen
• Beperk de slijtage bij het reinigen van uw gebit. Poets twee keer per dag uw
tanden en kiezen zorgvuldig met een medium tandenborstel. U oefent voldoende druk uit als u de borstel aan het eind van het handvat vasthoudt tussen uw duim en de toppen van uw vingers. Poets alle plekken in de mond even
goed. De eerste tand of kies die u poetst slijt vaak het meest. Als u tandenstokers of ragers gebruikt, beperk dit dan tot één keer per dag. Wacht met het
reinigen van uw gebit na het eten of drinken van zuur tenminste één uur.
• Het schoonhouden van composietrestauraties gebeurt door poetsen met een
witte, iets schurende tandpasta zoals witte Prodent, witte Colgate of witte
4
20160014 Slijtage van het gebit.indd 4
Martini Ziekenhuis
12-02-16 12:01
Everclean. Tandpasta’s zonder schuurmiddel (zoals Elmex, Parodontax en alle
gel-tandpasta’s) zijn ongeschikt omdat er (vooral bij roken) oppervlakkige aanslag ontstaat. Daarnaast is het nodig om tussen de tanden te reinigen met stokers, ragers en flossdraad.
Beperk het aantal eet- en drinkmomenten
• Veel voedingsmiddelen bevatten zuren. Speeksel heeft een beschermende
werking. Het neutraliseert de zuren waardoor ze minder kwaad kunnen. Eet u
de hele dag door zure producten? Dan kan het speeksel die aanvallen op uw
gebit niet meer neutraliseren. Om tanderosie te voorkomen en ook de kans op
gaatjes te verkleinen geldt: beperk het aantal keren dat u eet of drinkt.
• Gebruik drie maaltijden per dag en daarnaast niet meer dan vier keer iets tussendoor. Water zonder prik, koffie en gewone thee zonder suiker zijn niet schadelijk voor uw gebit.
Beperk de zuurinwerking
• Houd zure dranken niet in uw mond, maar slik ze direct door. Neem niet iedere
keer een klein slokje, maar drink het in één keer op.
• Neem niet telkens kleine hapjes van zuur voedsel, maar eet het in één keer op.
Hierdoor blijft de inwerking van zuur op het tandoppervlak beperkt.
• Als er bij u sprake is van verdere tanderosie kan het gebruik van een fluoride
houdend mondwater en/of tandpasta wenselijk zijn (bv. ProGlasur (Sensodyne), Zendium).
• U kunt de schadelijke invloed van zuren in eten en dranken voorkomen of beperken, door na het eten of drinken een glas water of melk te drinken of een
klein stukje kaas te eten.
Tevredenheid
Wij gaan ervan uit dat de behandeling naar tevredenheid verloopt. Mocht dit niet
het geval zijn, vragen wij u dit eerst te bespreken met degene die hiervoor direct
verantwoordelijk is. U kunt ook een afspraak maken met het hoofd van de afdeling of met de ombudsfunctionaris van het ziekenhuis. Meer informatie hierover
vindt u op onze website of in de brochure Uw tevredenheid, onze zorg.
Slijtage van het gebit (tanderosie)
20160014 Slijtage van het gebit.indd 5
5
12-02-16 12:01
Ruimte voor aantekeningen
6
20160014 Slijtage van het gebit.indd 6
Martini Ziekenhuis
12-02-16 12:01
Slijtage van het gebit (tanderosie)
20160014 Slijtage van het gebit.indd 7
7
12-02-16 12:01
8
20160014 Slijtage van het gebit.indd 8
Martini Ziekenhuis
12-02-16 12:01
20160014 Slijtage van het gebit.indd 9
12-02-16 12:01
Martini Ziekenhuis
Postadres
Postbus 30033
9700 RM Groningen
www.martiniziekenhuis.nl
20160014 Slijtage van het gebit.indd 10
20160014
Algemeen telefoonnummer
(050) 524 52 45
02 -2016
Bezoekadres
Van Swietenplein 1
Groningen
12-02-16 12:01