Awareness als nieuwe tool voor de kinesitherapeut Elke therapie

Awarenessalsnieuwetoolvoordekinesitherapeut
Elketherapieevolueert.Nieuwewetenschappelijkevaststellingenkomenaanhetlicht.Dezorgvraag
vandepatiëntverandertonderinvloedvandetijdsgeestendemaatschappij.Vandaagzienwedat
hetaantalpersonenmetMedicallyUnexplainedSymptoms(MUS)ofaspecifiekeklachtengestaag
groeit.Dezeklachtenbiedeneennieuweuitdagingvoordekinesitherapeut,wanteenbredere,meer
persoonsgerichteentegelijkmeergedetailleerdevormvankinesitherapiedringtzichop.Met
Awarenessalstoolkunnenweeenonmiskenbaremeerwaardebiedenindebehandelingvandeze
klachten.
BijMUSzienwegeenduidelijkeanatomischeafwijkingendiehetklachtenpatroonverklaren.We
vindengeeneenduidigeoorzaakvandeklacht.Wanneererdieperdoorgevraagdwordtbijde
patiënt,blijktdeklachtbovendiennietopzichzelftestaan,maareenonderdeeltezijnvaneen
complexerlichamelijk,fysiologischenpsycho-emotioneelverstoringspatroon.Omdezecomplexiteit
tedoorgrondenvertrekkenwevanuitdekinesitherapeutischestromingdielichaamengeestalseen
eenheidziet.
Lichaamengeest:eenheidinplaatsvanscheiding
Binnendekinesitherapiestellenwetweestromingenvast.Deenestromingwerktineenscheiding
vanlichaamengeest,deandereineeneenheidvanlichaamengeest.Deeerstestromingisnog
steedsheelcourant.Tochtoontonderzoekaandatfysiekeactiviteiteenpositieveimpactkan
hebbenophetpsychischefunctioneren.Doorbewegingeninspanningkunnenwepijn,mentale
spanningenvermoeidheidverminderen.Wevoelenonsbeterenonzesocialelevenskwaliteit
verbetert.
Sindsongeveerdertigjaarsluiptdetweedestromingdefysischegeneeskundebinnen.Deze
vernieuwendefilosofischestroming–waaroveralheelwatinktisgevloeid–benadertdepersoonin
hetparadigmavandelichaam-geesteenheid.Zewordtondermeerklinischonderzochtentoegepast
indeBasicBodyAwarenessTherapy,deNorwegianPsychomotorPhysiotherapyendefasciatherapie.
InBelgiëwordtfasciatherapiesinds1996onderwezen.Dezetherapiebevindtzichophetmiddenveld
tussendezuiverestructurelesomatischekinesitherapieendekinesitherapiediezichrichtop
mentaleencognitievestoornissen.Tegelijkoverlaptzebeidevormengedeeltelijk.
Aandebasisvandezekinesitherapievormliggenvernieuwendeinzichtenoverhetontstaanen
aanhoudenvanpijnklachtenenbewegingsstoornissen,overdeneurofysiologievandebeweging,
overhetpijnsysteem,de(on)bewusteperceptieenmotorischecontroleenoverfasciaresearch.
Awarenessishetsleutelbegripindezetherapievorm.
WatisAwareness?
Awarenessiseenbewustewaarnemingvandebeweging–waarbijweeenduidelijkonderscheid
makentussenbewegingenspierwerking–hetlichaamendepsycho-emotioneletoestand.Deze
waarnemingleidttotconsciousness:deaandachtwordtgerichtopspecifiekefactorenvanhet
waarnemingsveld.
Eenvoorbeeld:terwijldepatiënteenstrekbewegingvanderuguitvoert,kanhijbewustdetailsvan
hetbewegingspatroonwaarnemen,zoalsdeintentie(naarwelkdoelinderuimterichthijzichtijdens
zijnbeweging?),deuitvoering(hoeverplaatsendewervelszichinderuimteentenopzichtevan
elkaar?)endebewegingsstrategiediehijtoepastomevenwichtenstabiliteittebewaren.Deze
nadrukopwaarneminggaatuitvaneentotaalanderetherapeutischeinsteekdanhetbuigen,
strekkenenplooienvandewervelkolomenhetsamentrekkenvanspiergroepen.Dezeanderefocus
leidtdanooktoteenanderresultaat.Zokandepatiëntbijvoorbeelddecoördinatievandewervels
onderlingoptimaliseren,endevloeiendheidvanderug-enledemaatbewegingenbijstellen.Hijkan
zichookbewustwordenvanzijnemotioneletoestandenvaneeneventuelenegatievegedachtegang
diezijnpijnmeeinstandhoudt.
Eenaangepastetherapeutischeattitude
Ditbewustwordingsprocesbijdepatiëntvereisteenspecifiekeattitudevandekinesitherapeut.We
sprekenovereenembodiedpresencediezoweldetherapeutalsdepatiënttijdensdesessie
aannemen.Zonderdezeattitudeishetonmogelijkomsubtielefactoreneffectiefwaartenemen.De
kinesitherapeutkanzichdeembodiedpresencewelinbeeldenofvisualiseren,maardatisniet
vergelijkbaarmetintensewaarnemingviaeenheelspecifiekeaandachtenwaarnemingsvorm.De
kinesitherapeutmoetdeskillsbezittenomdepatiëntineenembodiedpresencetebrengenénhem
aantelerenhoehijdiethuiskanbereiken.Zokanhijookoefeningenuitvoerenomzijn
kinesitherapeutischesessiesteondersteunen.
Eenbijkomendvoordeelvanembodiedpresenceisdathetstresssysteem(hetneurovegetatieveen
neuro-endocrienesysteem)zichhierbijreguleert.Patiëntengetuigendatzezichtijdensdetherapie
volledigbetrokkenvoelen,zowelbijdehands-onbehandeltechniekenalsbijdeoefentherapie.Ze
voelenzichvolledigaanwezigenrustig,meteenopenmind.Debewustwordingvandeembodied
presenceisdanookbijzonderleerrijkvoordepatiënt,wantdezespecifiekezijnstoestandisinhet
dagelijkselevenvaaknuttig.Dezetoolhelpthemomgedragsveranderingtebereiken.Depatiënt
leertaandachtigerteluisteren,rustigteblijveninstressvollesituaties,terelativeren,afstandte
nemenofzichminderdoorzijnemotiestelatenmeeslepen.Endatbrengtvervolgenseen
veranderinginzijnklachtenpatroonteweeg.
MeerwaardevanAwarenessindebehandeling
AwarenessheefttalrijkevoordelenbijdebehandelingvanMUS.Ineenkinesitherapeutischesessie
draagtawarenessbijtoteentonusregulatievanbindweefselenspieren,eenoptimalisatievande
bewegingskwaliteiteneeneffectievergebruikvandeaandachtenhetwaarnemingsvermogen.De
patiëntervaartdevoordelenzowelfysiekalspsychisch.
FasciatherapieverlooptheelzachtenrespectvolenkandusHighVelocity-technieken–diebijacute
pijnensommigeaandoeningenniettoepasbaarzijn–aanvullenofvervangen.Doorderechtstreekse
bandmethetstresssysteemkandetherapeutviahands-ontechniekenofbewegingende
sympathicusinhiberenendeparasympaticusstimuleren.Ditgeefteenbijkomendeimpulsdiebij
normalebewegingennietwordtaangesproken.
Viaawarenessisereendirectepsychischebeïnvloedingvanhetstresssysteemindesalutogene
richting:depatiëntontspantopfysiologischniveauzowelgeestelijkalslichamelijk.Viaeen
uitgebreidetoepassingvanawarenesskandetherapeuthetdenk-engedragspatroonvandepatiënt
rechtstreeksbeïnvloeden.Ditisookbijzondernuttigbijpreventievedoelstellingen.
Wiltumeerwetenoverawarenessindekinesitherapie?
NeemdeelaaneenvanonzeactiviteitenofkomnaarhetcongresMovementAwarenessOntsluierd
van14tot16oktober2016,georganiseerddoorBCIGFascialeKinesitherapie,deFederatievan
FasciatherapeutenindeBeneluxenTheFasciaCollege.Surfvoormeerinformatienaar
www.fascia.be.
PaulSercu
PrincipalFasciaCollege