Sociaal functioneren van ouderen met schizofrenie Paul David Meesters GGZ Buitenamstel / SBG vjc 2008 Presentatie • Schizofrenie op oudere leeftijd • Early onset schizofrenie • Late onset schizofrenie • Sociaal functioneren • Zorgbehoefte • De praktijk vjc 2008 Schizofrenie op oudere leeftijd • 1 % wetenschappelijke literatuur • Trends: - demografie - deïnstitutionalisatie vjc 2008 Schizofrenie op oudere leeftijd zelfstandig 85% vjc 2008 Aanvangsleeftijd schizofrenie • Early onset : tot 40e jaar • Late onset : 40e tot 60e jaar • Very late onset : na 60e jaar vjc 2008 Aanvangsleeftijd schizofrenie 80 70 60 50 40 0 30 20 10 0 < 40 40-50 50-60 >60 vjc 2008 Aanvangsleeftijd schizofrenie 70 60 50 40 vrouw man 30 20 10 0 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 Castle & Murray, 1999 vjc 2008 Early onset schizofrenie • 10 % suïcide • • • • 10 % 10 % 10 % 70 % herstel chronisch psychotisch ernstige negatieve symptomen episodisch beloop vjc 2008 Early onset schizofrenie • Positieve symptomen • Negatieve symptomen • Cognitie • Comorbiditeit vjc 2008 Late onset schizofrenie • Oververtegenwoordiging vrouwen • Paranoïde wanen, diverse hallucinaties • Minder negatieve symptomen • Minder genetische belasting vjc 2008 Presentatie • Schizofrenie op oudere leeftijd • Early onset schizofrenie • Late onset schizofrenie • Sociaal functioneren • Zorgbehoefte • De praktijk vjc 2008 Sociaal functioneren • Functioneren in de gemeenschap • Invloed socioculturele omgeving • Wie beoordeelt? vjc 2008 Sociaal functioneren Early onset schizofrenie: • ‘non-starters’ • ‘survivors’ vjc 2008 Sociaal functioneren • Negatieve symptomen • Cognitieve disfunctie • Depressie vjc 2008 Sociaal functioneren • Lager inkomen • Netwerk kleiner • Meer fysieke beperkingen vjc 2008 Sociaal functioneren • Sociaal meer ingebed • Belasting netwerk niet hoger • Kwaliteit relaties beter vjc 2008 Sociaal functioneren • Objectief: minder vaardig • Beleving: initiatief, steun geven, conflict • Coping: stijl verandert met leeftijd vjc 2008 Sociaal functioneren Late onset schizofrenie: • sociaal ingebed • minder negatieve symptomen • positieve symptomen bron van onrust vjc 2008 Sociaal functioneren Obstakels: • • • • Cognitieve beperkingen Negatieve symptomen Klein netwerk Somatiek vjc 2008 Sociaal functioneren Kansen: • Uitdoven positieve symptomen • Betere coping • Betere kwaliteit netwerk vjc 2008 Adviezen voor de zorg Interactie ziekte- en leeftijdsfactoren: • medicatie • somatiek • sociale omgeving vjc 2008 Adviezen voor de zorg Individueel contact: • gewone ouderdom • voorgeschiedenis vjc 2008 Adviezen voor de zorg Groepscontact: • vaardigheidstraining • op zoek naar zin... • lotgenoten vjc 2008 Contact SOUL-onderzoek • Paul David Meesters [email protected] • Karin Vermond [email protected] vjc 2008