Falen of presteren:Duurzaamheid & Betrouwbaarheid van materialen en constructies 91e bijeenkomst Contactgroep Fractografie van de Vereniging Metalen i.s.m. Studiekring Duurzaamheid & Betrouwbaarheid Hengelo, 28 mrt 2012 Jasper Brinksma Schade onderzoeker / Consultant Failure Analysis [email protected] Tel. 074 240 8186 1 Inhoud Ö Element Materials Technology Ö Benadering ontwerp Ö Materiaal testen / validatie Ö Cases Ö Samenvatting Ö Vragen 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 2 Sterkte en duurzaamheid van een constructie ÖInvloed omgeving/milieu ÖService loads ÖChemische omgeving ÖService temperature ÖMateriaal ÖOntwerp van de constructie 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 3 Materiaal Testen Product Kwalificatie Testen Schade Onderzoek 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 4 Bros of taai falen 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 5 Kerfslag Ö Charpy impact test geeft een goede indicatie van de gevoelighied van het materiaal voor onstabiele brosse breuk in de aanwezigheid van spannings conentratie (kerf) . Ö Ofwel maat voor breukgedrag (bros ʹ taai) van een materiaal bij een bepaalde temperatuur onder een plotselinge belasting. WWII (Liberty schepen) Basis voor verder onderzoek (US navy) 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 6 Breuktaaiheid KIC/CTOD Ö Kwantitatieve maat voor de weerstand van het materiaal een defect voor scheuruitbereiding. Ö Weergave als de kritische spanningsintensiteit (KIC) of als kritische scheurtip opening (CTOD = crack tip opening displacement) Ö Belangrijke parameter in fit-­‐for-­‐purpose berekeningen (BS7910 / API 579). 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 7 Vermoeiingsproef Vermoeiing kan optreden indien een materiaal onderworpen wordt aan een wisselende belasting. Afhankelijk van veel parameters: ÖUitvoering van de constructie ÖMateriaal ÖMilieu ÖType van wisselende belasting ÖFrequentie van de belasting ÖMoeilijk een representatieve loadcase te kiezen 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 8 Chemische analyse Ö Optische Emissie Spectroscopie (OES) Ö Infrarood verbrandingsanalyse (C+S) Ö Inductive Coupled Plasma (ICP) Ö Positive Material Identification (PMI) Ö Energy Dispersive X-­‐ray (EDX) Ö Fourier Transform Infrared Spectroscopy (FTIR) Ö Differential Scanning Calorimetry (DSC) 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 9 Corrosietesten Ö Pitting corrosie Ö Vb: ASTM G48 (pitting corrosietest voor RVS) Ö Expositie in ijzerchloride voor typisch 24 uur Ö Beoordeling: wel of geen putten Ö Interkristallijne corrosie Ö Vb: Strausstest (ASTM A262 Pr. E en ISO 3651-­‐2) Ö Expositie in kokende kopersulfaatoplossing gevolgd door buigproef Ö Beoordeling: visuele beoordeling aan oppervlak Ö Spanningscorrosietesten (SCC) Ö Expositie in medium b.v. H2S oplossing (offshore) of magnesium-­‐ chloride terwijl materiaal onderspanning wordt gehouden Ö Beoordeling: visuele beoordeling op scheurvorming 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 10 Metallografie Ö Studie van de fysische structuur van een materiaal Ö Lage vergroting (macro) b.v. lasgeometrie Ö Hoge vergroting voor beoordeling microstructuur op: Östructuren Ökorrelgroei Öprecipitatie Östructuuromzettingen Öeffecten warmte-­‐behandeling, gebruikstemperatuur Öscheuren Ökruipschade Öcorrosie aantasting Ölaagdiktemetingen 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 11 Metallografie 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 12 Case study Failure analysis ÖPolymers / Composites failures ÖFatigue related failures ÖCorrosion related failures 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 13 Case study Polymers & Composites Ö+ Weight, strength and corrosion resistance Ö-­‐ Recycling and MRO aspects 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 14 Case study glass fiber reinforced polymer Ö Material PPO/GF Ö Orientation of GF Ö Distribution of GF Ö Adhesion of GF Ö Fibrils 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 15 Case study failure of a bolt Ö Bolt class 8.8 Ö Torque Ö Cyclic loading Ö Approx 3 years in service 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 16 Case study failed main shaft Ö Material 42CrMo4 Ö Revealing of the fracture surfaces Ö Beachmarks 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 17 Case study failed main shaft Macro and cross section origin ͛ A Hardness Traverse A-­‐͛/ŶŝƚŝĂƚŝŽŶƐŝĚĞ 399-­‐399-­‐509-­‐509-­‐593-­‐618-­‐593-­‐570-­‐362-­‐304-­‐257-­‐264-­‐264-­‐244-­‐232 (HV0.2) Core hardness 245-­‐245-­‐245 (HV10) 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 18 Case study welded connecting rod Ö Ö Ö Ö Flat and smooth Fracture surface Multiple ridges No clear beachmarks Cyclic loading 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 19 Case study welded connecting rod SEM examination and cross section origin Striations 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 20 Case study of a welded shaft Multiple ridges and beachmarks Residual stresses (Barkhausen-­‐noise) 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 21 Case study failure of a bolt class 12.9 ÖCombination 12.9 bolts and surface treatment! 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 22 Case study failure of a bolt class 12.9 Aspects of Hydrogen Embrittlement (SCC) Ö Absorption of hydrogen Ö Recombination of hydrogen Ö Pressure up to 2400 bar (pores) Ö Source of hydrogen: surface treatment (plating, pickling) Ö High strength material (Martensitic, Nickel alloys) 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 23 Case study failed pipe heat exchanger Visual examination Spectrum EDX analyses 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 C 1.9 8.9 O Na 39.9 33.2 34.6 37.6 36.6 41.3 42.6 47.1 23.2 38.1 9.6 47.4 38.3 0.7 0.9 M g 0.6 0.6 0.7 0.9 0.8 0.9 1.2 0.9 0.9 0.8 0.9 0.6 Al Si S Cl K Ca 4.2 1.1 2.6 4.3 4.8 4.8 4.6 5.2 2.0 4.6 1.7 3.5 2.9 14.7 2.9 7.4 14.5 15.6 15.0 15.7 16.5 6.7 25.4 4.9 10.7 19.1 3.7 5.8 3.1 3.6 4.3 4.1 2.6 2.9 4.5 2.4 0.8 1.2 0.9 0.7 0.8 0.4 0.6 0.7 0.9 0.5 0.9 3.0 0.5 1.5 5.2 4.6 4.4 2.9 2.0 3.2 6.1 0.9 2.3 1.0 2.9 2.9 1.3 0.7 0.7 1.3 1.1 1.5 1.2 1.0 0.7 0.9 0.9 0.5 Ti 0.4 0.3 Cr 3.6 11.9 10.0 3.4 6.7 6.5 4.3 4.4 18.2 3.1 4.6 8.8 15.9 M n 2.1 0.5 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B Fe Ni 26.6 41.8 36.5 25.2 22.9 20.9 23.1 17.3 37.3 17.2 64.7 18.1 16.1 1.5 0.7 2.1 1.6 1.9 1.6 1.5 3.6 0.8 2.6 1.9 1.2 24 Case study of a failed heat exchanger pipe ÖCross section microstructure Stress corrosion cracking (SCC) 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 25 Résumé Falen of presteren: Hoe bewerkstellig ik een duurzaam ontwerp ÖOnderzoek (kennis) ÖTesten testen testen ÖGBV 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 26 Hartelijk dank voor uw aandacht! 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 27 Amsterdam : Czaar Peterstraat 229, 1018 PL Postbus 379, 1000 AJ Hengelo (Ov) : Langelermaatweg 14, 7553 JD Postbus 131, 7550 AC Telefoon : : (020) 556 35 55 (074) 240 81 94 Telefax : (020) 556 35 56 (074) 240 81 95 E-mail : [email protected] [email protected] Website : www.element.com 91e bijeenkomst BVM, VEMET Contactgroep fractografie, D&B 28