Melanoom Systeemtherapie up-to-date Jan Willem de Groot Isala Licht aan het einde van de tunnel? Isala Isala Isala Isala Isala Systeemtherapie voor melanoom Chemotherapie Targeted therapy (doelgerichte therapie) Immunotherapie pembrolizumab/ nivolumab dabrafenib / trametinib vemurafenib; ipilimumab (high dose) IL-2 Isala cobimetinib Chemotherapie toegediend Meestal via een infuus Soms ook via tabletten Bijwerkingen Respons 10-20% Houdt 4-6 maanden aan Isala Targeted therapy (doelgerichte therapie) Isala Wat is targeted therapy? Isala Wat zet een kankercel “aan”? Isala Ligand Isala Targets Isala Targets Isala Wat beweegt een melanoom? Isala Shepherd Curr Oncol Rep 2010 Targeted therapy Vemurafenib Dabrafenib Binimetinib Cobimetinib Encorafenib ………………. Trametinib Isala Vemurafenib: target BRAFV600E Isala Vemurafenib/Dabrafenib: respons Vemurafenib Duur respons plm 7 maanden Dabrafenib Isala Chapman N Engl J Med 2011; Hauschild Lancet 2012 Vemurafenib/Dabrafenib: respons Vemurafenib Duur respons plm 7 maanden Dabrafenib Isala Chapman N Engl J Med 2011; Hauschild Lancet 2012 Wat beweegt een melanoom? Isala Shepherd Curr Oncol Rep 2010 COMBI-v en COMBI-d: Overleving 1.0 Proportion Alive 0.8 COMBI-d dabrafenib + trametinib1 Dabrafenib + placebo1 COMBI-v dabrafenib + trametinib2 Vemurafenib monotherapy2 0.6 0.4 0.2 0.0 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 Time From Randomization, months 26 28 30 32 Isala Long. Lancet Oncol. 2015; Data on file (March 2015 cutoff). COMBI-v en COMBI-d: Overleving 1.0 Proportion Alive 0.8 COMBI-d dabrafenib + trametinib1 Dabrafenib + placebo1 COMBI-v dabrafenib + trametinib2 Vemurafenib monotherapy2 0.6 0.4 0.2 0.0 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 Time From Randomization, months 26 28 30 32 Isala Long. Lancet Oncol. 2015; Data on file (March 2015 cutoff). Bijwerkingen Dabrafenib Vemurafenib Combi D+T Combi V+C Hoofdpijn Huiduitslag (PCC) Koorts Diarree Misselijkheid Zonlichtovergevoeligheid Misselijkheid Huiduitslag Huiduitslag (PCC) Misselijkheid Rillingen Gewrichts/spierpijn Zonlichtovergevoeligheid Gewrichts/spierpijn Diarree Vermoeidheid Vermoeidheid Vermoeidheid Vermoeidheid Misselijkheid Handvoet reactie Haarverlies Hoofdpijn Leverproblemen Koorts Smaakverlies Hypertensie Zonlichtovergevoeligheid Gewrichts/spierpijn Handvoet reactie Huiduitslag Hartritmestoornis Isala Wat beweegt een melanoom? Isala Shepherd Curr Oncol Rep 2010 Binimetinib en Ribociclib GFR MAPK Signaling Ribociclib is een CDK4/6 remmer RAS Binimetinib is een MEK1/2 remmer RAF • NRAS-mutant melanoom (N=117) • ORR: 14.5% MEK > Median PFS: 3.6 months Binimetinib (MEK162) > Median OS: 12.2 months • Binimetinib is getest in de NEMO studie ERK Combinatie CCND1 • ORR: 41% p16 CDK4/6 Ribociclib (LEE011) Cell growth, proliferation, and survival PRESENTED BY C.M.L. van HERPEN AT ECC 2015 Isala Imatinib en melanoom Isala Carvajal JAMA 2011 Immunotherapie Isala Isala Isala Cancer-immunity cycle T-cel therapie Checkpoints DC-vaccinatie Checkpoints Oncolytisch virus Isala Chen Immunity 2013 Immuno-oncologie TCR MHC +++ Dendritic cell Active T cell PD-1 PD-1 PD-L1 tumour cell PD-L2 anti-PD-1 Immuunsysteem en niet tumor aangrijpingspunt Herkennen en vernietigen van kanker door immuunsysteem Geheugen van immuunsysteem waardoor responsen aanhouden Isala Twee Pathways: CTLA-4 en PD-1 Periferie (expansie) Tumor Microenvironment ADC Geactiveerde T cellen MHC Dendritische B7 cel B7 TCR TCR +++ +++ CD28 +++ CTLA-4 MHC Actieve T cel Actieve T cel ADC PD-1 PD-1 PD-L1 tumor cel PD-L2 anti-CTLA-4 anti-PD-1 CTLA-4 pathway PD-1 pathway Isala Vanneman Nat Rev Cancer 2012; Pardoll Nat Rev Cancer 2012 Na 15 weken Isala Ipilimumab: werkt het? 4846 patiënten behandeld met ipilimumab 1.0 0.9 Proportion Alive 0.8 0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 Ipilimumab CENSORED 0.0 0 12 24 36 48 60 Months 72 84 96 108 120 10 years Isala Schadendorf et al ECCO/ESMO 2013 Immuuntherapie bij melanoom ipilimumab en nivolumab/pembrolizumab 1.0 0.9 Proportion Alive 0.8 0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 Ipilimumab ipilimumab CENSORED 0.0 0 12 24 36 48 60 Months 72 84 96 108 120 10 years Isala Schadendorf ECCO/ESMO 2013; Hodi SMR 2014 Immuuntherapie combinatie Isala Larkin N Engl J Med 2015 Immunotherapie: responspatronen Isala Wolchock Clin Cancer Res 2009 Hoe leg je dat uit? Tumor Isala T-cel infiltratie Respons Therapie CR% ORR% TTR (maanden) MTTP (maanden) BRAFi 6 50-70 2 7 BRAF & MEKi 10 60-75 2 11-36* anti-CTLA-4 2 10-20 2-3 3-5 anti-PD-1 5-10 20-50 2-3 7-15 anti-PD-1 + anti-CTLA-4 10-15 50-60 2-3 12-15 *patiënten met laag LDH en weinig ziektelast Isala Chapman N Engl J Med 2011, Hauschild Lancet 2012, Ascierto J Transl Med 2015, Larkin N Engl J Med 2015, LDH Immunotherapie Targeted therapy OS, Baseline LDH > ULN 1.0 LDH < ULN Dabrafenib + Trametinib 0.9 Vemurafenib 0.8 0.7 HR, 0.81 (95% CI, 0.59-1.10) 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 LDH > 2x ULN 0.0 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 Time From Randomization, months Isala Kelderman Cancer Immunol Immunother 2014; Long Lancet Oncol 2015 LDH Immunotherapie Targeted therapy OS, Baseline LDH > ULN 1.0 LDH < ULN Dabrafenib + Trametinib 0.9 Vemurafenib 0.8 0.7 HR, 0.81 (95% CI, 0.59-1.10) 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 LDH > 2x ULN 0.0 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 Time From Randomization, months Isala Kelderman Cancer Immunol Immunother 2014; Long Lancet Oncol 2015 Ontwikkeling immuno-oncologie 1e generatie 2e generatie CSF1R inh. CD40 agonist. OX40 IDO inh. LAG3 CTLA-4 CTLA-4 PD-1/PD-L1 2015 Isala TIM3 PD-1/PD-L1 Triple Combo’s CTLA-4 TIM3 Combo’s PD-1/PD-L1 OX40 2020 LAG3 2025 Immuno-oncologie: balanceren Groei van kankercellen VS. Immuun gerelateerde bijwerkingen door immunotherapie Isala Immuno-oncologie: bijwerkingen Isala Anti-CTLA-4 vs anti-PD-1 Anti-PD-1 Anti-PD-1 Anti-CTLA-4 Isala Tijd tot optreden ernstige bijwerking Anti-PD-1 Anti-PD-1 Anti-CTLA-4 Isala Tijd tot optreden ernstige bijwerking Anti-PD-1 Anti-PD-1 Anti-CTLA-4 Isala Financiële toxiciteit immuno-oncologie Isala UMCG MCL Isala VUmc AvL MST LUMC UMCU Rijnstate St Antonius ErasmusMC Amphia Maxima Radboudumc Jeroen Bosch Catharina Zuyderland Isala MUMC+ Met dank aan prof. C.U. Blank-de Hoop Overleving door nieuwe behandeling 85% 68% ? 74% 74% 53% 41% 50% ? 24% DTIC Ipilimumab * Geen fase 3 data Isala TIL* Vemurafenib Young TIL* Dabrafenib Nivolumab/ Ipi+ + Trametinib Pembroli- +Nivo* zumab McArthur et al. Lancet Oncol 2014; Hodi et al. NEJM 2010; based on Rosenberg and Dudley Curr Opin Immunol 2009; McArthur et al. Lancet Oncol 2014; based on Dudley et al. JCO 2013; Long et al. Lancet 2015; based on Robert et al. NEJM 2015; prediction based on Larkin et al. NEJM 2015 and Sznol et al. ASCO 2014 Isala