DW3.4.1_2 nasa groepsoefening
advertisement
HOOFDSTUK 10 Samenwerken & communiceren 1. Samenwerken - Groepsoefening - Groepen en teams 2. Communiceren 1 EHSAL NASA-groepsoefening Lees de instructies op de handout 2 EHSAL NASA-groepsoefening Lees de instructies op de handout Vul individuele rangorde in (kolom 1) 5’ 3 EHSAL NASA-groepsoefening Lees de instructies op de handout Vul individueel je rangorde in (kolom 1) Maak in groep een consensusrangorde door overleg (kolom 2) 20’ 4 EHSAL NASA-groepsoefening Lees de instructies op de handout Vul individueel je rangorde in (kolom 1) Maak in groep een consensusrangorde door met elkaar te overleggen (kolom 2) Beantwoord in groep de reflectievragen 15’ 5 EHSAL NASA-groepsoefening Lees de instructies op de handout Vul individueel je rangorde in (kolom 1) Maak in groep een consensusrangorde door met elkaar te overleggen (kolom 2) Beantwoord in groep de reflectievragen Docent geeft expertscores 6 EHSAL NASA-groepsoefening Lees de instructies op de handout Vul individueel je rangorde in (kolom 1) Maak in groep een consensusrangorde door met elkaar te overleggen (kolom 2) Beantwoord in groep de reflectievragen Docent geeft expertscores Bereken |kolom 1 – kolom 3| (kolom 4) Bereken |kolom 2 – kolom 3| (kolom 5) Maak de somscores voor kolom 4 & 5 7 EHSAL Reflectievragen Was het doel voor iedereen duidelijk? Hoe werd er begonnen? Wat verliep goed en minder goed? -Zegde ieder zijn mening? -Wie sprak veel/weinig -Wie had meeste invloed, was er leider? -Hoe gingen jullie om met menings-verschillen omtrent de rangorde? -Welke zijn verschillen in deelname Hoe kwam de groep tot besluiten? 8 EHSAL Reflectievragen Maak een inschatting van de kwaliteit van jullie groepsresultaat en van de aanvaarding ervan Q=… A=… 9 EHSAL Synergie ‘brede’ betekenis: groepsresultaat is beter dan het gemiddeld resultaat van de individuen ‘sterke’ betekenis: groepsresultaat is beter dan dat van het beste individu 10 EHSAL Vraag: Werd er in jullie groep synergie bereikt? In welke betekenis? Welke factoren hielpen of belemmerden het bekomen van je groepsresultaat? Inventariseer in twee kolommen. Kijk ook terug naar de antwoorden op de reflectievragen. 11 EHSAL Gewenst organisatiegedrag INDIVIDU Sterk betrokken en gemotiveerde mensen Effectieve leidinggevenden Arbeidssatisfactie en enkel ‘positieve’ stress GROEP “High performing” teams SYSTEEM Constructieve samenwerking tussen teams “Doorleefde” structuur, cultuur en verandering Lerende organisatie 12 EHSAL Groepen in de organisatie Groepen zijn een tussen-niveau tussen het individu (motivatie en leiderschap) en de organisatie Leider als “linking pin” (Likert) 13 EHSAL Kernelementen van een groep Twee of meer personen Interactie en communicatie (face to face?) Continuïteit en regelmaat Gemeenschappelijke doelen Onderlinge afhankelijkheid Sociale identiteit 14 EHSAL Soorten groepen 1. Formele groepen (van buitenaf) 1. 2. Stuur- en overleggroepen Taakgroepen 1. 2. Belangengroepen Vriendschapsgroepen 2. Informele groepen (van binnenuit) 3. “Teams” Synergie Complementariteit en interafhankelijkheid Gedeelde doelen Gedeelde verantwoordelijkheid 15 EHSAL Functie van groepen Bestudeerd vanuit: Management en organisatiekunde: teamwork als succesfactor voor org. Sociale psychologie Ontwikkelingspsychologie Mens én Organisatie ! 16 EHSAL “Team” Formele groep Collectieve > individuele Synergie Complementaire doelen Complemantariteit in leden Samen verantwoordelijk = normatief concept 17 EHSAL Het belang van “teamwork”: Voorbeeld ziekenhuis Team rondom een kankerpatient – – – – – – Chirurg Internist Radio-therapeut Chemo-therapeut Radioloog Oncoloog Wat gebeurt er wanneer de communicatie fout loopt? 18 EHSAL Voordelen van werken in groep Kwaliteit van het besluit cf. synergie: * meer kennis en informatie * meer benaderingswijzen Aanvaarding: *Begrip, acceptatie *Betrokkenheid en motivatie tot implementatie E=QxA 19 EHSAL Synergie Twee betekenissen: – “Brede versie”: groepsscore is beter dan de gemiddelde score van de individuen – “Sterke versie”: groepsscore is beter dan deze van het beste individu – Een goede balans tussen taakgerichtheid, procesgerichtheid en proceduregerichtheid is noodzakelijk om synergie te kunnen bereiken 20 EHSAL Groepsfuncties Taak- (inhoud) & procedure functies – Rationeel en logisch zijn – Werken met feiten en meningen – Korte termijn perspectief: bereiken van “onmiddellijke” doelen “Ondersteunings-” (proces-) functies – Aandacht voor het proces en interpersoonlijke relaties – Omgaan met het relationele, met emoties en gevoelens – Lange termijn perspectief: werken aan een goede atmosfeer 21 EHSAL Groepsfuncties: gedistribueerd leidersschap TAAK - vragen voor en geven van informatie en opinies - verhelderen en samenvatten PROCEDURE - afspraken maken over: PROCES - elkaar aanmoedigen - hoe te werken - bemiddelen tussen mensen - hoe beslissen - aandacht voor gevoelens - time keeping & agenda bepalen - toetsen van overeenkomst 22 EHSAL Ontwikkeling van groepen 1. Forming/Vorming vraag naar duidelijkheid spiraalvormig & afhankelijkheid welwillendheid individuele verschillen 2. Storming/Vechten coalities, allianties open confrontatie of “onder tafel” 3. Norming/Afstemming overleg afbakening & respect voor rollen gedeelde verantwoordelijkheid 4. Performing/Presteren effeciëntie & doelgerichtheid appreciatie & ondersteuning van bijdragen 23 EHSAL Teamwork: soorten teams Probleemoplossende teams Cross-functionele teams Virtuele teams Zelfsturende teams 24 EHSAL Zelfsturende (autonome) teams Teams die “empowered” zijn om te beslissen aangaande: – Planning – Uitvoering – Evaluatie & verbetering Van de dagelijkse activiteiten 25 EHSAL Leiderschap en teamwerk Mate van Autoriteit Mate van participatie 26 EHSAL Empowerment en situatie Kenmerken van de medewerker: willen en kunnen (cf. leiderschap: Blanchard) Aard van de groep Soort probleem: info, tijd Klimaat Cultuur 27 EHSAL Model van Ronald FRY DOELEN - rol ambiguiteit ROLLEN - rol over- of underload - rol conflict PROCEDURES INTERPERSOONLIJKE group cohesiveness RELATIES 28 EHSAL Teamrollen van Belbin Plant Bronzoeker Voorzitter Vormer Monitor Groepsmedewerker Bedrijfsman Zorgdrager Specialist heterogene samenstelling werkt indien onzekerheid & ambiguïteit Model van OFMAN KWALITEIT VALKUIL ALLERGIE UITDAGING 29 EHSAL Plant Bronzoeker Voorzitter 30 EHSAL Vormer Monitor Groepsmedewerker 31 EHSAL Bedrijfsman Zorgdrager Specialist 32 EHSAL Teams: de ideale omvang minimaal 3 ideaal: 7-9 maximaal: 12 afhankelijk van aard taken: zwakste schakel? ideeën genereren autonoom werken kwaliteit van besluitvorming even of oneven? indien besluitvorming door meerderheidsbeslissing 33 EHSAL Nadelen van teamwerk A. Wij en zij: kliekvorming B. Groepsdruk C. “Group think” D. “Social loafing” E. Vergaderitis F. Teams & hiërarchie: een contradictie? 34 EHSAL De Asch-experimenten X A B C 35 EHSAL Verdere nadelen van teamwerk Soms moeilijk en bevat risico’s Tijdsintensief Win-lose spelletjes, conflicten, coalities 36 EHSAL HOOFDSTUK 10 Samenwerken & communiceren 1. Samenwerken - Groepsoefening - Groepen en teams 2. Communiceren 37 EHSAL Communiceren 1. 2. 3. 4. 5. Functie Componenten Patronen Richting Axioma’s (5) 38 EHSAL Functie in organisaties Sturen, coördineren, controleren, beslissen Motiveren, emotieregulering, vormen gemeenschap Imagovorming Vaak aparte afdelingen in bedrijven 39 EHSAL Componenten Medium Codering Zender Decodering ruis Decodering Ontvanger Codering Medium “rijkheid” van medium evenredig met complexiteit van situatie 40 EHSAL Communicatiepatronen 33 5 10 6 15 20 190 bijvoorbeeld – wiel – compleet netwerk – gecentraliseerd netwerk satisfactie bij statusgelijkheid dissatisfactie aan de uiteinden van netwerken 41 EHSAL Richting van communicatie vertikaal top-down bottom-up lateraal transversaal 42 EHSAL Axioma’s van communiceren (Watzlawick) 1. Men kan niet niet communiceren 2. Elke communicatie bezit een inhouds- en relatieaspect 3. Relaties worden bepaald door de interpunctie tussen de communicerende personen 4. Mensen communiceren digitaal en analoog 5. Communicatie is altijd of symmetrisch of complementair 43 EHSAL