Veranderen is niet het verbeteren van het bestaande, maar het gezamenlijk creëren van iets nieuws Je kunt geen problemen oplossen met dezelfde manier van denken waarmee de problemen veroorzaakt zijn Sigma Real Time - Rob de Wilde Dialoogregels • Ieders mening is geldig: – consensus is niet nodig! • Accepteer verschillen en zoek naar overeenkomsten • De tijd is gegeven • Werk met 2 tafelrollen: Schrijver/rapporteur Gespreksleider & Tijdsbewaker Gespreksronde 1 Belangrijke inzichten en dilemma’s • Kies een gespreksleider en een schrijver/rapporteur 1. Deel met elkaar: - Wat zijn n.a.v. gisteren voor mij de belangrijkste inzichten? 2. en… : - Welke dilemma’s ervaar ik vanuit een veranderkundig perspectief? • Schrijf antwoord op vraag 2 op flap en presenteer Gegeven tijd = 25 minuten “we hebben een visie!!” Sigma Real Time - Rob de Wilde Verandering 1e orde: transitie Maatregel niveau; van probleem naar oplossing; binnen het bestaande systeem (single loop) verplaatsing van dingen, mensen en waarden) Verandering 2e orde: Leren (double loop): Leer niveau; hoe zijn we nou eigenlijk bezig? (uit de bestaande box treden en samenhangen en patronen zien) Verandering 3e orde: transformatie Verander niveau; we vinden onszelf opnieuw uit, we gaan ons anders organiseren vanuit alle aspecten. (triple loop) ©Rob de Wilde Sigma - RT BV Veranderen start bij de reflectie op onze eigen overtuigingen Het analytische, episodisch model Focus op oplossingen. Het grote (complexe) probleem wordt in stukjes geknipt en als deelproblemen opgelost. Veronderstelling: - elk probleem heeft zijn eigen oorzaak - en kan dus ook onafhankelijk van de andere problemen worden aangepakt © Sigma - RT BV, Rob de Wilde Het systemische model Niet zozeer kijken naar de handeling op zichzelf, maar naar de onderlinge relaties en de zich daar plaatsvindende patronen. Veronderstelling: - een probleem heeft meerdere oorzaken - en ook meerdere oplossingen - zowel het probleem, de oorzaken als de oplossingen hangen met elkaar samen - Verandering ontstaat door zelforganisatie Bestuur weet het beter Projectmatige insteek (kaart en landschap) Veel teveel schrijven; scheiding van denken en doen Gebrek aan integraliteit Niet de ‘juiste’ mensen betrokken meer van hetzelfde Onduidelijk waar het naar toe moet; geen gedeelde visie © Sigma - RT BV, Rob de Wilde Ontwikkelingen in veranderland >1990 >1950 Third wave: Whole Scale Change “Iedereen” verbetert het eigen systeem als geheel Groeps trainingen “Iedereen” lost Problemen op >1900 Tijd- en Arbeidsstudie Externe deskundigen lossen problemen op >1970 Systeem Benadering Externe deskundigen verbeteren het systeem als geheel Naar: Marvin Weisbord, 1987:265, Productieve organisaties Sigma Real Time - Rob de Wilde Waar hebben we het over? • Echte verandering gaat over gedrag • A leidt niet lineair naar B; er is geen lineaire causaliteit oorzaak en gevolg zijn niet te scheiden • Verandering gaat niet over systemen, structuren en strategie • Gedrag verandert door betekenisgeving (sense making) in (informele) relatienetwerken • Een nieuwe cultuur ontstaat door nieuwe interacties • Beweging hierin is van een andere orde dan de managementwereld van maakbaarheid, planbaarheid en controleerbaarheid. ©Rob de Wilde Sigma - RT BV Sigma - RT BV, Rob de Wilde Artritis; de kaart Ieder onderdeel ontwikkelt een eigen werkelijkheid (betekenissamenhang – sociale constructies) (functionele) grenzen verhinderen het grote plaatje – bomen en bos) “als jij verandert kan ik pas zelf ook veranderen” Ik wacht wel tot het duidelijk is ©Rob de Wilde Sigma - RT BV Werkt lijnsturing nog wel? 1. 2. 3. 4. Het midden management in spagaat Noodzaak van meer professionele ruimte Toenemende complexiteit Meer werken in netwerken - emergentie vraagt om meer discretionaire ruimte aan de basis en facilitering van de top © Sigma - RT BV, Rob de Wilde Minder managen is hard werken Eenheidsworst bestaat niet meer. Noodzaak tot diversiteit. © Sigma - RT BV, Rob de Wilde Van de lijn wordt gevraagd een ondersteunende houding aan te nemen en een verbinding aan te gaan met de uitvoering Naar een stakeholder benadering Interactief werken aan een gedeeld beeld en gezamenlijke basis Cartoon van Mark de Koning Sigma Real Time - Rob de Wilde emergentietuimte Te verwerken energie ontregeling Stabiele structuur Trust the process, provide in frames Oscillatie van het proces Innovatief (nieuw gedrag) Regressief (oud gedrag) verander momentum Normale fluctuaties © Sigma - RT BV, Rob de Wilde event Vrij naar Zuijderhoudt ‘05 Tijd stakeholders Ontwerpteam Strategische top Validerend & Voorbereidend Inbreng en gemeenschappelijk gedeelde Diagnose, Visie en uitgelijnde stappen Kaderstellend & Uitlijnend Terugkoppelingsmechanismen (actieve betrokkenheid)