Prof. Nijs
advertisement
(Re)Train the Brain Revalidatie voor mensen met chronische pijn Jo Nijs, Margot De Kooning, Kelly Ickmans, Liesbeth Daenen, Deborah Van Cauwenbergh, Jessica Van Oosterwijck, Nathalie Roussel, Lennard Voogt, Filip Struyf, Kevin Kuppens & Mira Meeus www. .be BAMT 28 nov 2009 2 CHROnische PIjn & chronische VERmoeidheid: www.chropiver.be www.facebook.com/chropiver Chronische pijn: In the mind or in the brain? Revalidatie gericht op het brein bij mensen met chronische pijn: retrain the brain? Vragen / discussie Inhoud „disease‟ = “a disorder of structure or function in a human, animal, or plant, especially one that produces specific symptoms.” Is chronische pijn een syndroom of een ziekte? Tracey & Buschnell J Pain 2009;10:1113-1120. normale situatie overgevoelig centraal zenuwstelsel 9-10-2012 13 Her hali ng titel van pre sen tati e emoties stress depressie Cognitief-emotionele sensitisatie Een klein experiment met uw buurman/vrouw 6 8 20 X Meeus et al. J Rehabil Med 2010 Van Oosterwijck et al. J Intern Med 2010 Van Oosterwijck et al. J Pain 2012 Lichamelijke inspanning activeert geen pijndemping bij fibromyalgie, chronische whiplash & CVS, maar wel bij chronische lage rugpijn Hand Rug Kuit 5.74 1.66 6.81 2.59 5.09 1.73 5.97 2.50 4.69 1.46 CVS 4.29 1.67 4.16 1.76 4.45 1.98 4.41 1.52 4.89 2.51 4.87 1.53 4.76 1.68 voor gezond & CLBP FM, whiplash, na voor na voor na -Andere hersengebieden actief bij pijnprikkels -Hersenstam activeert onvoldoende pijndemping -Voorhersenen activeren pijnversterking -Andere hersengebieden actief bij pijnprikkels -Hersenstam activeert onvoldoende pijndemping -Voorhersenen activeren pijnversterking Aanraking en andere prikkels (warmte, licht) worden veel intenser ervaren -Andere hersengebieden actief bij pijnprikkels -Hersenstam activeert onvoldoende pijndemping -Voorhersenen activeren pijnversterking Aanraking en andere prikkels (warmte, licht) worden veel intenser ervaren Beweging activeert geen pijndemping -Andere hersengebieden actief bij pijnprikkels -Hersenstam activeert onvoldoende pijndemping -Voorhersenen activeren pijnversterking Aanraking en andere prikkels (warmte, licht) worden veel intenser ervaren Beweging activeert geen pijndemping Ruggenmerg stuurt prikkels versterkt door naar de hersenen Demping Versterking STRESS ‘uitgeputte’ hormonale stress-as Van Houdenhove & Egle Psychother Psychosom 2004 BAMT 28 nov 2009 Stress GABA neurotransmissie Serotonergische activiteit Minder demping Centrale sensitisatie Suarez-Roca et al. Behav Brain Res 2008 9-10-2012 26 9-10-2012 27 „disease‟ = “a disorder of structure or function in a human, animal, or plant, especially one that produces specific symptoms.” Is chronische pijn een syndroom of een ziekte? Tracey & Buschnell J Pain 2009;10:1113-1120. In the mind or in the brain? www. .be BRAIN BRAIN 9-10-2012 30 Chronische pijn: In the mind or in the brain? Revalidatie gericht op het brein bij mensen met chronische pijn: retrain the brain? Vragen / discussie Inhoud Behandeling van centrale sensitisatie self-efficacy depressie pijncatastroferen fysieke activiteit 4 voornaamste therapie-effect predictoren/mediatoren? Miles et al. Eur J Pain 2011;15:775-782. revalidatie voor fibromyalgie F A S E 1 veilig bewegen = fysieke activiteiten verantwoord uitvoeren correct ademen beter slapen correct ziekteinzicht stabielere gezondheidstoestand beter omgaan met stress revalidatie voor fibromyalgie F A S E 1 F A S E 2 veilig bewegen = fysieke activiteiten verantwoord uitvoeren correct ademen beter slapen correct ziekteinzicht beter omgaan met stress stabielere gezondheidstoestand opbouwend activiteitenprogramma en / of beter functioneren opbouwend oefenprogramma Pijneducatie: praktische handleiding voor (para)medici C.P. van Wilgen & J. Nijs voorwoord door G.L. Moseley www.bsl.nl pijn pijn verbetering gezondheidstoestand na 3 maanden activatie pijnstilling CGT vermindert centrale hypersensitiviteit Kan pijneducatie de pijnstilling bij fibromyalgie verbeteren? Van Oosterwijck et al. Clinical Journal of Pain 2012: in press. Ang DC et al. Arthritis Care & Research 2010;62:618-623. Acceptance Commitment Therapy & Mindfulness Chiesa & Serretti. Psychol Med 2010;40:1239-52 Zeidan et al. J Neurosci 2011;31(14):5540 –5548 Retraining the brain is mogelijk, ook bij chronische pijn & fibromyalgie! www.chropiver.be www.facebook.com/chropiver [email protected] Vragen?
