Discussie 2 E.VANVEENvraagtaanmevr.Somménaarderedenenvandeterugtrekking vanIsabellauithetpolitiekelevenin1457: washetomwillevanhaarleeftijd, warenergodsdienstigemotieven,waseronenigheidmethaarechtgenoot,of warenerpolitiekeredenenindezindatzepartij koosinderivaliteittussen haarechtgenootenhaarzoon?Volgensmevr. Somméwarendemotieven waarschijnlijk vooral religieus: Isabella wenste haar innerlijk leven te verdiepen. Haargrootgeloofuittezicho.m. indestichtingvanhospitalen. Hoewelzijeenpraktischeingesteldheidhadendeelnamaanhetbestuur, lag daarniethaarechteroeping; zij deedhetvoornamelijkomdehertogbij te staan, maarzocht geeneigenmacht enwensteniet teintrigeren. Het was bovendienopmerkelijkdat Isabellazich- integenstellingtot andereko­ ninginnenenprinsessenuitdietijd- terugtrokzonderweduwegewordente zijnenevenminineenkloosterintrad. De beslissingtot deze staphadze trouwensreeds langvoordienennarijpberaadgenomen. Reeds in1453­ 1454hadzebelangrijkewerkenlatenuitvoerenaanhetkasteelLa-Motte-auBoisindekasselrijCasselmetdebedoelingerzichterugtetrekken.Zevond daartoehetogenblikgekomentoendetoekomstvanhaarnevenennichten verzekerdwasenhaarzoonbekwaamomteregeren. J.VERISSIMOSERRAOsuggereertaanmevr. Sommédateenreisverhaal geschrevendoor eenPortugees edelmannahet huwelijkvanIsabella in BruggeenzijnterugkeerinLissabon(gepubliceerddoorAntonioCaetanode Sosa),haarverhaalwellichtkanaanvullenofbevestigen.Hijvermeldttevens datIsabellain1451deoverstevanhetkloostervanVergynaardePortugese koningstuurdemeteenklacht,envraagtzichafwelkebandenzijhadmethet genoemdeklooster(BenedictijnenvanSt. Maur). Hij vraagtookaanmevr. SomméoferinIsabella’stestamentbepalingenstondentenvoordelevande Portugezen.Hieropishetantwoordnegatief.Opzijnvraagofereengebeden­ ofgetijdenboekbekendisuithetbezitvanIsabella,antwoordtmevr. Sommé eveneens negatief, hoewel ze meent dat er zeker moeten geweest zijn. Tenslotte doet de intervenient eensuggestie voor de organisatie vaneen colloquiumin1997terherdenkingvandegeboortevanIsabella,danprecies zeshonderdjaargeleden. vraagt aanmevr. Sommé of Isabella, die zelf actief deelnamaandehandel tussenVlaanderenenPortugal, eenrechtstreekse invloedheeftgehadopdeuitbreidingvandeprivilegiesvanhetPortugees consulaatteBruggein1438. Volgensdespreeksterisditblijkbaarniethet A. V A N D EW A LLE geval. Hetwasdehertogdienormaal nieuwevoorrechtentoekende; alleen voordereductievanaccijnzeniszij zelftussengekomen. M. BOONEgaatinopdeuitspraakvanmevr. SommédatIsabellanietbelust wasopmacht. Hetfeitdatzijalshertogintochautomatischmachtuitoefende roeptbijhemdevraagopofergeentussenkomstenvanIsabellaaantewijzen zijndievergelijkbaarzijnmeteenvoorval uithetbeginvande 15deeeuw, tijdens de onderhandelingentussendevier LedenvanVlaanderenende hertog, toendeGentenarenopdeproppenkwamenmeteenstadskeurehen verleenddoor“koningin”Mathilde. Mevr. Somméantwoordtdatdaargeen aanwijzingenvoorzijn, nochindeeigenbrievenvandehertoginnochinde geschriftenaanhaargericht. E. VANVEENvraagtaanJ.BorgesdeMacedowaaromPortugalFrankrijk opeenafstandhield. HetantwoordisdatFrankrijkeenbondgenootwasvan Castilië, maareenvijandvanEngeland. Zo ontstondautomatischdeband Portugal-Engeland. Portugalverkoosdusbij voorkeurEngelandenVlaan­ derenalspartner.