PowerPoint presentatie in de KU Leuven huisstijl

Afstammingscontrole
een blik achter de schermen
4de
Anneleen Stinckens
Vlaamse fokkerijdag
7 november 2012
Afstammingscontrole: het principe
• Vraag:
o
o
Is de opgegeven moeder/vader de effectieve ouder van de geteste
nakomeling
Is het verkochte sperma werkelijk van de opgegeven
hengst/beer/…
• In principe mogelijk bij alle diersoorten
• Gebaseerd op repetitieve structuren in het DNA:
microsatellieten
o
o
o
Verschillen in aantal herhalingen van de repetitieve structuur
Bepaald in het laboratorium
Code systeem met letters
Afstammingscontrole: het principe
• International Society of Animal Genetics (ISAG)
o
Standaardisatie van afstammingscontrole:
• Paarden, runderen, varkens, schapen/geiten, honden/katten, …
• Aantal te testen microsatellieten/diersoort
• Uniform code systeem
• Regels in verband met exclusie van ouderschap/identificatie
• Tweejaarlijkse vergelijkende test
Alle labo’s betrokken in afstammingscontrole van een bepaald diersoort
• Rating 1 (98-100 %) tot 5 (< 80%)
•
Afstammingscontrole in praktijk
theorie
Vraag +
staalname
• Vraag:
• Ouderschap
• Identiteit
• Staal
• Bloed
• Haar
• Sperma
Databank
Laboanalyse
• Uitverdelen
staal
• Staal in db
Verwerken
resultaten
• DNA extractie
• Genotyperen
microsats
• Pedigree in db
• Lezen en
coderen
microsats
• SAS
analyse
• Opvragen
certificaten
½ dag
1 week
2 dagen
…
2 ½ dag
Rapportering
• Certificaat
• E-mail
• Post
Problemen bij vraagstelling en staalname
• Vraagstellling:
o
o
Verwantschap: Vader en moeder? Enkel vader of
moeder?
Identiteit
• Stalen:
o
Bloedstalen:
• Goede bewaarmethode
o
Haarstalen:
• Minstens 15-20 haren nodig voor 1 DNA extractie
• Haren moeten kernen bevatten → bron van DNA
o
Spermastalen:
• Verdund of onverdund
Problemen/vertragende factoren bij invoer in
database
• Foute informatie
• Pedigree niet opgegeven
• Lange wachttijd externe certificaten
Problemen/vertragende factoren bij laboanalyses
• DNA extractie loopt mis
o
o
→
Slecht staal
Slechte extractie
Nieuwe extractie
• Niet alle microsatellieten gegenotypeerd
o
o
→
DNA
Genotypering
Nieuwe DNA extractie en/of genotypering
Problemen/vertragende factoren bij evaluatie
van de resultaten
• Mogelijke exclusie van verwantschap of identiteit
o
Verwantschap:
• 1 microsatelliet verschillend
• 2 of meer microsatellieten verschillend
o
Identiteit:
• 1 of meerdere microsatellieten verschillend
Enkele tips
• Zorg voor een concrete vraagstelling
• Zorg voor een goed staal:
o
Haarstaal
• Voldoende haren (minimaal (!) 15-20 haren)
• Check op aanwezigheid van haarkernen
o
Bloed:
• Hou zo goed mogelijk ingevroren
o
Sperma:
• Geef aan of verdund of onverdund
• Zorg voor juiste informatie
• Zorg voor een volledige/juiste pedigree