Over kwaliteit

Informatiebehoeften van patiënten met
kanker
Etmaal van de Communicatie
7 februari 2008
Julia van Weert
Jesse Jansen
Gert-Jan de Bruijn
Jessika Ouwerkerk
Sandra van Dulmen
Jozien Bensing
Aanleiding

73.000 nieuwe diagnoses kanker per jaar

In 2010 is kanker doodsoorzaak nummer één

Effectieve informatie leidt tot





Therapietrouw 
Zelfzorg 
Tevredenheid 
Omgaan met ziekte en behandeling 
Angst 
Communicatie in het stress-coping
model
arts
patiënt
s
t
r
e
s
s
Instrumentele
communicatie
patiënt
Need to
know and
understand
probleem
georienteerde
coping
Need to
feel known
and understood
emotionele
coping
Affectieve
communicatie
g
e
z
o
n
d
h
e
i
d
Theoretische achtergronden
1.
Stress-coping model van Bensing & Verhaak (2004)
•
•
2.
Model van Miller (1995; 1996)
•
•
3.
Instrumentele behoeften
Affectieve behoeften
Monitors
Blunters
Stress-coping theorie van Lazarus & Folkman (1988)
 Impact of Event
•
•
Intrusion
Avoidance
Vraagstellingen
1.
In hoeverre sluit de huidige informatievoorziening ter
voorbereiding op chemotherapie aan op de behoeften
van patiënten met kanker?
2.
Welke factoren zijn van invloed op de
informatiebehoeften van patiënten met kanker?
Conceptueel model
S
t
r
e
s
s
Monitoring
Blunting
Instrumentele
behoeften
Probleemgeoriënteerde
coping
Intrusion
Avoidance
Affectieve
behoeften
Emotionele
coping
g
e
z
o
n
d
h
e
i
d
Sample
• 10 ziekenhuizen
• Steekproef n=588
• respons n=349 (59%)
• 202 vrouwen (67%)
• 141 laag opgeleid (47%)
• Gem. leeftijd: 55.3
• Range 21-84 jaar
Meetinstrumenten

QUOTE-chemo (Quality Of care Through the patients’
Eyes) (Sixma & Delnoij, 2005)

Belang
 Ervaring

Threatening Medical Situation Inventory (TMSI);
Nederlandse versie MBBS (Ong et al., 1999)

Monitoring gedrag
 Blunting gedrag

Impact of Event Scale (Brom & Kleber, 1985; Van der
Ploeg et al., 2004)

Intrusion
 Avoidance
Ontwikkeling QUOTE-chemo






Basis: QUOTE-communicatie
Literatuurstudie
Focusgroepen
Vragenlijst 69 items
Indeling in 7 categorieën volgens Rutten et al. (2005)
Confirmatieve factoranalyse
Confirmatieve factoranalyse
CFI m.b.v. Structural Equation Modeling
(AMOS Software)

Acceptabele tot goede fit:

CFI > .95
 NFI > .90
 RMSEA < .08
 Factorladingen tussen .38 - .83; p < .02
7 categorieën QUOTE-chemo
INSTRUMENTEEL
Categorie
I1 Informatie over
. de werking van
chemotherapie
I2 Informatie over
. omgaan met
bijwerkingen
I3 Informatie over
. de prognose
Cronbach’ Categorie
s alpha
.895
A1 Interpersoonlijke
.
communicatie
Cronbach’
s alpha
.850
.855
.720
.764
PROCES
I4 Medische
. systeem
AFFECTIEF
.804
A2 Emotionele steun
.
van
verpleegkundige
A3 Omgaan
.
(‘coping’) met de
ziekte
.836
Verbeterscores per categorie
steun
0,24
werking
0,34
systeem
0,34
coping
0,35
bijwerkingen
0,53
prognose
0,66
interpersoonlijk
0
Affectief
0,7
0,2
0,4
0,6
0,8
Multivariate regressie-analyse

socio-demografische achtergrondgegevens

Medische achtergrondgegevens

Informatiezoekstijl (monitor)

Kankergerelateerde stressreacties (intrusion, avoidance)
Relatie Monitoring - Informatiebehoeften
INSTRUMENTEEL
AFFECTIEF
Categorie
ß
Categorie
ß
I1 Informatie over
de werking van
chemotherapie
I2 Informatie over
omgaan met
bijwerkingen
I3 Informatie over
de prognose
.215***
A1 Interpersoonlijke
.
communicatie
n.s.
.131*
A2 Emotionele steun
.
van
verpleegkundige
A3 Omgaan
.
(‘coping’) met de
ziekte
n.s.
.134*
PROCES
I4 Medische
systeem
n.s.
n.s.
Relatie Intrusion - Informatiebehoeften
INSTRUMENTEEL
AFFECTIEF
Categorie
ß
Categorie
ß
I1 Informatie over
de werking van
chemotherapie
I2 Informatie over
omgaan met
bijwerkingen
I3 Informatie over
de prognose
.198**
A1 Interpersoonlijke
communicatie
n.s.
n.s. (p=.06) A2 Emotionele steun
van
verpleegkundige
.228**
A3 Omgaan
(‘coping’) met de
ziekte
PROCES
I4 Medische
systeem
n.s.
.179*
.244**
Overige relaties

Vrouwen:

Meer behoefte aan bespreken coping (ß =.174**)
 Meer behoefte aan emotionele steun (ß =.126*)

Ouderen:


Minder behoefte aan bespreken coping (ß =-.141*)
Hoger opgeleiden:

Minder behoefte info werking chemotherapie (ß =-.142*)
 Minder behoefte info prognose (ß =-.228**)
Conclusie

Monitoring hangt samen met instrumentele
informatiebehoeften

Intrusion hangt samen met zowel instrumentele als
affectieve informatiebehoeften

Geslacht en leeftijd hangen samen met affectieve
informatiebehoeften (maar niet met allemaal)
Ergo….

Informatievoorziening moet individueel afgestemd
worden

Met name checken copingstijl

Meer informatie:
[email protected]
[email protected]