RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR Delft in regionaal perspectief positie, toekomst, beleid Inleiding, Raadsbijeenkomst 9 april 2015 Prof dr Pieter Tordoir Universiteit van Amsterdam Amsterdam School of Real Estate Ruimtelijk Economisch Atelier Tordoir RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR Outline Stedelijke en regionale economie Stedelijke centrumfuncties Demografie: functie in de roltrapregio Toekomst voor de stad Rol overheid en partners RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR Regionale en Delftse economie - Metropoolregio MRDH: Ook naar internationale maatstaven grote concentratie bedrijvigheid, kennisinstellingen en consumenten Toch: underperformance in economische groeikracht Kernoorzaak: versnippering markten en netwerken Kans: benutting agglomeratievoordelen—netwerken! Delft: Incubatiemilieu kennis en kennisbedrijven Doorgroei bedrijven en inkomens vooral buiten de stad Kansen: schakelpositie MRDH, kennis- & zorgeconomie RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR Trends in werkgelegenheid 1985-2012 kennisactiviteiten verzorgende activteiten RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR Baanverplaatsingen ‘06-’12 Laagste 20% inkomens hoogste 20% inkomens RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR Delft in regionale netwerken - - - Arbeidsmarkten: bijzonder beeld t/m MBO-niveau: netto inkomende pendel HBO-/academisch niveau: netto uitgaande pendel Relatief hoge werkloosheid onder minder geschoolde beroepsbevolking Centrumfuncties (verzorging): toenemende concurrentie Belangrijke centrumrol (ook buiten TuD), opvallend gezien kleine stadsomvang en positie nabij grote steden Centrumrol verzwakt geleidelijk, door ontwikkelingen in naburige verstedelijkingzones Kansen: sterkere integratie en specialisatie in regionale netwerken RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR Pendelstromen naar en vanuit Delft structuur ontwikkeling RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR Verzorgingsfuncties Delft (excl. TuD) Structuur Ontwikkeling RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR De Delftse motor voor de maatschappelijke roltrapregio Werking van maatschappelijke roltrapregio - Levensfasen gaan (steeds meer) gepaard met verhuizingen - Regionaal belang: accommoderen verschillende levensfasen - Regionaal belang: aantrekken jonge mensen (met talenten) - - Bijzondere rol Delft in regionale roltrap: ‘opwerkfabriek’ Door TuD aantrekkingskracht op jong talent Doorgroeimogelijkheden in gehele MRRD Maar: Delft verliest relatief veel afstudeerders aan rest van het land Stad en regio houden ‘doorgroeiers’ te weinig vast Verhuizingen naar en vanuit Delft (‘06-’12) beginnende studenten afgestudeerde werkers RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR gezinnen ‘empty nesters’ RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR Toekomst van de stad - Groot economisch en maatschappelijk potentieel Economische en maatschappelijke ‘regionale incubatorfunctie’ past in de grote trends van deze tijd Ligging op kernas MRDH (schakel) geeft bovenmatig agglomeratiepotentieel - Tegelijkertijd hoge drempels voor benutting potentieel. Benutting vergt omvangrijke voorinvesteringen: transformaties in stedelijke structuur woningvoorraad en voorzieningen Investeringen in regionaal bereikbaarheidssysteem Incubatorrol is relatief kostbaar Resultaat: grote kansen + grote kwetsbaarheid - Rol overheid & partners Economische en maatschappelijke vitaliteit vergt altijd collectieve (voor-)investeringen Maatschappelijke ‘business case’ sluit op (inter-)regionaal niveau, maar (lang) niet altijd op lokaal niveau. Dus: regionaal geven & nemen Private en semi-collectieve partners (corporaties, instellingen etc.) kunnen en willen aansluiten: dialoog en co-productie Laat de tijd in uw voordeel werken: plannen en reserveren voor kansen in de toekomst; handelen en uitgeven voor mogelijkheden in het heden