De Vlaamse griepcampagne

Ik geef griep geen kans!
De Vlaamse griepcampagne
Interview met prof. dr. Van Ranst
VAN start een campagne op om apothekers aan te sporen hun patiënten te sensibiliseren om zich te
laten vaccineren. Als apotheker hebben we zicht op de chronische medicatie en kunnen we die
patiënten die tot de doelpopulatie behoren extra motiveren. Naar aanleiding van deze campagne
gingen we op bezoek bij dr. Marc Van Ranst, griepcommissaris en professor in virologie, epidemiologie en bio-informatica aan de KULeuven. We stelden hem enkele vragen en vroegen hem wat hij
vond van de griepcampagne.
Waarom is het zo belangrijk dat mensen zich laten inenten tegen
griep?
Prof. Van Ranst: “Behalve door het krijgen van griep of door zich
volledig af te zonderen, wat geen aantrekkelijke strategie is, is vaccinatie de enige manier van bescherming tegen griep. Het is een
kosteneffectieve methode, waardoor ik enkel voordelen zie voor
risicopatiënten om zich te laten vaccineren.”
Op welk moment laat je je best inenten?
Prof. Van Ranst: “De ideale periode om je te laten vaccineren is oktober – november. Oudere personen laten zich beter in de tweede helft
van november vaccineren, aangezien hun immuunsysteem zwakker is
en het vaccin bijgevolg minder lang werkzaam is. Op die manier zijn
ze bij een late doorbraak van de griep, bijvoorbeeld in februari, nog
steeds beschermd. Een vroege doorbraak daarentegen komt zelden
voor.”
Trivalent versus quadrivalent? Welke kiezen en waarom?
Prof. Van Ranst: “Er beweegt heel wat in het vaccinatiegebeuren.
Het is ook het eerste jaar dat er intranasale vaccins op de markt zijn,
die zullen wellicht ook wat aan belangstelling winnen. Door te kiezen
voor een quadrivalent vaccin wordt de kans op een mismatch kleiner
voor wat betreft de influenza B-component. Deze laatste is verantwoordelijk voor 20% van de influenza aandoeningen. Voor het kleine
prijsverschil dat er maar is met de trivalente vaccins, zou ik zeker het
quadrivalente vaccin aanraden, de a priori beschermingskans is
sowieso hoger.
We hebben ook het geluk om in België te wonen en te kunnen
kiezen. In onze buurlanden wordt weinig reclame gemaakt voor het
quadrivalente vaccin, aangezien ze niet voldoende voorraad hebben
om de risicopatiënten in te enten. Helaas is er slechts één firma die
het quadrivalente vaccin op de markt brengt, waardoor we niet
anders kunnen dan kiezen voor die firma.
En wanneer begint de apotheker met de sensibilisatie van zijn
patiënten?
Prof. Van Ranst: “Ik heb de indruk dat voor het overgrote deel van de
populatie de griepprik een ver-van-hun-bed-show is tijdens de zomermaanden, dan denken ze aan medicatie tegen reisziekte en zonnecrème. Daarom lijkt het mij aangewezen om te beginnen sensibiliseren na de vakantieperiode, vanaf eind augustus.”
“Het lijkt mij aangewezen om te beginnen sensibiliseren
na de vakantieperiode, vanaf eind augustus.”
“Door te kiezen voor een quadrivalent vaccin wordt de
kans op een mismatch kleiner voor wat
betreft de influenza B-component.”
Momenteel voeren we deze discussie, maar binnen 2 jaar zijn er
hoogstwaarschijnlijk enkel nog quadrivalente vaccins op de markt, of
zitten we al in een verder stadium – maar dat dachten we 10 jaar
geleden ook -.”
Hoe komt het dat het vaccin van vorig jaar heel wat mensen toch
niet heeft beschermd? Kan dat dit jaar ook gebeuren?
Prof. Van Ranst: “Vorig jaar was een van de jaren waarin het griepvaccin niet goed overeen kwam met de virussen die circuleerden.
Zeven op de acht jaren verloopt dit goed, één op acht zitten we er
naast. Dat is zoals het weer voorspellen . Dit mag natuurlijk geen
reden zijn om zich dit jaar niet te laten vaccineren. Dit argument, dat
de kans op een goede overeenkomst volgend griepseizoen weer
groter is, kan gebruikt worden om personen die dit jaar eerder wantrouwig staan tegenover het griepvaccin, over de schreef te halen.”
© VAN
Wat zegt het BCFI?
“Tetravalente vaccins beperken de kans op ‘mismatch’
tussen de influenza B-viruscomponent in het vaccin en de
circulerende influenza B-virussen. Dit kan theoretisch
voordelen bieden, maar in de Belgische situatie bestaan
weinig argumenten om een duidelijke voorkeur te geven
aan een tetravalent vaccin, zeker bij volwassenen.”
Ik geef griep geen kans!
Wat vindt u van de campagne die VAN momenteel voert met de
griepvaccinatiekaartjes? Wat is het belang van een goede sensibilisering? En hoe ziet u de rol van de apotheker binnen griepvaccinatie?
Prof. Van Ranst: “Ik sta volledig achter het project van het Vlaams
ApothekersNetwerk met de reservatiekaartjes. De apotheker is een
belangrijke partner in het griepvaccinatiegebeuren door zijn
laagdrempeligheid, en hij komt in contact met de juiste mensen.
Daarenboven tonen jullie nu aan dat de apotheker meer kan doen
dan enkel een affiche ophangen en folders verdelen, wat tot op
heden het geval was.
Zal een vaccin in de toekomst altijd noodzakelijk blijven? We vernamen onlangs in de media dat er bijvoorbeeld patches op de markt
komen? Ziet u daar voor de apotheker een mogelijkheid om deze
dan te zetten?
Prof. Van Ranst: “Er is nog steeds geen ideale toediening ontwikkeld, maar er is momenteel veel aan het veranderen. Het is
misschien nog iets te vroeg om de nanopatch als vaccin reeds te
bespreken, maar het is een mogelijkheid van toedienen. De vraag is
dan natuurlijk, wie wordt de toediener? Dit opent perspectieven
naar de apotheker, maar volgens mij is dit een discussie die op dit
moment te vroeg komt.”
Ook de mogelijkheid om het vaccin te reserveren is positief aan de
actie, zo vermijd je de vrees bij de (oudere) populatie dat er geen
vaccins genoeg zullen zijn en is er een beter zicht op de bewaaromstandigheden van het vaccin.”
“De vraag is dan, wie wordt de toediener?”
Hoe kunnen we die groep overtuigen zich toch te laten vaccineren
die er eigenlijk niet voor openstaat? Jongeren vinden het immers
niet altijd nodig, ook al behoren ze tot de doelgroep.
Prof. Van Ranst: “Diegene die je wil overtuigen zijn diegene die zich
op ‘het hek’ bevinden. Personen die volledig anti zijn, krijg je toch
niet overtuigd. Het is die middenmoot die je over de schreef moet
krijgen. Wat mij altijd overhaalt is een persoonlijke aanpak, bijvoorbeeld “mijn ouders laten zich ook elk jaar vaccineren, zou je het ook
niet eens overwegen?”.”
Vindt u dat de apotheker hier een toegevoegde waarde kan
hebben?
Prof. Van Ranst: “Ik vind zonder enige twijfel dat de apotheker een
toegevoegde waarde heeft binnen de griepvaccinatie. Jullie vormen,
samen met de huisartsen, de eerstelijnsgezondheidszorg en krijgen
een groot deel van de populatie over de vloer wat een belangrijke
invloed kan hebben op de vaccinatiegraad. Het verhogen van de
vaccinatiegraad is echter niet het belangrijkste doel, het zijn de juiste personen die zich moeten laten vaccineren.”
Wat is voor u de beste manier om griepvaccinatie te organiseren?
Prof. Van Ranst: “Als je helemaal vrij mag denken dan kom je snel
uit bij ‘tendermarkten’, waarbij de overheid het griepvaccin
aankoopt, zodanig kan de prijs dalen. Maar in principe zijn vaccins
geen dure geneesmiddelen. De grote kost zit hem in de toediening
en de verschillende ‘tussenstoppen’ zoals vb. de firma’s, groothandels, apothekers en huisartsen. Een heleboel partners die elk een
belangrijke rol spelen, maar het kan mijns inziens eenvoudiger.”
Is het denkbaar dat we griepepidemieën de wereld, of toch België
uit kunnen helpen?
Prof. Van Ranst: “Het griepvirus zullen we nooit uit de wereld
kunnen helpen, aangezien niet enkel de mens, maar ook verschillende dieren het influenzavirus kunnen overdragen. Door vaccinatie
kunnen we wel de kans op besmetting verminderen en ernstige
complicaties voorkomen.”
Dank u, Professor Van Ranst, voor uw tijd en steun voor het project
van het Vlaams ApothekersNetwerk!
© VAN