Kentauer juni 2012 - suzannevanoverbeek

advertisement
Ixion, stamvader van de Kentauren.
Phlegyas was de zoon van de oorlogsgod Ares en de nimf Chryse. Hij was koning van een
volksstam in Thessalië, de Lapithen. Hij had een zoon, Ixion, die zich verloofde met Dia, een
dochter van Deioneos, die koning was van Phokis en zelf een zoon was van Aiolos. Ixion had Dia's
vader een rijke bruidschat beloofd. Omdat hij die belofte niet kon of niet wenste na te komen bracht
hij zijn schoonvader op een wrede manier om het leven. Hij nodigde Deioneus uit. Vóór de ingang
van zijn woning had hij een valkuil gegraven, waarvan de bodem bedekt was met brandende
houtskool. Deioneus tuimelde in de kuil en stierf in het vuur. Alle goden namen Ixion deze laffe
moord zeer kwalijk, maar Zeus bleek dit vergrijp voor één keer niet zo erg te vinden. In een
vergevingsgezinde bui nodigde hij Ixion zelfs uit aan zijn tafel. Maar Ixion toonde zich uitermate
ondankbaar en overmoedig, door Hera, de echtgenote van de oppergod, het hof te maken. Zeus
had dit al gauw in de gaten en uit een wolk schiep hij een vrouwspersoon die het evenbeeld was
van Hera. Ixion merkte het verschil niet, hij bedreef de liefde met “de wolk” en verwekte bij haar
een zoon, Kentauros. Deze zoon paarde later met de wilde merries van het nabijgelegen Peliongebergte en dat resulteerde in het ontstaan van de Kentauren, ruwe wezens, met het
bovenlichaam van een mens en het onderlichaam van een paard. Deze paardmensen bevolkten
aanvankelijk een gebied in de buurt van de Pelionberg. Ze waren krachtig, brutaal en vechtlustig
en… niet van de slimste. Er waren een paar uitzonderingen: de bekendste is Cheiron. Deze was
zeer beschaafd, zachtmoedig, geestelijk hoogbegaafd en vooral zeer bedreven in de geneeskunde.
Vele beroemde Griekse helden gingen bij hem in de leer. Om er maar enkele te noemen: Theseus,
Iason, Achilles, Odysseus. Apollo vertrouwde hem zelfs zijn zoon Asklepios toe (zoals we in het
volgend verhaal zullen zien) teneinde hem in te wijden in de kunst van het genezen. Men neemt
aan dat Cheiron een andere afstamming had dan de overige Kentauren: hij zou de zoon zijn van
de titaan Kronos, die in de gedaante van een paard de okeanide Phylira had verleid. Cheiron was
in feite de tegenpool van de andere Kentauren, die voortdurend in ruzie lagen met hun buren, de
Lapithen, en met hen vaak oorlog voerden. Na één van die gevechten werd een deel van de
Kentauren uit Thessalië verdreven. Ze gingen zich vestigen in het Noordwesten van de
Peloponnesos, namelijk in de wouden aan de voet van het Erymanthosgebergte.
En Ixion?
Het geduld van Zeus was op. Ixion had zijn vertrouwen deerlijk beschaamd.Hij werd in de Tartaros
geworpen, alwaar hij vastgebonden op een brandend rad voor eeuwig moest ronddraaien.
De centaur (Latijn: centaurus), ook wel kentaur (Grieks: κένταυρος/kentauros), is een figuur uit de
Griekse mythologie. In de standaardvoorstelling is dit wezen half mens, half paard. De benaming
hiervoor is voluit hippocentaur paardencentaur). Men kent ook nog de onocentaur (ezelcentaur),
bucentaur (koeiencentaur) en ichtyocentaur (vissencentaur).
Men stelt zich de centaur voor als een paard met in plaats van nek en hoofd een menselijk
bovenlichaam. Voorbeelden uit de Griekse kunst getuigen ook van een andere bekende anatomie:
een centaur gevormd door een volledig mensfiguur, met een "toegevoegd" paardenlichaam
(zonder de voorste benen).
Centauren worden meestal afgeschilderd als brute, beestachtige wezens. De centaur Nessus wordt
handtastelijk bij Deianeira, de vrouw van Herakles, en tijdens het bewind van Theseus raken ze
slaags met de Lapithen, het volk van Pirithoüs, ook na handtastelijkheden.
Er is echter één uitzondering: de wijze centaur Chiron, die teruggetrokken en afgezonderd van de
andere centauren leeft. Hij was de leraar-opvoeder van verschillende Griekse helden, o.a. Jason
enAchilles en van de jager Actaeon.
Aanvankelijk leefden de nog wilde mensen uit de bossen van Thessalië in holen in de bergen, waar
zij zich met rauw vlees voedden. Later gaf de evolutie in de mythe hen een wonderlijk dubbel
uiterlijk: tot het middel een man en verder het lichaam van een paard. Hun geschiedenis vinden we
terug in die van Gandharva in Indië en die van Lupercus in Rome.
Ook in Dantes Inferno komen centauren voor. Hier zijn ze duivels die geweldplegers kwellen in de
hel.
De centaur is een fabelachtig wezen uit de Griekse mythologie met het hoofd en de tors van een
mens op het lichaam van een paard. Deze mengwezens komen al voor in de vroege Griekse mythen
als kallikantzaroi. Door Homerus werden ze beschreven als wilde dieren. De meeste waren ruw,
gewelddadig, drankzuchtig en ontuchtig; deze barbaren verkeren vaak in het gevolg van Bacchus.
Hun oorsprong ligt mogelijk bij de primitieve, vechtlustige herders van Thessalië, die te paard hun
kudden hoedden. Thessalië, in oostelijk centraal Griekenland aan de Egeïsche kust, was in de
oudheid een centrum van de paardenfokkerij.
Niet alle centauren waren ongeciviliseerd; Chiron, de leraar van onder anderen Achilles, was juist
befaamd om zijn wijsheid en zijn kennis van muziek, medicijnen en het boogschieten.
De Engelse dichter en bisschop Adelinus (ca. 640-709) schrijft in zijn Liber monstrorum - een boek
over wonderbaarlijke volkeren - dat centauren geboren werden uit de paring van mensen met
dieren.
In de Oudheid staan de centauren voor de ongetemde natuur en de wanorde. Beroemd uit de
Griekse en Romeinse kunst zijn de vele centauromachia of gevechten tegen Centauren. Deze
symboliseren de strijd tegen het kwaad en de chaos. Op een meer persoonlijk niveau
verzinnebeeldt de paard-man combinatie de mens die gevangen zit in zijn eigen zinnelijke driften,
vooral begeerte en geweld.
Herakles
Van alle helden uit de Griekse mythen is Herakles (voor de Romeinen Hercules) de meest
beroemde door zijn wonderbare prestaties; zijn “12 werken” hebben hem tot op heden populair
gemaakt. Het was de superman van de Grieks-Romeinse oudheid. Naast werkelijke goden
vereerden de oude Grieken ook halfgoden en helden, diegewoonlijk geboren werden uit een
godheid en een menselijk wezen. Zo werd Herakles geboren als kind van Zeus en van
Alcmene, koningin van Thebe. Hera, de echtgenote van Zeus zond twee slangen om het kind te
doden doch de pasgeborene wurgde de twee slangen in zijn wieg. Het werd duidelijk dat hij over
een zeer grote kracht zou beschikken. Volwassen geworden doodde hij echter ineen vlaag van
waanzin zijn kinderen. De goden veroordeelden hem ertoe zich ter beschikking te stellen van zijn
neef, de koning van Argos. Deze vreesde echter dat Herakles hem zijn troon zou ontnemen en
legde hem op 12 werken uit te voeren in de hoop dat Herakles eraanzou ten onder gaan; zo moest
hij o.a. de leeuw van Nemea wurgen, de slang metnegen koppen van Lerna doden, de stal van
koning Augias gaan uitkuisen, de vleesetende paarden van Diomedes vernietigen, de gouden
appels (appelsienen?) uit de tuin der Hesperiden in Spanje halen, de hellehond Cerberus gaan
vangen. Hij kweet zich met succes van al deze taken.Daarna verrichtte Herakles nog vele andere
heldendaden. Toen zijn tweede vrouw Dejanire werd ontvoerd door de centaur (wezen half mens
en half paard) Nessus doodde hij deze met een giftige pijl. De stervende Nessus raadde Dejanire
aan zijn mantel in zijn bloed te drenken en deze aan Herakles te geven als hij haar ontrouw
zou worden, wat ook gebeurde. Nauwelijks had Herakles de mantel omgedaan of hij kreeg
onhoudbare pijnen. Hij maakte een brandstapel en liet zich levend verbranden. De goden besloten
hem in de godenwereld op te nemen. Herakles is de verpersoonlijking van de lichaamskracht,
maar ook van de moed en de volharding. Het is een ongecompliceerd levensgenieter en hij is niet
zeer slim. In de eredienst is het een beschermgod. Alle godsdiensten bezitten dergelijke
krachtpatsers: Samson, Goliath, Gilgamesj… De daden van Herakles zijn een verzameling van
exploten, die waarschijnlijk vroeger aan andere goden en helden werden toegeschreven. De
oorsprong van deze verhalen wordt gesitueerd in het laat steentijdperk. Men heeft namelijk
opgemerkt dat Herakles nooit metalen wapensgebruikt, zijn werken handelen steeds over jacht en
het vernietigen van schadelijke dieren, nooit van aanplantingen, behalve dan de tuin der
Hesperiden.
Deïaneira.
Herakles had in de onderwereld een pas gestorven vriend beloofd te zullen trouwen met zijn zus,
Deïaneira, die belaagd werd door een stroomgod, Acheloös. Om het kort te houden: Herakles
versloeg de god, waar hij ervaring mee had na het avontuur met Nereus en hij trouwde met
Deïaneira. Deïaneira was bang, dat Herakles op zijn avonturen ooit eens een mooiere vrouw zou
ontmoeten en er daar mee vandoor zou gaan. Toen ze eens op reis gingen, kwamen ze bij een
rivier. Herakles had geen moeite met het oversteken, maar voor Deïaneira maakte hij gebruik van
het aanbod van de Kentaur Nessos, om Deïaneira over te zetten, die er echter met Deïaneira
vandoor ging. Herakles schoot de Kentaur dood, met één van zijn pijlen. Voordat Nessos stierf, zei
hij tegen Deïaneira dat zij zijn bloed in een kruikje moest doen en dan op Herakles' mantel moest
smeren, om er zeker van te zijn dat hij altijd van haar zou houden.
Herakles' einde.
Toen Herakles weer eens op avontuur uit was geweest, had hij ook krijgsgevangenen gemaakt, die
hij vooruit stuurde naar huis, met de boodschap dat hij later zou komen omdat hij nog een offer
wilde brengen aan Zeus. Onder de gevangenen was ook Iole, een mooie, jonge vrouw. Gelijk
kwam de angst van Deïaneira weer boven zetten en ze smeerde Herakles' feestmantel in met het
bloed van de Kentaur. Ze liet een bode Herakles de mantel geven. Herakles had de mantel net
aangetrokken, of het bloed, dat een gif bleek te zijn, begon te werken. Het beet in Herakles' vlees
en verteerde het. Gekweld door hevige pijnen wilde hij wraak nemen op Deïaneira, maar toen hij
thuis kwam zag hij dat ze zelfmoord had gepleegd, dus wist hij dat ze onschuldig was. Hij liet een
brandstapel bouwen, waar hij op ging staan, net zolang totdat een voorbijganger de stapel aanstak.
Zijn ziel werd naar de Olympos gevoerd, waar hij een god werd en met Hebe trouwde.
Jaren later werd Herakles verliefd op Iole, de dochter van een man uit een andere stad. Deianira
hoorde hiervan en omdat ze dacht dat Nessus' bloed een liefdesdrank was, smeerde ze het bloed
over een mantel. Deze werd naar Herakles gestuurd en toen hij die omdeed, brandde het bloed,
dat het gif van de Hydra bevatte, in zijn huid. Herakles wist dat hij aan het sterven was en bouwde
een brandstapel voor zichzelf, en zei tegen de mensen om hem heen dat ze de stapel moesten
aansteken, zodat hij verbrand werd. Niemand durfde het behalve Poeas, de vader van Philoctetes
(of Philoctetes zelf), en Herakles gaf hem zijn boog en pijlen, die later weer een belangrijke rol in
de Trojaanse oorlog zouden spelen.
Kentauer in de Astrologie
Over het algemeen zijn de Centauren te beschouwen als een soort bruggen tussen de bekende
wereld aan deze kant van Saturnus en het onbekende, dat wordt gesymboliseerd door de
mysterieplaneten Uranus, Neptunus en Pluto. Een Centaur, half mens half-paard, is een wat
onmogelijke combinatie tussen de diep instinctieve drijfkracht van het paard en de beschaving en
beheersing van de mens. Dat levert een explosief geheel op, want de meeste Centauri zijn woest
en gewelddadig, vooral als er alcohol in spel komt. Je kan de Centauri vergelijken met katapulten
die je over de schutting van Saturnus met een woeste zwaai het onbekende in slingert maar ook
geven ze een extra laag in de horoscoop aan dat dieper inzicht kan geven, vooral met betrekking
tot Plutonische thema’s, als een soort helpers van Pluto – als sleutels tot nieuwe dimensies.
• Cheiron is de brug tussen Saturnus en Uranus, waargenomen 18-10-1977 door Charles T.
Kowal.
• Pholus loopt tussen Saturnus en Neptunus, waargenomen 09-01-1992 door David L.
Rabinowitz.
• Nessus, de primitiefste en gemeenste van het stel, loopt tussen Saturnus en Pluto,
26-04-1993 door Rabinowitz.
• Pylenor (nog niet officieel benaamd) loopt tussen Uranus en Saturnus, 02-10-1994
door D. Jewitt en Jane Luu.
• Asbolus loopt tussen Jupiter en Neptunus, waargenomen 05-04-1995 door James V.Scotti.
• Hylonome loopt tussen Uranus en Neptunus, waargenomen 27-02-1995 door D.Jewitt en
J.Chen.
• Chariklo loopt zonder te overschrijden tussen Saturnus en Uranus, waargenomen 15-021997 door J. Scotte
In de mythen komen al de Centauri tenslotte aan hun eind door een verwonding, al worden Pholus
en Cheiron na hun dood geëerd als berg of sterrenbeeld. Astrologisch gezien geven de centauri
dus ook altijd een onmogelijk dilemma, geen enkele keuze lijkt een redelijk uitweg te bieden. Het
dilemma moet doorleefd worden en het komt ook heel plotseling. In vergelijking met de langzame,
grondige geconcentreerde opruimkracht van Pluto zijn de Centauri snelle flitsende bodes uit de
onderwereld.
Nessus
Omlooptijd om Zon = 120 jaar
Nessus staat bekend als een van de ‘bad boys’ en is een van de centaurs die kan ontkomen aan
de slacht-partij. Aangekomen bij de rivier de Evenus besluit hij daar te blijven en mensen te helpen
de sterk stromende rivier over te zetten. Als Hercules op een dag de Evenus over moet steken met
zijn geliefde vrouw Deïaneira, maakt hij dankbaar gebruik van zijn diensten maar tijdens die
overtocht tracht Nessus Deïaneira te verkrachten hetgeen hij met de dood moet betalen. Al
stervend neemt hij echter wraak en vertelt Deïaneira dat ze wat van zijn bloed moet opvangen om
dit, op het moment dat zij aan haar man’s trouw twijfelt, te smeren op een kledingstuk van
Hercules. Jaren later moet Hercules de mooie Iole redden en door wanhoop en jalousie overmant
besluit Deïaneira het zeer giftige bloed op zijn kleed te smeren, zij weet echter niets van de
giftigheid af. Door de warmte van zijn huid begon het gif snel te werken en wordt Hercules,
overmand door pijnen op een brandstapel onsterfelijk gemaakt en pleegt Deïaneira daarna
zelfmoord. Zo kwam Hercules te sterven, niet door de hand van een levende maar door die van
een dode. Nessus heeft veel te maken met de problemen waarin we komen als gevolg van eigen
angsten en innerlijke problemen. De onbalans in onszelf geeft ruimte voor een giftige kiem
waardoor men in moeilijkheden kan komen of gebruikt, uitgezogen, uitgebuit of belazerd kan
worden. Nessus is absoluut een handlanger van Pluto en laat je in korte tijd Plutonische diepgang
voelen. Hij haalt de diepst verdrongen pijn naar boven maar kan ook spelen met de pijn van
anderen. Bij een Nessus transit word je gepakt op je eigen verdrongen angst, hij confronteert je
scherp en heel plotseling met je zwakke plek. Nessus in huis geeft verborgen inhoud weer met een
diepe laag die door transits eruit zal/kan komen.
Voorbeelden:
De gevallen Servische dictator Milosevic heeft Nessus op de ascendant en kon dus altijd de
zwakke plek van het volk manipuleren. Een ander voorbeeld is Marlene Dietrich (“Der Blaue Engel”)
en ook Naomi Campbell die als zwart model onbewust met verborgen schuldgevoelens en
verlangens bespeelt. En ja, Hitchcock had zijn Nessus ook op de ascendant.
Trefwoorden:
•
Hebzucht
•
Decadentie
•
Rauwe seksualiteit
•
Jaloezie
•
Bezitterigheid
•
Gevoelens van ‘het zwarte schaap van de familie’
•
Zijn les is genoeg te hebben aan de eigen materiele en seksuele bezittingen.
Download