Gemeenschappelijke aankoopcentrale Stad Antwerpen – OCMW Antwerpen Francis Wellesplein 1 B 2018 Antwerpen Dossier nummer GAC/2017/4714 RFI (Request For Information) – Antwerps klimaatplan 2030 - De vrijblijvendheid voorbij Inhoudsopgave I.1 VOORWERP EN CONTEXT ..................................................................................................... 1 I.2 DOSSIERNUMMER ................................................................................................................ 1 I.3 BEDOELING VAN DE AANVRAAG TOT INFORMATIE .............................................................. 2 I.4 PRAKTISCH .......................................................................................................................... 2 I.5 VRAGENLIJST ...................................................................................................................... 2 I.1 Voorwerp en context Stad Antwerpen ondertekende in 2009 het Burgemeesterconvenant. Dit betekent dat Antwerpen een CO2-reductie van 20% op het stedelijk grondgebied nastreeft. Bijkomend streeft A naar een reductie van 50% voor de stedelijke werking. De daling van het energieverbruik van energie werd voor de stedelijke werking en de stadsgemeenschap op 20% gezet. Antwerpen zal zich inschrijven in het nieuwe beleidskader van het Burgemeesterconvenant voor 2030. Dit betekent dat op het grondgebied van de stadsgemeenschap Antwerpen minimaal 40% CO2 zal bespaard worden, te behalen via energie-efficiëntie (EE) of hernieuwbare energie (HE). Cijfermatig betekent dit het volgende: 2005 3.451 kTon CO2 2030 2070 kTon CO2 Reductie t.o.v. 2005= 1381* kTon Reductie t.o.v. 2020 = 690* *: Assumptie dat Antwerpen in 2020 691 kTon CO2 zal bespaard hebben. Dit is een uitdagend cijfer en verklaart de titel “ de vrijblijvendheid voorbij”. I.2 Dossiernummer GAC/2017/4714 2020 2760 kTon CO2 Reductie t.o.v. 2005 = 691 kTon I.3 Bedoeling van de aanvraag tot informatie Het bestuur wenst een brede marktbevraging te organiseren om op die manier een aantal vragen rond het Antwerpse klimaatplan 2030 beantwoord te zien. Op deze manier wordt het latere bestek versterkt. Het latere bestek gaat over het vastleggen van krijtlijnen. Dit is gepland voor 2017-2018. Een meer gedetailleerd plan voor de periode 2020-2030 wordt in 2019, wederom via een bestek, ontwikkeld. Deze RFI sluit dan ook aan bij het huidige klimaatplan. Dit plan stelt: “…Om die reden wil de stad in 2017, nog tijdens deze legislatuur, het voorbereidende werk doen om het pad naar 2050 verder uit te tekenen. Hiervoor zal het potentieel na 2020 van de maatregelen van het geactualiseerde klimaatplan doorgerekend en zullen bijkomende maatregelen gedefinieerd worden, inspelend op de nieuwe beleidsmatige, maatschappelijke, organisatorische en technologische evoluties. Bij deze oefening wordt tegen 2030 een CO2reductie tussen 40 en 50% en tegen 2040 een reductie tussen 70 en 80% beoogd, om zo tegen 2050 richting klimaatneutraliteit te gaan. De stad zelf wil met de eigen organisatie het goede voorbeeld blijven geven en tegen 2030 een reductie van 70% realiseren vergeleken met 2005. Deze Antwerpse doelstellingen zijn aldus zeer ambitieus . “ De vragen in hoofdstuk 1.5 Vragenlijst gaan hem in het bijzonder over de scope van het plan, de mogelijke verdeelsleutels over de sectoren uit de “Sustainable Energy and Climate Action Plan (SECAP) en het vastleggen van de structuur voor de latere operationalisering van het plan. I.4 Praktisch Indien u meent deze diensten te kunnen aanbieden, hoeft u enkel een mail te sturen naar: Didier Vermeir – Hoofdaankoper Gemeenschappelijke Aankoopcentrale – [email protected] tegen ten laatste 07/06/2017. Vervolgens wordt u uitgenodigd tot een gesprek. Onderstaande vragenlijst zal de basis vormen voor deze gesprekken. We verzoeken u dan ook graag om uw antwoorden op deze vragen mee in te dienen op maximaal 8 pagina’s en al een aantal vergadermomenten voor te stellen. GAC garandeert het vertrouwelijk karakter van alle informatie die in het kader van deze marktprospectie wordt meegedeeld. Deze marktprospectie is geen oproep tot mededinging en staat los van enige aanbestedingsprocedure. Deze RFI creëert ook geen verplichtingen in hoofde van het bestuur. I.5 Vragenlijst – discussielijst. Het Burgemeesterconvenant vraagt een vermindering met 40% in 2030 CO2 t.o.v. het referentiejaar. De weg ( HE of EE) laat het convenant aan de steden. De Europese Commissie maakte in Winterpakket Energie haar doelstellingen bekend. De Winterpackage van de Europese Commissie streeft naar 27% hernieuwbare energie in de energieconsumptie in 2030; 30% energie-efficiëntie in 2030 en een reductie van 40% CO2 in 2030. Hieruit rijzen een aantal vragen: Scope Hoe kan Antwerpen de weg ( HE of EE) optimaal bewandelen om de doelstelling van 40% CO2 reductie te halen? Hoe interageert het Winterpakket, en de omslag / proces van het Winterpakket naar het Belgische / Vlaamse klimaatplan met de Covenant. Megatrends wegen op het behalen van de doelstellingen. Welke megatrends moeten behouden worden bij het opstellen van diverse scenario’s (zie verder)? Op welke manieren kunnen deze geïntegreerd worden in scenario’s? Hoe moet Stad Antwerpen omgaan met scope 3 ? Zo rangschikt Hawken recent de impact van ‘plan-rich diet’ hoger dan ‘ rooftop solar’. Wat betekent dit voor de opstelling van de SECAP en de doelstellingen van het Burgemeesterconvenant? In 2050 wenst stad Antwerpen klimaatneutraal te zijn. Hoe kan Antwerpen dit best definiëren en hoe kan Antwerpen hier optimaal rekening mee houden bij het opstellen van de scenario’s naar 2030. Verdeelsleutel De bovenstaande vragen beïnvloeden uiteraard de beleidsscenario’s. Antwerpen denkt hierbij aan BAU, 40% CO2-reductie en meer dan 40% CO2 reductie, inclusief verdeelsleutels over de verschillende SECAP-sectoren. Andere scenario’s zijn uiteraard welkom. Welk proces en methodieken en software kan Antwerpen inzetten om de beleidsscenario’s te ontwikkelen? Welke best practices bieden inspiratie? Is een bottom-up benadering waarbij bv. stakeholders hun respectievelijke CO2 bijdrage bespreken wenselijk en een voorwaarde om stakeholders duurzaam te betrekken? En zo ja, hoe zou deze kunnen verlopen? Welke ondersteuning ( berekening maatregelen, klimaattoets…) zou gegeven moeten worden Operationalisering: Naarmate de reductiedoelstellingen hoger worden, neemt ook de noodzaak aan responsabilisering, activeren, transparantie, accountability, commitment, e.d. toe. Welke methodieken en instrumenten kunnen zorgen voor een duurzame responsabilisering, commitment, transparantie ( gelet op de complexiteit van de SECAP-sectoren) zodat de doelstellingen gehaald worden? o Een mogelijke piste hierbij is dat vertegenwoordigers van partijen uit de SECAP-sectoren zoals stedelijke diensten, vertegenwoordigers industrie, mobiliteit, residentiële sector…zelf verantwoordelijkheid opnemen bij het vastleggen en uitvoeren en rapporteren van hun deel van de besparing. Bestaan hiervan succesvolle voorbeelden? In welke governance zou dit kunnen vastgelegd worden? Welke kritische succesfactoren moeten vervuld zijn voor een gegeven governance model? o Een mogelijke piste hierbij is het hanteren van een CO2-prijs, al dan niet via shadow accounting in de boekhouding. Bestaan hiervan succesvolle voorbeelden binnen SECAP? Hoe kan dit gebruikt worden?