Tanden: resultaat van epitheliomesenchymale interacties gemengd epithelio- mesenchymaal product ¾ epitheel Ï ameloblasten ⇓ glazuur ectomesenchym Ï odontoblasten ⇓ dentine Ontwikkeling van een tand 1° initiatie migratie van NC cellen epitheel en mesenchym verwerven specificiteit determinatie van distributie en plaats van tanden Ontwikkeling van een tand 2° morfogenese vorming van emailorgaan vorming van tandpapil ‘bud’ Ï ‘cap’ Ï ‘bell’ Ontwikkeling van een tand 3° cytodifferentiatie differentiatie van odontoblasten Ï dentine differentiatie van ameloblasten Ï glazuur Ontwikkeling van een tand 3° cytodifferentiatie Ontwikkeling van een tand 3° cytodifferentiatie Ontwikkeling van een tand ¾ gevolg van veelvuldige, reciproke epithelio-mesenchymale interacties ¾ epigenetische cascade Epigenetische cascade Ontwikkeling van een tand ¾ rol van epitheel en mesenchym weefselrecombinaties ¾ rol van genen mRNA: in situ hybridisatie eiwitten: immunologische kleuringen Ontwikkeling van een tand ¾ rol van epitheel en mesenchym weefselrecombinaties ¾ rol van genen mRNA: in situ hybridisatie eiwitten: immunologische kleuringen Epithelio-mesenchymale interacties epitheel basale membraan mesenchym epitheel ////////////// mesenchym Epithelio-mesenchymale interacties (1) Ï zowel epitheel als mesenchym zijn vereist voor de tandontwikkeling Epithelio-mesenchymale interacties (2) Ï het mesenchym bepaalt de tandvorm Epithelio-mesenchymale interacties (3) Ï 1. het mesenchym heeft een inductieve rol Ï 2. het emailorgaanepitheel is plastisch Epithelio-mesenchymale interacties (4) Ï vogels bezitten geen tanden door wijzigingen in de interacties tussen epitheel en mesenchym Epithelio-mesenchymale interacties Hen’s tooth (Kollar & Fisher, 1980) Epithelio-mesenchymale interacties (5) Ï het epitheel bepaalt niet alleen de distributie van de tanden maar ook hun vorm Ontwikkeling van een tand ¾ rol van epitheel en mesenchym weefselrecombinaties ¾ rol van genen mRNA: in situ hybridisatie eiwitten: immunologische kleuringen A Rol van genen In situ hybridisatie B embryonale muizen, 11.5 dagen A: Msx-1 B: Msx-2 C: Dlx-2 [Sharpe, 1995] C Rol van genen Rol van genen Odontogene homeobox-code Odontogene homeobox-code Ectopische tanden