Chirurgie Aneurysma van de aorta Operatie aan de grote lichaamsslagader Deze folder geeft u informatie over een operatie aan de grote lichaamsslagader in uw buik. Het is goed u te realiseren dat de situatie voor u persoonlijk anders kan zijn dan beschreven. Deze informatie komt natuurlijk niet in plaats van een gesprek met uw arts. Deze zal steeds bereid zijn om u uitleg te geven en op uw vragen in te gaan. Wat is een aneurysma? Een aneurysma is een plaatselijke verwijding van een bloedvat. Deze verwijding ontstaat door een zwakke plek in de wand van een bloedvat. Een aneurysma ontstaat meestal ongemerkt en kan geleidelijk groeien. Meestal veroorzaakt het geen ernstige klachten en wordt het bij toeval ontdekt. Een aneurysma kan in elk bloedvat voorkomen, maar het komt het meeste voor in de grote lichaamsslagader in de buik. Op de plaats van de verwijding is de vaatwand uitgerekt en dunner geworden. In deze zwakke plek van de vaatwand kan een scheur ontstaan, met als gevolg een bloeding. Hoe groter het aneurysma, hoe groter de kans is op scheuren. Daarnaast is in een aneurysma de bloedstroom verstoord. Het bloed wervelt in de plaatselijke verwijding. Daardoor vormt zich in het aneurysma een bloedstolsel. Een enkele keer kan een stukje van dit stolsel (embolie) losraken en meegevoerd worden naar een kleiner bloedvat, vaak in de benen. Dit kleinere bloedvat kan dan plotseling door dit stolsel worden afgesloten. Hierdoor krijgt het lichaamsdeel of orgaan, dat van dit bloedvat afhankelijk is, geen of onvoldoende bloed. Door een tijdige operatie kunnen deze complicaties voorkomen worden. De behandeling van een aneurysma van de buikslagader Als er een aneurysma van de buikslagader is vastgesteld, kunnen er verschillende behandelingen worden overwogen: • Open operatie aan de grote lichaamsslagader (aortabuis- of bifurcatieprothese). • EVAR procedure (Endo Vasculaire Aorta Reconstructie). Informatie daarover vindt u in onze folder EVAR-procedure. Deze folder gaat over de eerste behandeling; de operatie aan de grote lichaamsslagader. De operatie Dit is een grote operatie met een kans op complicaties en zelfs een kleine kans op overlijden. De operatie kan met veel bloedverlies gepaard gaan en de belasting voor hart en nieren tijdens de operatie is groot. Van alle patiënten overlijdt ongeveer 4% als gevolg van de operatie. Daarom moet afgewogen worden of de kans op een scheur opweegt tegen het operatierisico. Is het aneurysma nog klein (onder de 5,5 cm bij de man en 5 cm bij de vrouw), dan wegen de voordelen van een operatie niet op tegen de nadelen. Wel moeten de risicofactoren aandacht krijgen (stoppen met roken, dieet en behandeling van hoge bloeddruk, diabetes mellitus en een te hoog cholesterolgehalte). Eventuele groei van het aneurysma volgen we aan de hand van echo’s. Er wordt alleen geopereerd wanneer de kans op een scheur in de wand groot is. In de regel is dit zo met een doorsnede van het aneurysma boven de 5 tot 5,5 centimeter. Niet alleen de grootte is van belang, maar ook de snelheid waarmee het aneurysma groeit. Als het sneller groeit dan gebruikelijk kan dat een reden zijn om al bij een kleinere omvang een operatie te overwegen. Bij een operatie vanwege een aneurysma van de buikslagader vervangen we het slechte gedeelte van het bloedvat door een kunststof bloedvat (vaatprothese). Is het aneurysma beperkt tot de buikslagader, dan gebruiken we een ‘buisprothese’. Als het aneurysma doorloopt tot in de slagaders naar het bekken of de benen dan gebruiken we een ‘broekprothese’ (een buis met twee poten). Voor deze operatie is een snee nodig over de hele buik. In een enkel geval zal gekozen worden voor een benadering vanuit de zijkant / de flank. Bij een spoedoperatie vanwege een scheur van de buikslagader is de operatieprocedure hetzelfde. Vanwege het bloedverlies is de kans op complicaties of overlijden als gevolg van de operatie wel vele malen groter. Mogelijke complicaties van de buikoperatie Bij een operatie aan de buikslagader kunnen zich specifieke complicaties voordoen, zoals een nabloeding of een bloedstolsel dat de vaatprothese of een beenslagader afsluit. Na zo’n complicatie is vaak een nieuwe operatie nodig. De operatie vormt een grote belasting voor het hart. Hierdoor is de kans op een hartinfarct met eventueel overlijden daaraan groter dan bij andere operaties. Ook kan door de operatie de functie van de nieren verstoord raken. Dan is soms dialyse (kunstnierspoeling) na de operatie noodzakelijk. In veel gevallen herstelt de nierfunctie zich na enkele dagen. Bij mannen kan het voorkomen dat na de operatie aan de aorta de erectie gestoord is, of dat, ondanks een normale erectie, de zaadlozing wegblijft. Dit kan tijdelijk zijn, maar is meestal blijvend van aard. Uiteraard stellen we alles in het werk om de risico's zo klein mogelijk te houden. Daarom wordt u voor de operatie door internist en/of cardioloog onderzocht en nemen we zo nodig voorzorgsmaatregelen. Ter voorkoming van doorligplekken (decubitus) op de hielen adviseren wij u badstof sokken mee te nemen naar het ziekenhuis. Het is uit onderzoek bekend dat roken de kans op complicaties verhoogt. Als u rookt, dan raden wij u met klem aan daarmee enkele weken voor de operatie te stoppen. Na de operatie De operatie vanwege een aneurysma van de buikslagader is een grote operatie. U moet rekening houden met een ziekenhuisopname van 10 tot 14 dagen. Na de operatie wordt u intensief gecontroleerd op de intensive care, het kan nodig zijn dat u beademd moet worden. Als uw lichamelijke toestand het toelaat, kunt u weer terug naar de verpleegafdeling. In de meeste gevallen is dit na 1 dag mogelijk. Direct na de operatie bent u via een aantal slangen verbonden met apparaten. Dat kunnen zijn: • 1 of 2 infusen voor het toedienen van vocht. • Een slangetje in een slagader voor bloeddrukbewaking. • Een dun slangetje in uw rug voor pijnbestrijding. • Een slangetje door uw neus, die via de slokdarm in de maag ligt en de maaginhoud afzuigt. • Een dun slangetje in uw blaas voor afloop van urine (blaaskatheter). Tijdens uw herstel na de operatie worden al deze hulpmiddelen verwijderd. Een aantal dagen na de operatie kunt u geleidelijk aan meer drinken en eten. U begint met water en u gaat via vloeibare voeding naar vaste voeding. Het tempo waarin dat gebeurt hangt af van wat uw maag- darmstelsel kan verdragen. Ontslag Als alles goed gaat kunt u na een buikoperatie in het algemeen na 10 tot 14 dagen naar huis (ontslag). Als u thuishulp nodig heeft, regelen wij die voordat u met ontslag gaat. Bij ontslag hoort u wanneer de poliklinische controle plaatsvindt. Weer thuis Als u weer thuis bent, zult u merken dat u nog snel moe bent. Dit duurt vaak lang, soms wel tot een half jaar. Langzamerhand wordt dit beter en meestal is uw algemene conditie na 3 maanden weer als voor de operatie. Het is moeilijk om vooraf aan te geven wanneer u weer helemaal hersteld zult zijn van de operatie. Een gezonde levenswijze is heel belangrijk, dus: rookt u absoluut niet, neemt u veel lichaamsbeweging, voorkom overgewicht en zorg voor een goede regulering van bloeddruk, bloedsuiker- en cholesterolgehalte. Als zich thuis complicaties voordoen, neemt u dan contact op met uw behandelend specialist via de polikliniek assistent van Chirurgie, tel: (0182) 50 50 50. U kunt vragen naar toestel 4021. Bereikbaar van maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 11.30 uur en van 13.30 tot16.00 uur. Bij acute problemen kunt u ook bellen met de Spoedeisende Hulp, telefoonnummer (0182) 50 53 27. Algemene informatie over het GHZ Voor informatie over het ziekenhuis kunt u terecht op onze website www.ghz.nl. Ook kunt u hiervoor bellen naar ons algemene informatie nummer: (0182) 50 50 50. Vragen? Misschien hebt u na het lezen van deze folder vragen die niet kunnen wachten tot de dag van opname. U kunt uw vragen stellen aan de polikliniek assistent van Chirurgie, tel: (0182) 50 50 50. U kunt vragen naar toestel 402. Bereikbaar van maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 11.30 uur en van 13.30 tot16.00 uur. Tijdens uw opname kunt u uiteraard ook de chirurg of de zaalarts spreken. Colofon uitgave : Groene Hart Ziekenhuis, Gouda productie : Marketing & Communicatie juni 2015 04.04.111