Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? Martien Janssen RIVM/VSP Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Inhoud 1. Algemeen recycling 3-16 2. Kennis en mogelijke risico’s 17-25 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Waar hebben we het over? 3 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Waar hebben we het over? 4 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Afvalhierarchie en circulaire economie circulair lineair 5 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Waste Electrical and Electronic Equipment (WEEE) 6 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 End of life vehicles (ELVs) ● Shreddering Red Giant 7 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Plastic recycling: PET 8 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Plastic recycling: gemeente-werven 9 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Plastic recycling: praktijk 10 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 ELV waste treatment NL: ARN-PST 11 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 ELV waste treatment NL: ARN-PST ● http://www.arn.nl/grondstoffen-en-toepassingen/pst-fabriek/ 12 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Complexiteit: afvalstromen Voorbeelden: 13 ELV-shredder PVC buizen Beeldbuisglas Huishoudelijk afval PET flessen Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Complexiteit: afvalstromen 14 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Simplified schedule plastic recycling 15 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Producten: gemalen polymeer en hergebruikpijp 16 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Risico’s: wat en waar? ● Verspreiding stoffen ● Werknemers ● Consumenten ● Afweging duurzaamheid versus risico’s moeilijk te maken – Doorlichten gehele keten › Zie volgende dia – Energiegebruik – Effecten toxiciteit – Factoren die bepaald worden door economie 17 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Risico’s: welke stoffen? ● Annex XIV stoffen: kandidaatslijst – Lood – Enkele ftalaten ● Annex XVII stoffen: restricties – Cadmium – Organotin-verbindingen – Enkele ftalaten ● Persistente Organische verbindingen (POPs) – Enkele BDEs – Hexabroomcyclododecaan (HBCDD) 18 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Risico’s: welke stoffen? ● Additieven – heat stabilizers that prevent PVC degrading during processing, – antioxidants – UV-stabilizers ● Enkele duizenden additieven ● 70-80% gebruikt in PVC, 10% voor PE en PP ● Welke additieven? – flame retardants (chlorinated and brominated, e.g. commercial tetraBDE and - pentaBDE, HBCDD), – plasticizers (phthalates) en – heavy metals stabilizers (cadmium and lead) 19 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Risico’s: werknemers ● Ceballos & Dong, 2016: – 37 publications from 4 electronic databases specific to chemical exposures in formal e-recycling facilities: metalen + BFRs ● Aktiviteiten: – Verzamelen – weinig blootstelling verwacht – Wassen – weinig blootstelling verwacht – Grinding – blootstelling door stofvorming – Compounding – mogelijk blootstelling door opwarming materiaal – Meetcampagne door afvalverwerkers – Blootstelling aan lood/cadmium werknemers gevolgd – Data niet openbaar 20 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Risico’s: werknemers ● NIOSH/CDC –2014, US e-Waste Facilities – Facilities where the CRT glass is processed: can be overexposed to lead and cadmium – Practices indicative poor control of dust generated during recycling. ● https://blogs.cdc.gov/niosh-science-blog/2014/09/30/escrap/ ● Julander et al 2014, Sweden – e-Waste – Higher concentrations of chromium, cobalt, indium, lead, and mercury in blood, urine, and/or plasma of the recycling workers, compared with the office workers. – Linear associations between the inhalable particle fraction and blood, plasma, or urine 21 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Risico’s: werknemers ● Aas, 2015, Norway, e-Waste – The measured concentrations, both in Norway and abroad, were generally below the relevant occupational exposure limits. – Studies identified a number of new substances of relevance for the chemical work environment that should be considered for inclusion in new exposure studies in Norway. – Some studies found considerable positive effect of preventive measures. – Potential for harmful exposure is present in the management and recycling of WEEE. Need for more comprehensive data on the conditions found in these work environments in Norway. 22 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Risico’s: Consumenten ● Blootstelling key ● Limieten ● Closed loop – PVC buizen – Inname EPS (piepschuim) door sommige auto-producenten ● Welke toepassingen? – Geringe kans op blootstelling: auto’s – Niet in kinderspeelgoed – Niet in FCMs › thermo-cup lids and an egg cutter made from recycled WEEE – Niet in buizen voor drinkwater › Lead Contamination Drinking Water India due to PVC Pipes 23 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Risico’s: Consumenten Sample Thermo cup Thermo cup Egg cutter Thermo cup Thermo cup Thermo cup Thermo cup Country CZ/Prague CZ/Prague CZ/Prague CZ/Zlín CZ/Zlín CZ/Zlín CZ/Prague Thermo cup Thermo cup 30 DE/Frankfurt am Main CZ/Prague item Black sliding stopper Black sliding stopper Dark brown polymer Black sliding stopper Black cup body Black sliding stopper Black stopper Black lid Black sliding stopper Black sliding stopper 49 mg/kg 1214 1294 18 398 188 1922 10 11 740 1104 10 polymer ABS ABS ABS ABS PP+PE ABS ABS ABS ABS ABS • Samsonek & Puype 2014 • 30 samples, 49 items measured, 10 contained decaBDE: 4 samples above 0.1%, 3 between 0.01 and 0.1% and 3 below 0.01%; highest concentration 0.2% • mainly in ABS and PP/PE. • No information on the individual items, brands, nor where the products are made, nor whether made from recycled material • Wordt bijna nooit gerapporteerd over nul-metingen • Zou voor een reëel overzicht wel wenselijk zijn 24 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016 Samenvatting ● Verschillende soorten plastics (polymeren) ● Beperkte lijst van stoffen – additieven – Combinatie polymeer/toepassing/additief ● Verschillende bewerkingsstappen ● Europese of zelfs mondiale markt ● Electronisch afval/End of life vehicles ● Werknemers: arbeidsomstandigheden – Meeste onderzoek in e-Waste en metalen – Stof-emissies ● Consumenten – Aandacht voor speciale producten: FCM, speelgoed – limieten – Weinig gegevens – vaak over incidenten, geen overzicht 25 Plastic recycling in de praktijk: hoe risico's te beheersen? | 25 oktober 2016