Thermo regulatie Lesinhoud Anatomie

11‐4‐2013
Lesinhoud
Thermo regulatie
• Anatomie/fysiologie
• Meetmethoden
• Hyperthermie/hypothermie
– Oorzaken
– Verschijnselen
– Behandeling
VICV/BVF/SEH
Jan Pouwels
2013
april 2013 Jan Pouwels
1
Anatomie & Fysiologie
april 2013 Jan Pouwels
2
homeothermie vs. poikilothermie
de mens is homeotherm:
• Homeothermie vs. Poikilothermie
– Voordelen:
‐ Effectieve chemische reacties
‐ Constante lichaamstemperatuur
C
li h
– Nadelen:
‐ Kleine range in levensvatbare lichaamstemperatuur (27‐42 ºC)
‐ Kost veel energie
• Kerntemperatuur vs. Schiltemperatuur
• Thermo‐regulatie mechanisme
april 2013 Jan Pouwels
3
warmteproduktie
• basaal metabolisme: • topsport:
• 1° C per uur
• 1° C per 15 min.
april 2013 Jan Pouwels
april 2013 Jan Pouwels
4
kerntemperatuur vs. schiltemperatuur
5
april 2013 Jan Pouwels
6
1
11‐4‐2013
Circadiane ritme
Delta T ( ‐ T)
• Verschil tussen kern en schil
• Normaal: + 2 ‐ 4 ° C
• Afwijkend: ≥ 4 ‐ 7° C
• Vasoconstrictie
• Vasodilatatie
Kern‐ en schiltemperatuur laten tegengestelde patronen zien
april 2013 Jan Pouwels
7
Thermo‐regulatie mechanisme
april 2013 Jan Pouwels
8
Thermo‐regulatie mechanisme
• Sensoren
– Huid, CZS
• Thermostaat
– Setpoint S
i
• Effectoren
– Balans april 2013 Jan Pouwels
9
Thermo‐regulatie mechanisme
Warmte afgifte
Warmte produktie
Basaal metabolisme
Spieractiviteit
Hormonen • balans
april 2013 Jan Pouwels
10
Thermo‐regulatie mechanisme
Hitte produktie in rust
Zweetklieren
Arteriolen
Hitte produktie in actie
huid en spieren
borst en buikorganen
huid en spieren
hersenen
borst en buikorganen
andere
hersenen
andere
Temp stijging van 0,5 °‐ 1° per uur
Temp stijging van + 1° per 15 min.
april 2013 Jan Pouwels
11
april 2013 Jan Pouwels
12
2
11‐4‐2013
Thermo‐regulatie mechanisme
Thermo‐regulatie mechanisme
Warmte afgifte
•
•
•
•
Radiatie 65%
R
di i 65%
Evaporatie 30%
Convectie 10%
Conductie 5%
april 2013 Jan Pouwels
gedrag
autonome zenuwstelsel
• Extra kleding
• Rillen/klappertanden
• Activiteiten • Kippevel
• Vasoconstrictie
13
april 2013 Jan Pouwels
Meetmethoden hypothermie
Bloedtemperatuur (SG/PICO):
• invasief maar betrouwbaar
Tympanometrie (oorthermometer):
• makkelijk maar onbetrouwbaar
• niet geschikt bij hypothermie
• Therapeutische hypothermie
– Post reanimatie
– Hoge ICP
Oesophagaal:
• betrouwbaar
Oraal:
• makkelijk maar onbetrouwbaar (invloeden)
•niet geschikt bij hypothermie
Rectaal:
• betrouwbaar, continu, niet comfortabel,
complicaties (contra‐incdicaties)
• Primaire hypothermie
– accidenteel
Blaastemperatuur:
• betrouwbaar, continu
april 2013 Jan Pouwels
• Secundaire hypothermie
15
32° ‐ 35° C
• Matig:
28° ‐ 32° C
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•Verstoorde thermoregulatie
• Centraal zenuwstelsel
• Endocrinologisch
• Onvoldoende energie
g
• Neuromusculaire ziekten
•Warmteverlies
• Huidziekten, brandwonden
• Iatrogeen
• Infecties/sepsis/shock
april 2013 Jan Pouwels
16
hypothermie
Indeling hypothermie
• Mild:
14
• Ernstig: < 28° C
april 2013 Jan Pouwels
17
april 2013 Jan Pouwels
18
3
11‐4‐2013
Pathofysiologie hypothermie
CZS
•
•
•
•
Bewustzijnsdaling
Onbetrouwbare GCS
Autoregulatie tot 25° C
EEG & SSEP:
– Abnormaal v.a. 33,5° C
– EEG = 0 v.a. 20° C
• 20° ‐ 25° C: geen vegetatieve reflexen
• Hypoxie tolerantie:
– Tot 22° C = 18 ‐ 24 min.
– Tot 10° C = 64 – 80 min.
(Dierexperimenteel)
Pathofysiologie hypothermie
cardiovasculair
renaal
endocrinologisch & metabolisme
• Vasoconstrictie
• Koude diurese
• wisselende glycemie
• lipiden metabolisme
• Na+ en K+ verstoringg
– overvulling, koude diurese
– vasoconstrictie
– minder ADH
• Cardiac Output ↓
• Bradycardieën
• Ritmestoornissen
gastro‐intestinaal
•
•
•
– Verlengde QT‐tijd
– < 27° C ÆVF – < 20° C Æ VF !!!
• ECG‐afwijkingen
• Leukopenie, trombopenie, denaturatie proteïnen
april 2013 Jan Pouwels
stolling
• stollingsstoornissen
• D.I.S.
respiratie
19
Hypothermie behandeling
•
•
•
•
AMV ↓
hypoxie en hypercapnie
bronchoconstrictie (a.g.v. nervus vagus stimulatie)
verschuiving O₂‐dissociatie curve
april 2013 Jan Pouwels
20
Hypothermie behandeling
• Opwarmen
–
–
–
–
<34° C geen darmmotiliteit
leverfunctie ↓ < 25° C pancreasnecrose
Passief (verwijder koude kleding, isolatie)
Externe warmte (infusen (level I), gas, warmtedekens)
Blaas/maag/thorax spoelen
Blaas/maag/thorax spoelen
EC‐circulatie (hart/longmachine)
• Vitale functies bewaken/ondersteunen/overnemen
• Voorkom verdere afkoeling (sedatie/verslapping)
• Komt medicatie aan bij ernstige hypothermie?
• Hypothermie beschermt, langdurige h
i b h
l d i
reanimatie kan zinvol zijn
• Wanneer wel/niet reanimeren en hoe ?
– After‐drop
– Koude diurese
april 2013 Jan Pouwels
21
april 2013 Jan Pouwels
Hypothermie
22
Hyperthermie
• koorts (koude rilling)
To CPR or not to CPR ?
• warmtestuwing
• maligne hyperthermie
• maligne neuroleptisch syndroom
• gestoorde thermoregulatie:
– metabolisme ↑
– afgifte ↓
– hypothalame of CZS‐dysfunctie
april 2013 Jan Pouwels
23
april 2013 Jan Pouwels
24
4
11‐4‐2013
hyperthermie
Hyperthermie pathofysiologie
•
•
•
•
•
•
•
•
•
april 2013 Jan Pouwels
compensatiemechanismen
CZS Æ bewustzijnsdaling/delier/coördinatie ↓
leverfalen
endotheel beschadigt
nierfalen, ARDS, rhabdomyolyse
hemodynamiek ↓
lactaatacidose, hyperkaliaemie
stolling ↓ (DIS)
> 42° C denaturatie proteïnen
25
april 2013 Jan Pouwels
26
27
april 2013 Jan Pouwels
28
Behandeling hyperthermie
• Afkoelen:
– Blanket roll, Bair hugger, Cold packs, Spray lauw water
– Cool guard
– Cave: verminderde afgifte door vasoconstrictie a.g.v. koelen
• Bewaak/corrigeer vitale functies
– Resp. insuff., hartfalen, lever‐ nierfalen, rhabdomyolyse, DIS, convulsies, delier, • Vochtresuscitatie
• Corrigeer electrolytenstoornissen
april 2013 Jan Pouwels
Opwarmen ja of nee ?
• Casus 1:
• Casus 2:
Patiënt komt binnen met een
geïsoleerd neurotrauma
Patiënt komt binnen na een
trauma met een
epiduraalbloeding,
aangezichtsfrakturen
h f k
en een
bekkenfraktuur
Temperatuur: 34,1
34 1
HD: stabiel
Resp: PRVC
Temp: 33,9
HD: instabiel
Resp: PC
april 2013 Jan Pouwels
29
5