Tijd voor Transitie: Een verkenning van de overgang naar een

Tijd voor Transitie: Een verkenning van de overgang naar een
klimaatneutrale economie
Job Swank
18 maart 2016
1
Radicale transitie naar CO2-neutrale economie nodig
Gt CO2-uitstoot per jaar
Job Swank
18 maart 2016
Energieverbruik opkomende economieën groeit nog sterk
Energieverbruik per capita in vijf regio’s 2014
Mtoe per inwoner
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
India
China
EU
NL
VS
Bron: BP.
Energie-intensiteit NL relatief hoog …
Energie-intensiteit (TJ/reëel bbp)
80
40
40
60
30
30
40
20
20
20
10
10
0
0
0
Landbouw, bosbouw
en visserij
Manufacturing
w.v. chemische
industrie en
producten
Totaal bedrijfstakken
(re-as)
Nederland
Eurogebied (12)
Energie-intensiteit NL relatief hoog …
Energie-intensiteit (TJ/reëel bbp)
CO2-intensiteit (Duizend ton/reëel bbp)
80
40 200
40
60
30 150
30
40
20 100
20
20
10
50
10
0
0
0
Landbouw, bosbouw
en visserij
Manufacturing
w.v. chemische
industrie en
producten
Totaal bedrijfstakken
(re-as)
Nederland
0
Landbouw,
bosbouw en
visserij
Eurogebied (12)
Manufacturing
w.v. chemische
industrie en
producten
Totaal
bedrijfstakken (reas)
Ook verduurzaming energiemix nodig
Procenten totale energieverbruik
Eurogebied
Nederland
100
100
80
80
60
60
40
40
20
20
0
0
65
70
75
Duurzaam
80
85
Nuclear
90
95
Kolen
00
Gas
05
10
Olie
65
70 75
Duurzaam
80 85
Nuclear
90 95
Kolen
00 05 10
Gas
Olie
Uitzettingen financiële instellingen op fossiele sector
vooralsnog geen systeemrisico
6%
Percentage van totale activa
5%
Overige
4%
Grondstoffen
3%
Aandelen
Obligaties
2%
Leningen
1%
0%
Banken
Verzekeraars
Pensioenfondsen
Uitzettingen financiële instellingen op fossiele sector
vooralsnog geen systeemrisico
6%
37,8 mld €
Percentage van totale activa
5%
Overige
4%
Grondstoffen
3%
2%
Aandelen
Obligaties
39,7 mld €
Leningen
9,3 mld €
1%
0%
Banken
Verzekeraars
Pensioenfondsen
Uitzettingen financials op fossiele en CO2–intensieve sectoren
Blootstellingen aan CO2-intensieve sectoren
ten opzichte van totale activa
Banken
1953 mld €
[CATE
GORIE
NAA
M]…
CO2inten
sief
[PER
CE…
Verzekeraars
794 mld €
Pensioenfondsen
699 mld €
[CATE
GORIE
NAAM
]
[PER…
CO2inten
sief
[PER
CENT
AGE]
[CATE
GORIE
NAAM
]
[PER…
CO2intens
ief
[PER
CENT
AGE]
Blootstellingen opgesplitst naar sector en type activa
€39,7 mld
Fossiele brandstoffen
€11,7 mld
Energie opwekking
€24,2 mld
Basisindustrie
€48,6 mld
Transport
€66,4 mld
Landbouw
€9,3 mld
Fossiele brandstoffen
Energie opwekking
€10,9 mld
€5,5 mld
Basisindustrie
€2,7 mld
Transport
€5,9 mld
Landbouw
€37,8 mld
Fossiele brandstoffen
Energie opwekking
€16 mld
Basisindustrie
€13,5 mld
€6,9 mld
Transport
€12,4 mld
Landbouw
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
Blootstellingen (in % totale activa)
Leningen
Obligaties
Aandelen
Grondstoffen
Overige
9
Hoofdboodschappen
• Focus op CO2:
•
•
•
•
Juiste prijs: 30 … 100 euro per ton (nu ca. 8)
Creëer schaarste in ETS
Weg van kolen en olie
Duurzaam is instrumenteel … maar vergt elektrificatie
• Sluit geen brugtechnologieën uit:
•
•
•
•
Grootschalige Carbon Capture and Storage (CCS)
Gas
Kernenergie?
Minder economische groei?
• Betrouwbare overheid
• Investeringen met lange levensduur
• Klimaatwet?
Energie-akkoord
• Perfecte methode: breed draagvlak
• Ambities tot 2023 grosso modo consistent met Parijs.
• Echte uitdagingen in latere decennia:
• 40% CO2-reductie in 2030 t.o.v. 1990
• CO2-neutraal rond 2060 (of eerder voor 1,5°C opwarming)
• Efficiënt voor lange termijn? Geen expliciete CO2-doelstelling!
• Genoeg aandacht voor innovatie?