Veepeiler varken Ontwormen: zijn we goed bezig?

Studienamiddag Veepeiler varken
Ontwormen: zijn we goed bezig?
Elise Vandekerckhove, DVM
Doctoraatsstudente Veterinaire Parasitologie, UGent
Ascaris suum: nog steeds een probleem?
Belangrijkste parasiet in
intensieve varkensteelt !
Ascaris infecties blijven sterk aanwezig in varkenshouderij
Percentage bedrijven in Denemarken waar Ascaris
besmetting is waargenomen over de afgelopen 25 jaar.
100%
80%
60%
40%
20%
0%
1989
1999
2010
Ascaris: Levenscyclus
Dag 0
Dag 42
L3 larve
Dikke darm
Adulten
Dag 3
L5 larve
Dag 23-25
L4 larve
Dag 10-12
L3 larve
Dag 10
Lever
Dunne darm
L3 larve
Longen
Dag 7
L3 larve
Waarom blijft Ascaris zo hardnekkig aanwezig?
1.
2.
Hoge ei-uitscheiding
– 200.000 - 900.000 eieren per worm per dag
Hoge resistentie van eieren
– Urine werkt afdodend
– Kunnen tot >5 jaar overleven in omgeving.
3.
Lange levensduur worm
– ± 1 jaar , max eiproductie na 10-12 weken.
Hoge
infectiedruk
Ascaris: Schade
Hoewel Ascaris infecties zelden ziekteverschijnselen
geeft, kunnen infecties met deze parasiet toch schade
veroorzaken!
1. Migrerende larven (voornamelijk)
- In lever: Ontwikkeling van “White spots”
- In long:
Puntbloedingen => Kortademig
Hoesten 6 tot 14 dagen na infectie
Letsels door de migrerende larven gemakkelijke
ingangspoort voor andere ziektekiemen (bv. Griep)
Ascaris: Schade
2. Volwassen wormen in de darm
• darmontsteking
– geringe verterings- en resorptiestoornissen
• Darmverstopping en scheurtjes in de darm met
buikvliesontsteking
• Volwassen wormen kunnen de galafvoer
verstoppen
• Zwakke plekken in darmwand
– ongeschikt voor worstbereiding
Ascaris: Productieverlies
Minder dagelijkse
groei
Afgekeurde
levers
Hogere
voederconversie
Minder vleesaanzet
Meer sterfte door
bijkomende ziektes
Waarom blijft Ascaris zo hardnekkig aanwezig?
Gebrek aan (goede) diagnose
Geen informatie over de infectiegraad
Ontwormingsschema’s worden niet
strikt toegepast
Traditionele diagnose van Ascaris
 Op basis van “white
spots” op de levers
 Op basis van wormeieren
in de mest
White spots
Op basis van “white spots” op de levers
1. White spots genezen en verdwijnen na enkele weken
2. Varken ontwikkelt weerstand
 Gevolg: Nieuwe larven worden afgedood voordat
ze de lever bereiken
 Geen/minder white spots!
Ontwikkeling
van barrière ter
hoogte van de
darm
Dag 0
Dag 42
Dikke darm
Dag 3
Dag 10
Lever
Dunne darm
Longen
Dag 7
Op basis van “white spots” op de levers
1. White spots genezen en verdwijnen na enkele weken
2. Varken ontwikkelt weerstand
 Gevolg: Nieuwe larven worden afgedood voordat
ze de lever bereiken
 Geen/minder white spots!
3. Geen gevoelige techniek
(snel nakijken van levers)
Onderschatting van
het probleem!!
Op basis van wormeieren in de mest
 Door een natuurlijke weerstand groeien de larven slechts in
ongeveer 30% van de varkens uit tot volwassen worm in de darm
Dag 0
Natuurlijke
uitdrijving van
larven uit de dunne
darm op dag 15-19
Dikke darm
Dag 42
Dag 3
Dag 10
Lever
Dunne darm
Longen
Dag 7
Op basis van wormeieren in de mest
 Door een natuurlijke weerstand groeien de larven slechts in
ongeveer 30% van de varkens uit tot volwassen worm in de darm
Gevolg: Slechts een beperkt aantal varkens 30-40% zullen ooit volwassen
wormen in zich dragen alhoewel alle varkens besmet zijn geweest!
Besmet
Drager van volwassen wormen
Onderschatting van
het probleem!!
Nood aan verbeterde diagnostiek van Ascaris
Aan/Af wezigheid
Blootstelling!
meten van antistoffen opgewekt tegen de
parasiet in het bloed van het varken
De SERASCA® test is gevoeliger dan het gebruik van %
beschadigde levers
1.5
E
Gemiddelde ODr
A
D
1.0
L
C
JRG
B
T
F
0.5
H
P
N
I
K
Grenswaarde 0.5
S
M
O
0.0
0
50
% beschadigde levers
100
De SERASCA® test is gevoeliger dan mestonderzoek
Analyse van 10 meststalen en 10 bloedstalen op 3 bedrijven
Hoe wordt de SERASCA® test gebruikt?
• 10 bloed stalen van oudere
mestvarkens (>80 kg)
• Het gemiddelde testresultaat wordt
weergegeven en verschaft
informatie over de maat van
infectie in één welbepaalde stal
• Stalen kunnen via DGZ worden
binnengebracht
170
750
160
700
Groei per dag (g)
Aantal dagen in afmest
Test resultaat lijkt gelinkt met productieresultaten
150
140
130
120
0.0
0.5
1.0
Serasca Test resultaat
1.5
650
600
550
500
0.0
0.5
1.0
Serasca Test resultaat
1.5
> 0.500 = infectie aanwezig
Waarschijnlijk aanzienlijke
economische gevolgen
< 0.500 = Geen/lage infectie
Geen/beperkte economische
gevolgen
Goede ontworming
Ontwormingsschema bekijken
Optimaal Ontwormingsschema
Nursery
Batterij
phase
FaMeststal
ening phase
2nd Treatment
1st Treatment
Weaning
Spenen
Birth
Kraamstal
Possible first
infec on
3rd Treatment
Leeftijd
Age in
inweken:
weeks: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 …
Prepatent Period
5-6 weeks
Prepatent Period
5-6 weeks
 1e ontworming: opzet afmest (week 10; biggen ±25kg)
 2e ontworming: week 16 (varkens ±50kg)
 3e ontworming: week 22 (varkens ±80kg)
 Binnen 6 weken slacht?
Slaughter
Slachting
Ascaris: Behandeling
•
•
Veel gebruikte ontwormingsmiddelen:
•
Levamisole
•
Fenbendazole / Flubendazole
•
Ivermectin / (Doramectin)
Te overwegen:
• Kostprijs
• Extra werk
De bedoeling van een behandeling is om de
ontwikkeling van volwassen wormen te
verhinderen
Geen verdere besmetting van de stal
Omgevingsbesmetting zal langzaam
afnemen
Voorbeeld: Ontworming op week 10 en week 22
Ronde 1
Ronde 2
Leegstand
Eieren in de
omgeving
Eieren in de mest
10
Ontworming
16
Leeftijd
22
Ontworming
26
10
Ontworming
Voorbeeld: Ontworming op week 10 en week 16
Ronde 1
Leegstand
Ronde 2
Eieren in de
omgeving
10
Eieren
in de
mest
22
16
26
10
Leeftijd
Ontworming
Ontworming
Ontworming
Voorbeeld: Ontworming op week 10 en week 18
Ronde 1
Leegstand
Ronde 2
Eieren in de
omgeving
Eieren
in de
18mest
Leeftijd
10
16
Ontworming
Ontworming
24
26
10
Ontworming
VOLHOUDEN !!!!!
Ronde 1
Leegstand
Ronde 2
Eieren in de
omgeving
Eieren in de mest
10
Ontworming
16
Ontworming
22
26
10
Leeftijd
Ontworming
Ontworming
Goede reiniging tussen mestrondes helpt met
het verminderen van het aantal infectieuze
eieren in de omgeving.
Ronde 1
Leegstand
Ronde 2
Eieren in de
omgeving
10
Eieren
in de
mest
22
16
26
10
Leeftijd
Ontworming
Ontworming
Ontworming
Praktijkvoorbeeld:
Bedrijf met varkens die erg goed groeien
Slacht na 13 weken opzet in de afmest -> geen 3 ontwormingen
mogelijk…
Voorbeeld: Ontworming op week 10 en week 16
Ronde 1
slachting
Ronde 2
Eieren in de
omgeving
10
Eieren
in de
mest
16
Leeftijd
Ontworming Ontworming
22
Ontworming
23
10
Praktijkvoorbeeld:
Bedrijf met varkens die erg goed groeien
Slacht na 13 weken opzet in de afmest -> geen 3 ontwormingen
mogelijk…
Aanpak:
Gebruik van nieuwe test: Biggentest -> opsporen van besmetting in een
vroeger stadium mogelijk!
Praktijkvoorbeeld:
Test voor diagnose van Ascaris bij biggen
Bloed van 10 biggen einde batterijen:
Infectie aanwezig?

Nee

Eerste ontworming pas na 3 weken opzet

Tweede ontworming op week 9

Slacht 4 weken later
 Screening batterijen mogelijk met de biggentest!
 Stalen kunnen via DGZ binnengebracht worden
Bedankt voor uw aandacht
http://www.serasca.com
[email protected]
0498/620543