Sociale cohesie en burgerschap

SOCIALE COHESIE EN BURGERSCHAP
Inleiding
Een school maakt deel uit van de maatschappij en bouwt mee aan de vorming van
jonge “burgers”. Een groot deel van de dag, brengen jongeren door op school. Zij
krijgen daar niet alleen kennis aangereikt, maar ook normen en waarden over de
samenleving. De school en ook de klas, is de speeltuin waarbinnen sociale
vaardigheden op een veilige manier geoefend worden. Doelstelling is onze leerlingen
de basiskennis, vaardigheden en houding bij te brengen die ze nodig hebben om een
actieve rol te spelen in hun eigen leefomgeving en in de samenleving.
Roncalli is een school op oecumenische grondslag en respecteert andere
overtuigingen. Dat laten we doorklinken in ons dagelijks handelen, maar we geven
daar ook gericht vorm aan. Te denken valt daarbij aan projecten, voorlichtingen,
bezoeken en lessen bij diverse vakken. Leerlingen maken kennis met begrippen als
democratie, rechtsstaat, grondrechten, mensenrechten, levensbeschouwingen,
(sub)culturen, het omgaan met maatschappelijke diversiteit, manieren van
conflicthantering, gelijkwaardigheid, sociale verantwoordelijkheid, respect enzovoort.
De vakken levensbeschouwing een maatschappijleer(bovenbouw)neemt daarbij een
ruime plaats in, naast geschiedenis, aardrijkskunde en voor enkele onderwerpen ook
andere vakken.
Sinds 1 februari 2006 is in de wet opgenomen dat scholen bijdragen aan “actief
burgerschap en sociale cohesie”. Enkele domeinen van burgerschapscompetenties
zijn:
 Democratie
 Sociale participatie
 Identiteit
Hoe hieraan exact wordt vormgegeven binnen onze school, wordt duidelijk in dit
document.
SCHOOLBREED
Een aantal activiteiten vinden op regelmatige basis plaats voor de volledige school.
Hieronder valt:
1. Kerstviering rondom een thema dat raakt aan een maatschappelijk thema.
Teksten, muziek, drama worden afgestemd op dit thema. Soms wordt ook van
leerlingen een bijdrage gevraagd, zoals toen het onderwerp “voedselbank”
was;
2. De jaarlijkse podiumavond “Roncalli X-perience” kiest altijd een goed doel
waarvoor de leerlingen zich inzetten. Het goede doel ontvangt de opbrengsten
van deze avond.
3. Incidentele schoolbrede projecten, zoals in 2012-2013 Warchild;
4. Corvee
5. Vrijwilligerswerk op open dagen
1
6. Door individuele leerlingen aangedragen goede doelen
7. Leerlingen van bovenbouwgroepen stellen zich beschikbaar als
mentorleerling. Zij begeleiden tijdens het eerste jaar 7 brugklassers per
leerling. Zij dienen als luisterend oor en helpen de nieuwe leerlingen wegwijs
raken in de organisatie.
Klas 3 en hoger:
Inzet bij maatschappelijke stage van 30 uur per leerling.
ONDERBOUW PER JAARLAAG
Klas 1
Project over vuurwerk en de gevaren in december
Week van de mediawijsheid.
De mediathecaris geeft de leerlingen lessen. Het geheel wordt afgesloten door het
ondertekenen van een Internetprotocol, waarin leerlingen vastleggen andere mensen
via Internet niet lastig te vallen.
Binnen vakken:
Aardrijkskunde:
Verschillende culturen in de wereld
Biologie
Voorlichting over seksualiteit en o.m. homoseksualiteit
Geschiedenis:
Ontstaan van verschillende samenlevingsvormen
Politiek: van eenvoudig naar gecompliceerd
Ontstaan van de democratie
Levensbeschouwing
Identiteit, levensbeschouwelijke kijk
Uitingen van levensbeschouwing
Christendom
Humanisme
Vriendschap
Begin van leven
Klas 2
Project: “Kruip in de huid van”
Hierbij onderzoeken leerlingen mensen met een diversiteit aan beroepen, er komen
mensen voorlichting geven over hun beroep en de connectie tussen beroep en
opleiding wordt gelegd.
Kort project door NS; over omgaan met elkaar, plegen van misdrijf en de invloed
daarvan op je toekomst
2
Aardrijkskunde
Zuid Afrika waaronder de HIV-problematiek en verschillen arm en rijk in de wereld
Stedelijke opbouw van Nederland en bevolkingsgroepen
Geschiedenis (havo en vwo)
Samenlevingsvormen: rijken en armen
Industriële revolutie; opkomst vakbonden en ontstaan politieke partijen
Slavernij; schoolstrijd; feminisme
Imperialisme; bestuur Europese landen en koloniaal bestuur
Van absolutisme naar inspraak van het volk
2 vmbo
Rijk en arm
Van absolute macht naar inspraak volk
Slavernij; ongelijke behandeling
Industriële revolutie
WO1: nationalisme en bondgenootschappen
Crisis
WO2: dictatuur en Jodenhaat en de effecten
Koloniaal bestuur en denken
Politiek:
Van absolutisme naar democratie
Industriële revolutie; opkomst vakbonden en ontstaan politieke partijen, feminisme
Verkrijgen van macht en de wereldoorlogen
Bondgenootschappen en nationalistische gevoelens
Communisme
Koloniaal bestuur
Levensbeschouwing
Jodendom
Wie ben ik?
Natuur en milieu
Taal en levensbeschouwing
Islam
Seksualiteit
Klas 3
Vmbo-tl
Koude oorlog
Communisme en Kapitalisme en hun ideologie
Situatie Midden Oosten
Glasnost en Perestrojka
Europese politiek na WO II en oprichting EU
Zionisme
Havo/vwo
Verzuiling
Bezetting en Holocaust
Ontstaan van jeugdculturen
Meerkleurige samenleving
3
Leven als Europees staatsburger
Situaties in Midden Oosten
Opkomst communisme
Economische depressies
Fascisme
Ontstaan van VN
Communisme versus Kapitalisme
Glasnost en Perestrojka
Zionisme
Scheiding der machten in Nederland, staatinrichting
Rechtspraak en wetten
Afstaan koloniën
Millenniumdoelen: omgaan met minderbedeelden in de wereld
Nationalisme in Oost Europa
Groeiende Europese samenwerking komst monetaire unie. Strijd tegen terrorisme
Werking van democratie in Amerika
Levensbeschouwing
Schoonheid en uiterlijk
Omgaan met elkaar
Sport
Dood
Relaties
God
BOVENBOUW
Bij de bovenbouw zijn de vakken geschiedenis, levensbeschouwing,
maatschappijleer de belangrijke vakken op het gebied van burgerschap en sociale
cohesie. Hier worden de onderwerpen in PTA vastgelegd en beoordeeld door middel
van praktische opdrachten en S.E.’s.
Project: Cross your Borders voor 4 havo en atheneum
Een reis langs onbekende landen en het ontrafelen van wereldproblemen in drie
dagen. Nadenken over mondiale en maatschappelijke problemen in de wereld en
een poging leerlingen daarin actief te maken.
VMBO 4: bezoek aan de rechtbank.
Bijzonderheden:
Levensbeschouwing:
Bezoek aan moskee voor 4 havo en atheneum
Behandeling van verschillende geloofsovertuigingen
Maatschappijleer
Bij de lessen maatschappijleer worden vier onderwerpen behandeld:
1. Democratie
2. Rechtstaat
3. Multiculturele samenleving
4. Verzorgingsstaat
4
Leerlingen stemmen binnen de landelijke verkiezingen binnen de school. Dit geldt
voor gemeente- en Tweede Kamerverkiezingen. De uitslagen worden bekend
gemaakt en besproken. Democratische en ondemocratische verschijnselen worden
besproken rondom stemmen en macht. (SE praktische opdracht verbonden aan dit
onderwerp)
Vanaf volgend jaar een bezoek aan de Tweede Kamer en een rechtbank.
Ook EU is een belangrijk onderwerp.
5