Grootste aardbevingen in Italië sinds 1905

4 AARDSCHOK
DE STANDAARD
DE STANDAARD
DINSDAG 7 APRIL 2009
DINSDAG 7 APRIL 2009
Voorspelde
bevingen
kloppen
vooral
achteraf
AARDSCHOK 5
Grootste aardbevingen in Italië sinds 1905
Bern
ZWITSERLAND
OOSTENRIJK
SLOVENIE
5
EUROPA
Ljubljana
Zagreb
KROATIE
Venetië
ITALIE
© ap
Turijn
© epa
5 1976
In het noordoosten van Italië, in Friuli,
komen bijna 1.000 mensen om en
worden 70.000 inwoners dakloos
door een aardbeving van 6,1.
Ligurische
Ze e
9 6 april 2009
Bij een krachtige aardbeving in de
Abruzzen, op tachtig kilometer ten
oosten van Rome, komen meer
dan 130 mensen om.
Schaal van Richter: 6,3
Diepte: 10 km
Tijd: 03:32 uur maandagochtend
Bologna
Firenze
Een waarschuwing voor de aardbeving werd door de
Italiaanse autoriteiten in de wind geslagen. Dat kun
je hen niet verwijten, zegt een Leuvense geoloog.
A
p e
n n
i j
n e
n
7
© ap
4 1930
Sarajevo
Een aardbeving van 6,5 in de streek
van Irpinia in het zuiden van Italië
maakt bijna 3.000 doden.
6 1980
Er vallen 2.735 doden en meer dan
7.500 gewonden bij een aardbeving
met epicentrum in Eboli, maar waarvan de schokken tot in Napels worden gevoeld.
9
Corsica
BOSNIEHERZEGOVINA
3
Rome
Adriatische
Ze e
Bari
8
4
VA N O N Z E R E DACT R I C E
HILDE VAN DEN EYNDE
BRUSSEL
Een onderzoeker
van het Italiaanse nationale laboratorium in het berggebied
van de Gran Sasso heeft de voorbije weken gewaarschuwd voor
een aardbeving in Midden-Italië.
Giampaolo Giuliani deed zijn
voorspelling op grond van de
analyse van radongas dat uit de
aardkorst ontsnapt.
De voorspelling van de wetenschapper veroorzaakte grote onrust bij de bewoners van de plaatsen l’Aquila en Sulmona, waar al
sinds februari trillingen werden
waargenomen. De gemoederen
liepen zo hoog op dat Fabio Federico, de burgemeester van Sulmona, de wetenschapper publiekelijk verweet met zijn voorspellingen de bevolking onnodig
angst aan te jagen.
De Leuvense geoloog Manuel
Sintubin vindt niet dat de autoriteiten in Italië verwijtbaar hebben gehandeld door de waarschuwingen van de wetenschapper in de wind te slaan. ‘Er wordt
al enige tijd onderzoek gedaan
naar de voorspellende kracht van
radongas voor aardbevingen, net
zoals naar de voorspellende
kracht van zoveel andere dingen.
Maar dat onderzoek bevindt zich
nog steeds in een experimenteel
stadium. Zolang het niet af is,
hoor je radongasvoorspellingen
met een korrel zout te nemen.’
Radon is een radioactief gas met
een korte halfwaardetijd, dat in
de aardkorst wordt geproduceerd en langs breuklijnen in de
aarde naar het oppervlak kan sijpelen. Daarom zoeken geologen
uit of een veranderende radongasconcentratie op een onrustige
aardkorst kan wijzen en nakende
aardbevingen kan voorspellen,
zegt Sintubin. ‘Maar tot dusver is
daarvan niets met zekerheid gebleken.’
Ook het hoofd van het Italiaanse
Instituut voor Geofysica wees nalatigheid van de overheid gisteren af. ‘Bij elke beving zijn er
mensen die achteraf claimen dat
ze haar hadden voorspeld. Maar
er bestaat geen wetenschappelijk
zekere manier om aardbevingen
te voorspellen. Pas achteraf kun
je weten of een voorspelling klopte.’
Dat de aarde gisternacht in L’Aquila, de hoofdstad van de Abruzzen, begon te beven, kwam voor
geologen overigens niet als een
verrassing.
‘Van noord tot zuid staat de hele
rug van de Apennijnen als aardbevingsrisicogebied
bekend’,
zegt Sintubin. ‘Dat daar een actieve breuklijn loopt, zie je al aan
het landschap: die asymmetrische bergruggen zijn typerend
— de breuk zit aan de scherpe
kant.’
Napels
© epa
7 1997
Twee aardbevingen van 6,4 maken
in Umbrië 11 doden, meer dan
40.000 inwoners worden dakloos.
De basiliek van Sint Franciscus van ë
Assisi raakt zwaar beschadigd,
waardevolle middeleeuwe fresco’s
worden vernietigd.
6
Ty r r h e e n s e
Ze e
3 1915
In Avezzano, in het centrum van
Italië, komen 32.600 slachtoffers
om bij een aardbeving van 7,0.
8 2002
Een aardbeving van 5,9 doodt in
Campobasso, San Giuliano di Puglia, in het zuiden van Italië 30 inwoners.
Ionische
Ze e
2
Palermo
Niemand kan
beving met
zekerheid
voorspellen
Sicilië
Catania
Tektonische platen
EURAZISCHE PLAAT
EgeïschAdriatische plaat
Iraanse plaat
Een slachtoffer in L’Aquila. © afp
AFRIKAANSE PLAAT
Arabische plaat
Woeste natuur, toerisme vrij beperkt
SLOVENIE
De aardbeving gisteren trof het westelijke gedeelte van de Abruzzen, een regio in Midden-Italië.
De Abruzzen beslaan een oppervlakte van
11.000 vierkante kilometer, twee derde van de oppervlakte bestaat uit bergen. Naar het oosten deint
het berglandschap uit naar een vlakte die tot de
Adriatische kust loopt.
De bergketen van de Apennijnen doorklieft de regio. De Corno Grande is de hoogste top en torent
met zijn 2.914 m uit boven de regionale hoofdstad
L’Aquila.
De woeste bergstreek trekt natuurliefhebbers,
bergbeklimmers en wandelaars aan. Er zijn verschillende nationale parken in de Abruzzen, de bekendste zijn het parco del Gran Sasso d’Italia en
het parco d’Abruzzo.
Onder anderen paus Johannes Paulus II kwam
hier graag trekken. In 2005 werd een bergtop naar
hem genoemd.
In de Abruzzen wonen 1,3 miljoen mensen. De
grootste stad en het economische centrum is Pescara (120.000 inwoners), aan de Adriatische kust.
De stad L’Aquila, die zwaar getroffen is door de
aardbeving, is de hoofdstad van de gelijknamige
provincie en van de regio Abruzzen. De stad ligt op
110 km van Rome en telt 68.000 inwoners. Ze werd
gesticht in 1254 door bewoners van de streek die
zich beter wilden verdedigen tegen feodale heren.
De stad herbergt verschillende monumenten,
vooral uit de Middeleeuwen en de renaissance,
toen L’Aquila zijn bloeiperiode beleefde. Ook zijn
er in de omgeving kleinere historische steden verspreid over de heuvel. De streek is toeristisch veel
minder uitgebouwd dan bijvoorbeeld Toscane. De
toeristische diensten mikken vooral op natuurliefhebbers.
Volgens de autoriteiten zijn in L’Aquila minstens
vier historische kerken en een kasteel uit de 16de
eeuw zwaar beschadigd. Van een van de beroemdste kerken, de basiliek van Santa Maria di Collemaggio, is een deel van het schip naar beneden gekomen. De klokkentoren van de basiliek van San
Bernardino is ingestort.
L’Aquila heeft in het verleden al verschillende
aardbevingen moeten doorstaan. In 1703 vernielde
een beving een groot deel van de stad. (reuters, ds)
All rights reserved. Gebruik en reproductie enkel mits toelating van de uitgever via Mediargus NV, F. Pelletierstraat 8A 1030 Brussels, TEL:(+32)2 7400970 FAX:(+32)2 7400971
ITALIE
KROATIE
L’Aquila
Belangrijke
breuken
Vulkanen
Rome
Sardinië
Sicilië
1 1905
In Calabrië vallen meer dan 5.000
doden bij een aardbeving van 7,9 op
de schaal van Richter.
300.000 bewoners worden dakloos.
De schaal van Richter
Vergelijkbare energie
0 tot 1,9
Wordt nooit gevoeld
2 tot 2,9
Zeer lichte objecten kunnen bewegen
3 tot 3,9
Zoals voorbijrijdende vrachtwagen
4 tot 4,9
Klein kernwapen
5 tot 5,9
Middelgroot kernwapen
6 tot 6,9
Groot kernwapen
7 tot 7,9
Inslag meteoriet van 100-200 m
8 tot 8,9
Inslag meteoriet van 250-700 m
9 tot 9,9
32 gigaton TNT
10 tot 11,9
1 teraton TNT
of 2 km grote meteoriet
12 en hoger
160 teraton TNT of de totale energie
die de aarde van de zon per dag
ontvangt
De Italiaanse minister van
Binnenlandse Zaken, Roberto
Maroni, zei gisteren dat buitenlandse hulp voorlopig niet nodig
is. Maroni zei dat hij in contact
stond met Europese ambtgenoten, die hulp hadden aangeboden. ‘Maar momenteel hebben we
er geen nood aan, de hulpmachine werkt goed.’
Wel vroegen verschillende verantwoordelijken om bloed te geven. Volgens Maroni werden de
hulpdiensten in de getroffen stad
L’Aquila met 1.700 man versterkt:
1.500 brandweermannen, honderd politieagenten en honderd
carabinieri, de Italiaanse gendarmerie.
Ook José Manuel Barosso, de
voorzitter van de Europese Commissie, bood hulp aan. (afp)
Geen Belgische
slachtoffers
Er zijn er geen aanwijzingen
dat er zich Belgen bevinden onder
de slachtoffers van de zware aardbeving. Dat meldde het ministerie van Buitenlandse Zaken. ‘We
gaan er momenteel van uit dat er
geen Belgen bij de ramp betrokken zijn’, zei woordvoerder Bart
Ouvry. Er zouden ook geen Italianen met de dubbele nationaliteit
getroffen zijn.
Het gebied waar de aardbeving
plaatsvond, is geen toeristische
trekpleister. Er zijn ook geen
Erasmusstudenten in de regio.
Bovendien zouden er evenmin
scholieren uit het secundair onderwijs op schoolreis zijn.
Premier Van Rompuy
betuigt medeleven
1
© epa
M i d d e l l a n d s e Ze e
De tektoniek van de Apennijnen
is erg gecompliceerd, zegt Sintubin, omdat er op hetzelfde moment twee geologische fenomenen spelen. ‘Het gaat om een rekbreuk, ook wel een afschuivingsbreuk genoemd, die tegelijk van
twee kanten op de Apennijnen
inwerkt.’
Vanuit het westen zet een aardplaat druk op de Apennijnen, legt
Sintubin uit. ‘En vanuit het oosten wordt eraan getrokken.
Langs die kant zit er rek op de
aardkorst, wat zich bij de Tyrrheense zee vertaalt in de vorming
van nieuwe oceaan.’
De combinatie van beide effecten
maakt dat de Apennijnen als een
pudding in elkaar aan het storten
zijn. ‘Bekeken over een tijdschaal
van miljoenen jaren, uiteraard.’
Een postorogene collapse, noemen geologen zoiets.
De gevolgen van zo’n postorogeen bevinkje kostten gisteren in
de Abruzzen aan meer dan honderddertig mensen het leven en
zadelden een veelvoud daarvan
met een grote puinhoop op.
‘Buitenlandse hulp
voorlopig niet nodig’
© ap
2 1908
Meer dan 82.000 mensen komen
om bij een aardbeving van 7,2 die op
het eiland Sicilië de stad Messina
bijna helemaal vernietigt. De schokken zijn in een straal van 300 kilometer te voelen. Een vloedgolf veroorzaakt nog meer vernieling.
De overlevenden worden in tentenkampen ondergebracht. Velen emigreren per boot naar de VS.
100 km
DS-Infografiek Bart De Neve
Bron: KMI, Reuters
Naar aanleiding van de aardbeving in Italië heeft premier
Herman Van Rompuy (CD&V)
zijn medeleven en solidariteit betuigd aan zijn Italiaanse ambtgenoot Silvio Berlusconi en het Italiaanse volk.
‘In naam van de Belgische regering en in mijn persoonlijke
naam, wens ik U en het Italiaanse
volk mijn gevoelens van medeleven en solidariteit te betuigen
naar aanleiding van de vreselijke
aardbeving die zich deze ochtend
heeft voorgedaan’, schreef de premier in zijn brief aan Berlusconi.
‘Dit drama raakt me des te meer,
omdat de aardbeving een streek
heeft getroffen waar zeer veel Belgen van Italiaanse afkomst en Italianen die in België leven, afkomstig van zijn.’
Ook verschillende andere regeringsleiders hebben al hun steun
betuigd. Zo stuurde de Amerikaanse president Barack Obama,
op bezoek in Turkije, een rouwbetuiging, samen met de Turkse
president Abdullah Gül. (belga)
Paus Benedictus XVI
bidt voor slachtoffers
Paus Benedictus liet weten dat
hij ‘vurig bidt voor de slachtoffers, vooral voor de kinderen,
waarbij hij steun van de Heer
vraagt voor hun families’. Volgens
Tarcisio Bertone, kardinaal-secretaris van het Vaticaan en aartsbisschop van L’Aquila, is de ‘ziel
van de paus met ontsteltenis vervuld’. Hij moedigde de hulpverleners aan met een speciale apostolische zegen. (afp)